Üniversitelerde, disiplin kurullarına sendika temsilcisinin katılma zorunluluğu bulunmaktadır

Yürürlükteki mevzuat hükümleri, mahkeme kararları ve görüş yazılarına rağmen üniversitelerin disiplin kurullarına sendika temsilcilerini çağırma hususunda keyfi davrandıkları, sendika temsilcileri olmadan kurulların toplanarak karar aldığı, bir kısım üniversitenin sendika temsilcisini toplantıya çağırırken, bir kısmının çağırmadığını, buna binaende uygulamada birlikteliğin olmadığını görmekteyiz.

Ancak, sendika temsilcisi olmaksızın disiplin kurulları tarafından alınan kararlar mevzuata aykırı olup bu kararların geçerliliği de bulunmamaktadır.

Fakat kanun maddelerinde Yükseköğretim kurumlarında disiplin kurullarında sendika temsilcisinin bulunması hususu yer almamaktadır.

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA DİSİPLİN KURULLARINDA SENDİKA TEMSİLCİSİNİN BULUNMASI HUSUSU TOPLU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNE 2012 YILINDA GİRMİŞTİR

01/06/2012 tarihli ve 28310 sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2012 ve 2013 Yıllarını Kapsayan 29/5/2012 tarih ve 2012/1 nolu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının"Kamu Görevlilerinin Geneline Yönelik Mali ve Sosyal Haklar" başlıklı İkinci Kısım Birinci Bölümünde yer alan "Yükseköğretim kurumlan disiplin kurullarında sendika temsilcisinin bulunması" başlıklı 20. maddesindeki; "(1) Hakkında disiplin soruşturması yürütülen kamu görevlisinin üyesi olduğu sendikanın temsilcisi, yükseköğretim kurumlan disiplin ve yüksek disiplin kurullarında yer alır." hükümlerince ilk defa 2012 yılı ocak ayından itibaren yürürlüğe girmiştir.

TOPLU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ 2021 YILI SONUNA KADAR YÜRÜRLÜKTEDİR

Aynı madde hükümleri 2012 yılından 1. Toplu Sözleşmeden sonra yapılan 2. 3. ve 4. Toplu Sözleşmelerde aynen korunmuş ve bu yıl yapılan 5. Dönem Toplu Sözleşmede aynen yer almaktadır.

Şöyle ki; 01/09/2019 tarih ve 30875 sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 Yıllarını Kapsayan 28/8/2019 tarih ve 2019/1 nolu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının "Kamu Görevlilerinin Geneline Yönelik Mali ve Sosyal Haklar" başlıklı İkinci Kısım Birinci Bölümünde yer alan "Yükseköğretim kurumlan disiplin kurullarında sendika temsilcisinin bulunması" başlıklı 28. maddesindeki; "(1) Hakkında disiplin soruşturması yürütülen kamu görevlisinin üyesi olduğu sendikanın temsilcisi, yükseköğretim kurumlan disiplin ve yüksek disiplin kurullarında yer alır." hükümlerince önümüzdeki 2020 ve 2021 yıllarını kapsayan toplu sözleşme hükümlerine de aynen işlenmiş olup 2021 yılı sonuna kadar sendika temsilcilerinin disiplin kurullarına katılması sağlanmıştır.

Bu toplu sözleşme hükmü uyarınca sendika temsilcilerinin disiplin kurullarına katılacağı hususu izahtan varestedir.

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU TOPLU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNE UYULMASINA KARAR VERMİŞTİR

Yükseköğretim kurumları bünyesindeki disiplin kurullarına sendika temsilcilerinin katılması talepli bir başvuruyu inceleyen Kamu Denetçiliği Kurumu'nun 06.09.2018 Tarih ve 2018/5964 Sayılı Kararında özetle; "Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde yukarıda açıklanan gerekçelerle Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 Yıllarını Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmenin birinci kısmının "Yükseköğretim Kurumları disiplin kurullarında sendika temsilcisinin bulunması" başlıklı 20. maddesi gereği yükseköğretim kurumları disiplin kurulu toplantılarına sendika temsilcisinin katılımının sağlanması hususunda bir karar alınması gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır.

