Akıl Oyunları

Çabuk öğrenmede geleceğin metodu “Akıl  ya da Zeka oyunları” dır.

Zekâ Oyunları; zihni açan, aklı çalıştıran, öğrenmeyi kolaylaştıran, çabuk öğrenmeyi sağlayan bir eğitim metodudur. Bu metot yıllar öncesinde ileri dünya ülkelerinde bir öğreti metot ‘u olarak okullarda her seviye de öğretilmektedir.

Zeka Oyunları Nedir?

Zeka Oyunları; bilgi gerektirmeyen, akıl yürütme, hızlı düşünme, yaratıcılık, ipuçlarından yararlanabilme gibi becerileri kullanarak çözülebilen sorulara verilen genel bir isimdir.

Zihni açan, aklı çalıştıran, öğrenmeyi kolaylaştıran, çabuk öğrenmeyi sağlayan “Zeka Oyunları” geleceğin eğitim metodudur. “Eğlenirken öğrenme” ilkesine dayanan zeka oyunları zihni açıp öğrenmeyi kolaylaştırdığı için çocukların zeka gelişimine, yaratıcılıklarına ve akademik başarılarına katkı sağlar. Çocuklar eğlenirken öğrenir, zekaları gelişir.

Oyun Tabanlı Bilişsel Gelişim Programı (OTBGP) 14 Puanlık IQ artışı sağlıyor !

Selçuk Üniversitesi’nde Dr. Bengü Türkoğlu tarafından yapılan doktora tezinde, Türk Beyin Takımı’nın oyunları ile oluşturulan Oyun Tabanlı Bilişsel Gelişim Programının(OTBGP) çocuklarda 14 puanlık IQ artışı sağladığı araştırıldı. Ön Test/Son Test kontrol gruplu araştırma modeli kullanılarak daha önce bu oyunlarla tanışmamış 22 çocuğa 12 hafta boyunca, haftada 2 gün ve günlük 1 saat olmak üzere toplam 24 saat “düzenli ve kontrollü” olarak uygulanmıştır. Deneme grubu çocukların ön test zekâ bölümü puan ortalamaları ile son test zekâ bölümü puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılaşma olduğu ve bu farkın son test puanı lehine olduğu kaydedilmiştir. En önemlisi de bu programın deneme grubu çocukların zekâ bölümünde yaklaşık 14 puanlık önemli bir artışa yol açtığı tespit edilmiştir.

Araştırma sonucunda çıkan bulgulara dayanarak “Oyun Temelli Bilişsel Gelişim Programı”nın çocukların bilişsel gelişiminde etkili olduğu ve etkisinin de kalıcı olduğu belirlenmiştir.

Bengü Türkoğlu’nu yaptığı çalışmadan ötürü tebrik eder, alana katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

UC Berkeley Üniversitesi Psikoloji Bölümü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Silvia Bunge ve ekibinin yaptığı çalışma sonucunda çocukların IQ gelişimi; haftada 2 gün 75’er dakika zeka oyunu oynayarak, her 15 dakikada bir yeni bir oyunla tanışarak sağlandı.

Bu çarpıcı çalışma “13$ Christmas Gift=13 Points Gain In Kids IQ” (13$’lık hediye=Çocukların IQ’sunda 13 puanlık artış) başlığıyla raporlaştırıldı.

Raporda ebeveynlere çocuklarına yılbaşında 13 liralık bir oyuncak yerine 13 liralık bir zeka oyunu hediye ederek, zekalarını geliştirebilecekleri konusunda tavsiye verildi.

Çalışmanın sonuçlarına http://www.nurtureshock.com/IQLeaps.pdf sitesinden ulaşabilirsiniz.

 

Zeka Oyunlarının Dünyadaki ve Türkiye’deki Durumu

Araştırmalar beyin nöroplastik yapıda ve sınırsız bir öğrenme kapasitesine sahip olduğunu gösteriyor. Zihinsel yetenekleri geliştirmenin en etkili yolu ise oyunla öğrenimdir. Beynin bilinçli düşünme ve karar almadan sorumlu bölgesi olan frontal lob, gelişimini 20’li yaşlara kadar tamamlar. Bu durum, bilişsel becerilerin oluşmasında 4-12 yaş döneminde elde edilen kazanımların kalıcı olmasını sağlar.

Bu nedenle gelişmiş ülkelerin eğitim kurumları zeka oyunlarını eğitim sistemlerine “edutainment” (eğlenerek öğrenme) kavramıyla entegre ediyorlar. Çocukların özellikle matematik gibi sayısal alanlardaki becerilerini ve başarılarını artırmak için zeka oyunlarından faydalanıyorlar.

Yıllardır, eğitim sistemimizde ezbere dayalı bilgiler, gerçek düşünme yeteneğinden daha çok değer görüyordu. Ancak Türkiye’de, TBT’nin müfredatını hazırladığı Zeka Oyunları dersinin 2012 yılından bu yana ortaokullarda seçmeli ders olarak okutulması, artık eğitim sisteminde de düşünen nesillere daha çok önem verildiğini göstermektedir.

