Yüzde 50 dengeleri sarstı

YAŞAR AYDIN
yasaraydin@birgun.net
@yasaraydinnn

Referandum sonuçları üzerindeki şaibe ve meşruluk tartışması seçimlerden bu yana bir hafta geçmiş olmasına rağmen devam ediyor. Fotoğraf netleştikçe bu tartışmanın hiç bitmeyeceği, ortada hile ile kazanılmış bir seçim olduğu görülüyor.

Erdoğan ve AKP, “Atı alan Üsküdar’ı geçti” dese de ‘Hayır’ oyu verenlerin çok önemli bir kısmı bu sonucu tanımıyor ve mücadelesini sürdürüyor. Fakat aynı şeyi ‘Hayır’ cephesinde yer alan CHP yönetimi ve MHP muhalifleri için söyleyemeyiz. Onlar da 2019 seçimleri üzerinden plan yapmaya başlamış görünüyor.

Sonuçlar okunamadı

Referandumdan bu yana geçen bir hafta içerisinde siyasi partilerin sonuçları net bir şekilde okumakta zorlandıkları anlaşılıyor. Çok açık bir itiraz, evrensel değerler savunusuna paralel bir değişim talebini içeriyor. Seçim sonuç araştırmaları bunu daha net ortaya koydu. Siyasi patiler böyle bir seçmen davranışı karşısında bocaladı. Yeni yol arayışına girmek zorunda kaldı. AKP’de yaşanan ilk sarsıntıları ve olası sonuçları arkadaşımız Nurcan Gökdemir yazdı. Bu yazıda CHP ve izleyeceği yol üzerinden bir analiz yapmaya çalıştık.

CHP kavşakta

Referandum sürecinin başarılı partisi görüntüsü veren CHP’de, bundan sonra izlenecek yol konusunda farklı eğilimler var. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun önümüzdeki dönemde de muhafazakar seçmeni dikkate alan, merkeze yakın bir sosyal demokrat çizgi izleme ısrarını sürdüreceği görülüyor. Bu düşüncesinin çerçevesini cumartesi günü yapılan kapalı grup toplantısında ifade etti. Esas olarak 2019 yılını hedefleyen bir strateji ortaya koyuyor. Bu yönelim aynı zamanda MYK’den danışmanına yeni figürlerin partiye dahil olmaya devam etmesi anlamına da gelecektir.

Kılıçdaroğlu’nun bu eğilimine Baykal’ın da dahil olduğunu söyleyebiliriz. Buna karşın partinin tamamı böyle düşünmüyor. Özelikle sağa açılmaya devam eden bir CHP’nin hem siyasal hem de toplumsal sıkıntılara yol açacağını düşünenlerin sayısı hiç de az değil.

Yarın ne olacak?

CHP’de yarın Parti Meclisi toplantısı var. Toplantıda önümüzdeki süreçte izlenecek yol, özellikle de TBMM çalışmalarına katılma konusu bir kez daha tartışılacak ve karar verilecek. Burada iki eğilim öne çıkıyor. Birincisi, Kılıçdaroğlu’nun “TBMM çalışmalarına katılalım ve düşüncelerimizi kavga etmeden ifade edelim” diyerek belirttiği düşünce. İkinci cenahta ise “TBMM çalışmalarından çekilelim” diyenler yer alıyor.

Yarın tartışmalı geçse de PM’ye Kemal Kılıçdaroğlu’nun ağırlık koyması bekleniyor. Bu nedenle sürpriz bir kararın çıkması çok zor. Bununla birlikte idam ve uyum yasalarının Meclis’e gelmesi ile birlikte parti içindeki tartışmanın taraflarının bir kez daha karşı karşıya gelme olasılığı çok fazla.

CHP’de yön tartışması

Referandum sonrası CHP’de “TBMM çalışmalarına katılma” ile başlayan tartışma tek bir maddelik soruna işaret etmiyor. Bundan sonra CHP’nin doğrultusu konusunda ipuçları da veriyor. CHP içindeki bu doğrultu tartışmasının, AKP ve Erdoğan ile kurulacak ilişkiden, Türkiye’nin temel sorunlarına üretilecek yanıtlara kadar geniş bir yelpaze içinde kendini farklı zaman dilimlerinde ortaya çıkarması beklenmeli. Bu anlamda yarın aynı zamanda tarafların bir miktar daha kristalize olması sonucunu da ortaya çıkarabilir.

*****

HDP beklemede

Tüm baskılara, tutuklamalara ve seçim hilelerine rağmen bölgeden çıkan ‘Hayır’ oyları hiç kuşku yok ki HDP’nin siyasal varlığına işaret ediyor. HDP sözcüsü Osman Baydemir başta olmak üzere birçok HDP’li de bu duruma referandum sonrası yaptığı açıklamalarla dikkati çekti.

HDP, bu sonuçlar sonrası bir yandan kendisini yeniden örgütleme çabası içerisine girerken diğer yandan da adım atmadan önce bir anlamda beklemeye çekildi. Parti, ilk olarak AKP’nin Kürt meselesi konusunda bir değişikliğe girme ihtimalini değerlendirecek ve gelişmeleri takip edecek. AKP’li eski ve yeni Kürt milletvekillerin açıklamalarının Erdoğan nezdinde etkisini ölçecek.

HDP, bir başka konuda da beklemede. O da Suriye ve Irak’da yaşanacak gelişmeler. ABD’nin ağırlığını koyması ile hızlanmaya başlayan sürecin yansımaları kuşkusuz Türkiye’nin içerisine doğru genişleyecek.

Referandumun ortaya çıkardığı sonucun ardından yapılan açıklamalardan anladığımız bir başka somut durum ise HDP’nin artık bölgesel gelişmelerle ilgileneceği ve esas olarak örgütsel ve siyasal yığınağını buralara yapacağı.