Yükseköğretim kurumları disiplin kurulu toplantılarına sendika temsilcisinin katılımının sağlanması konusunda bir karar alınması hususunda YÜKSEKÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞI'NA TAVSİYEDE BULUNULMASINA" yönelik karar verilmiştir.

Kamu Denetçiliği Kurumu da Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Toplu Sözleşme hükümlerine riayet edilmesini ve sendika temsilcilerinin toplantılara çağrılması gerektiğine karar vermiştir.

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU TOPLU SÖZLEŞME ÖNCESİ VERİLEN CEZAYI ONAYLAYAN İDDK KARARINI KULLANAN YÖK'Ü UYARMIŞTIR

Kamu Denetçiliği Kurumu kararında ayrıca YÖK'ün red gerekçesinde belirttiği Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 21.06.2017 tarih ve E:2015/86, K:2017/2642 sayılı kararına konu olan işlemin 26.05.2011 tarihli olduğunu, ancak başvuruya konu talebin ise 2018 ve 2019 Yıllarını kapsayan toplu sözleşme hükümlerinde açıkça yer aldığını belirterek, İDDK kararının mezkur toplu sözleşme hükmünün geçerliliğini etkilemesi mümkün olmadığını vurgulamıştır.

Çünkü 2011 yılında Yükseköğretim Kurumları disiplin kurullarına sendika temsilcisi katılamadığından İDDK kararı günümüzü ilgilendirmiyor.

DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI TOPLU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNE UYULMASINA KARAR VERMİŞTİR

Konuyla ilgili Kamu Denetçiliği Kurumu'nun 06.09.2018 Tarih ve 2018/5964 Sayılı Kararında yer verilen Devlet Personel Başkanlığı'nın 18.04.2018 tarih ve E.2715 Sayılı Yazısında özetle "Anayasa ve 4688 sayılı Kanunda toplu sözleşme (veya toplu sözleşme hükmünde olan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Karan)'nin kesin olduğu belirtilmiştir. Toplu sözleşme (veya toplu sözleşme hükmünde olan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Karan)'nin kesin olması dolayısıyla ilgili tüm kamu idarelerini bağlayan ve uygulanması zorunlu bir hukuk kuralı niteliği taşımaktadır.

Yukarıdaki hükümler ve açıklamalar çerçevesinde, (.) 4. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerinin yürürlükte olduğu süre boyunca uygulanması gerektiği mütalaa edilmektedir." ifadelerine yer vererek Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Dönem Toplu Sözleşme hükümlerinin yürürlükte olduğu süreler içerisinde aynen uygulanması gerektiğini belirtmiştir.

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA DİSİPLİN KURULLARINDA SENDİKA TEMSİLCİSİNİN BULUNMASI HUSUSU YÜKSEK ÖĞRETİM KURULU TARAFINDAN ÜNİVERSİTELERE BİLDİRİLMİŞTİR

Yüksek Öğretim Kurulunun 07.10.2015 tarih ve 54898 sayılı yazısında özetle; disiplin kurullarında sendika temsilcilerinin de yer alacağı ifade edilmiş ve yüksek disiplin kuruluna gönderilen dosyalarda ilgilinin sendika üyeliği konusunda da araştırma yapılarak bilgi verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

DANIŞTAY DİSİPLİN KURULLARINDA SENDİKA TEMSİLCİSİ BULUNMAYAN CEZALARI İPTAL ETMEKTEDİR

Danıştay 12. Dairesi'nde görülen bir dava sonucunda Danıştay 12. Dairesi 03.05.2017 Tarih ve 2016/2451E, 2017/2169K Sayılı Kararında; ".Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesi uyarınca hakkında disiplin soruşturması yürütülen devlet memurunun üyesi olduğu sendika temsilcisinin disiplin kurullarında yer almasının asli şekil şartı olduğu, davacının üyesi bulunduğu sendika temsilcisi yer almaksızın disiplin kurulunca alınan kararda bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığı." gerekçesiyle disiplin cezasını iptal eden yerel mahkeme kararını onamıştır.