Ancak dersin müfredata uygun şekilde uygulanması için öğretmenlerin zeka oyunları konusunda eğitilmesi ve sınıfların materyal eksiklerinin giderilmesi gerekiyor.

Zeka Oyunlarının Eğitime Entegre Edilmesi Neden Gereklidir?

MEB’in 2015-2019 Statejik Planı’nda Türkiye’nin kalifiye işgücü yetiştirme hedefi doğrultusunda “çocukların hayal güçlerini, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek” en önemli başlıklardan biri olarak yer alıyor.

2014 Aralık ayında gerçekleştirilen 19. Milli Eğitim Şûrası Genel Kurulu’nda alınan kararlardan bir tanesi “Anaokulu eğitimi oyun temelli olacak…” olmuştur.

Zeka oyunlarıyla ilgilenen çocuklar analitik düşünme ve problem çözme becerileri sebebiyle ulusal sınavlarda daha yüksek puanlar elde ediyor.

Zeka oyunu soruları, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Giriş Sınavı’nın (ALES), yüzde 16’sını oluşturuyor. Procter&Gamble gibi uluslararası ve ulusal birçok şirket işe alım süreçlerinde analitik düşünme ve problem çözme becerilerini test ediyor.

Türkiye kuvvetli müfredatına rağmen PISA gibi uluslararası testlerde çocukların analitik düşünme becerileri eksikliği sebebiyle sonlarda yer alıyor.

ZEKA OYUNLARININ ÖĞRENCİLERE, ÖĞRETMENLERE, KURUMLARA KATKISI 

Öğretmenler İçin:

  • Zeka Oyunları dersini verimli ve amaca uygun olarak işleyebilmek için gerekli materyale sahip olmak.
  • Öğrencileri, il, ulusal ve uluslararası bazda zeka oyunları, Sudoku vb. yarışmalara hazırlamak.
  • Ders içi etkinliklerin çeşitlendirilmesi ve böylelikle ders içinde öğrenci ilgi, motivasyon ve katılımının artması.

Okullar/Kurumlar İçin:

  • Öğrencilerin, ulusal (YGS, LYS, TEOG, vb.) ve uluslararası (PISA, vb.) sınav başarılarının, bunun sonucunda da okul başarısının artması
  • Öğrencilerin potansiyellerinin fark edilmesi
  • Ders başarısı düşük öğrencilerin okula kazandırılmaları
  • Okul imkanlarının, öğrenmeye destek verecek şekilde geliştirilmesi ve zenginleştirilmesi
  • Veli memnuniyetinin artması
  • Yarışmalar ile okulun tanınırlığının, prestijinin ve tercih edilirliğinin artması

Öğrenciler İçin:

  • Akıl yürütme ve problem çözme becerisinin gelişmesi
  • Konsantrasyon süre ve derinliğinin artması
  • Okuduğunu anlama, anladığını uygulama beceri ve hızının artması
  • Sorunlarla başa çıkma, yenilgi karşısında pes etmeme ve yeniden başlayabilme becerisi
  • Yaratıcılığın gelişimi
  • Motor becerilerin gelişimi
  • 3-boyutlu görebilme, görünmeyeni canlandırabilme becerisinin artması
  • Çok yönlü/stratejik/eleştirel düşünebilme
  • Eldeki verileri doğru değerlendirme ve bunları sonuca ulaşmada verimli ve akılcı kullanabilme
  • Sebep-sonuç ilişkisini doğru kurabilme
  • Planlı hareket etme yetisi
  • Hızlı düşünme ve karar verme
  • Durumlar karşısında farklı çözüm yolları/stratejileri geliştirebilme
  • Kaybetmeye tahammül, başaranı ve başarıyı takdir edebilme
  • Ekip çalışmasına yatkınlığın artması
  • Sosyal başarının artması
  • Akademik (sınav/ders) başarılarının artması

Akıl Oyunları ile Kazanılan Beceriler

• Akıl yürütme
• Problem çözme
• İletişim
• Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma
• Eleştirel düşünme
• Yaratıcı düşünme
• Araştırma
• Karar verme
• Bilgi teknolojilerini kullanma
• Girişimcilik

dir.

Akıl Yürütme Becerisi

Zeka oyunlarında başarı hızlı ve doğru bir şekilde akıl yürütmeye dayanmaktadır. Geçmişte öğrenilen problem çözme yöntemleri zeka oyunlarını çözebilmek için az veya çok fayda sağlayabilse de zeka oyunları ezbere dayalı bir ders değildir. Zeka oyunlarını bu kadar eğlenceli kılan da sürekli değişen türleri ve zorluk seviyeleri olmasıdır. Akıl yürütme, sistemli problem çözme becerisi ile birlikte öğrencilerin ömür boyu kullanacakları en önemli zihinsel becerileri olacaktır.

Akıl yürütme becerisinin kazanılabilmesi için öğrencilerde aşağıdaki becerilerin geliştirilmesi yapılır:
– Mantığa dayalı fikirler üretme
– Kendi düşüncelerini düzgün ifade etme
– Bir problemi analiz ederken tecrübelerini kullanma

Problem Çözme Becerisi

Zeka oyunları dersinin ve etkinliklerinin temeli problem çözmedir. Problemi sadece sayılar ve şekillerle değil gerçek hayat materyalleri ile kurgulayarak öğrencilerin problemleri gerçek dünya sorunlarıyla öznelleştirmeleri sağlanmaktadır.

Öğrencilerin uzun vadede problem çözmede başarılı olmalarını sağlamak için problem çözmenin temel aşamaları kavratılmaktadır. Bu aşamalar:

Motivasyon – İstek: Her konuda olduğu gibi istek olmazsa problemin çözümünde başarıya ulaşılması mümkün olmayacaktır. Bu nedenle istek yaratılır

Problemi anlamak, kavramak: Problemi oluşturan koşulları ve kuralları kavramak, çoğu zaman çözümü ve çözüm yöntemini ortaya çıkartacaktır. Bu yüzden bu aşamaya yeteri kadar zaman ayrılmaktadır.

Çözüm yönteminin seçilmesi, belirlenmesi: Problemleri çözmek için birçok farklı çözüm yöntemi mevcuttur. Deneme-yanılma, tüme varma, tümden gelme, varsayım kullanma, problemi dönüştürme, problemi parçalama gibi çözme yöntemlerinden en uygun olan biri veya bazıları seçilir.

Yöntemin uygulanması: Yöntemin uygulanması süreci bazen çok kısa bazen ise çok kademeli olabilir. Bireysel veya takım çalışmasında bu aşamada sistemli bir çalışma yapılmaktadır.

Kontrol : Çözümün tüm kuralları ve şartları sağladığı kontrol edilir.

Genelleme : Uygulanan yöntemin geçmişte karşılaşılmış veya gelecekte karşılaşılacak hangi problemlerde kolaylık sağlayabileceği sorgulanır.

İletişim Becerisi

Günümüzde her birey bir takımın parçası olarak hayatını sürdürmek zorundadır. Bu yüzden eğitim sürecinde takım üyesi olmanın gerekleri öğretilmektedir. Zeka oyunları güçlü bir iletişim aracıdır ve profesyonel şirketlerin eğitimlerinde bile takım çalışmasını öğretmek amacıyla kullanılmaktadır.

Ayrıca zeka oyunları entelektüel bilgi ve birikimin evrensel bir göstergesi olarak görülür. Bu sayede dünyanın her yerinde iletişim kurmaya yarayacaktır.

İletişim becerilerini geliştirebilmek amacıyla;
– Dünyada yaygın ve sevilen zekâ oyunlarının öğretilmesi
– Takım çalışmasının temel kuralları,
– Takımda görev dağılımlarının yeteneklere göre paylaşılmasının önemi
Kavratılmaktadır.

Duyuşsal Özellikler Becerisi

Zeka oyunları programı öğrencilerin olumlu duygusal gelişimini sağlamak için dikkatle işlenmektedir. Zeka oyunlarındaki başarı veya başarısızlığın çok veya az zeki olmanın bir göstergesi olmadığı vurgulanır. Duyuşsal becerilerin gelişiminde hedefleriz:

• Hobi olarak zeka oyunlarını sevmeleri
• Zekanın ve zihinsel gelişimin faydalarını kavrama
• Sabırlı ve sorumlu olma,
• Problemleri çözebileceğine inanma, çözme isteği, motivasyonu kazanma
• Zeka oyunları kültürünü sosyal becerileri için kullanmayı öğrenme
• Empati geliştirme
• Akıl yürütmenin önemini kavrama

Öz Güven Becerisi

Programlarımızda katılımcıların öz güven ile ilgili özelliklerinin gelişimine önem verilmektedir. Öz güvenin gelişmesi için aşağıdakiler hedefler gözetilir:
• Zeka oyunlarını sevmek, sevdirmek
• Zihinsel gelişimi hayat hedeflerini belirlerken kullanma
• Zeka oyunları dersinde bireysel veya takım çalışmalarında istekli olma
• Zeka oyunları dersi araçlarını özenli kullanma

Psikomotor Becerisi

Zeka oyunları dersinde mekanik oyunlar ve strateji oyunları hazırlarken ve oynarken psikomotor becerilerin gelişimi için birçok araç kullanılacaktır. Psikomotor becerilerin geliştirilebilmesi için aşağıdakiler hedefler gözetilir:
– Birim küpleri kullanarak çeşitli oyun materyaller üretme
– Makas, maket bıçağı vb malzemeleri kullanarak tangram vb oyunlar üretme
– Kağıt, karton vb malzemeler katlayarak oyunlar üretme veya çözme
– Pergel, cetvel, iletki ve gönyeyi kullanma
– İki ve üç boyutlu şekiller ve cisimler çizme
– Bilgisayar yazılımlarını kullanma