Mahkeme kararından da görüleceği üzere sendika temsilcisinin toplantılara katılmaması asli şekil şartının ihlali olup disiplin kurulu toplantılarına sendika temsilcisinin de katılması gerektiği izahtan varestedir.

Dolayısıyla 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun "Disiplin kurullarının teşekkülü" başlıklı 53/E maddesinde; "Yüksek Disiplin Kurulu Yükseköğretim Genel Kuruludur.

Üniversite disiplin kurulu rektör dışındaki üniversite yönetim kurulu üyelerinden oluşur; kurula akademik olarak en kıdemli profesör üye başkanlık eder. Üniversite bağlı birimlerinin yönetim kurulları aynı zamanda disiplin kurulu olarak görev yapar. Bu birimlerin disiplin kurullarında dekan veya müdür yer alamaz. Bu durumda ilgili disiplin kuruluna kurul üyelerinden en yüksek unvanlı öğretim üyesi, en yüksek unvanlı öğretim üyesinin birden fazla olması halinde en kıdemli üye, öğretim üyesi bulunmaması halinde en kıdemli öğretim görevlisi başkanlık eder.

Yükseköğretim Kurulu personeli için disiplin kurulu, Genel Sekreterin başkanlığında, I. Hukuk Müşaviri ile Personel, Strateji Geliştirme, İdari ve Mali İşler Daire başkanlarından teşekkül eder.

Üniversitelerarası Kurul personeli için disiplin kurulu, Genel Sekreterin başkanlığında Genel Sekreter Yardımcısı ve Hukuk Müşavirinden teşekkül eder." hükümlerine yer verilerek Yüksek Öğretim Kurulu ve bağlı üniversitelerde disiplin kurullarının ne şekilde teşekkül edeceği ifade edilmiştir.

2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun "Disiplin cezası verme yetkisi" başlıklı 53. maddesi (Ç) fıkrasına göre de aylıktan kesme ve üzeri cezaların disiplin kurullarınca verileceği, itirazların da yine disiplin kurullarınca inceleneceği belirtilmiştir.

HANGİ DURUMLARDA DİSİPLİN KURULLARINDA SENDİKA TEMSİLCİSİ YER ALIR?

Buna göre; uyarma, kınama, aylıktan kesme, ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, birden fazla ücretten kesme cezalarına yapılan itirazlarda disiplin kurulunda sendika temsilcisinin bulunması gerekmektedir. Aylıktan kesme, ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezalarının teklifinin disiplin kurulunda görüşülürken sendika temsilcisinin bulunması ve bu cezaların itirazlarında da ayriyeten bulunması gerekmektedir.

SENDİKA TEMSİLCİSİ SORUŞTURMA DOSYASINI 7 GÜN İÇİNDE İNCELER

Disiplin Kurulları Ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliğin "Kurulların toplantı ve çalışmalarına ilişkin esaslar" başlıklı 9. maddesindeki; "Toplantı gündeminin düzenlenip ilgililere dağıtılması, toplantının belirli gün, saat ve yerde yapılması, Kurul çalışmalarının gereği gibi yürütülüp sonuçlandırılması Başkan tarafından sağlanır.

Kurullarda raportörlük görevi Başkanın görevlendireceği bir üye tarafından yürütülür.

Üyeler kendilerine havale edilen dosyaları en geç 7 gün içinde incelerler." hükümlerinde disiplin kurulu üyelerine havale edilen dosyaların 7 gün içinde incelenmesi gerekmektedir.

Buradan hareketle disiplin kurulunun doğal üyesi olan sendika temsilcinin de toplantıdan en erken 7 gün önce disiplin soruşturması dosyasını incelemesine olanak sağlanmalıdır.

Bu bağlamda, Yüksek Öğretim Kurulu tarafından uygulamada birlikteliğin sağlanması için üniversiteler bünyesinde kurulan disiplin kurulu toplantılarına memurun üyesi olduğu sendika temsilcisinin katılımlarının sağlanması gerektiğine yönelik üniversitelere talimat verilmesi gerekmektedir.

Ahmet KANDEMİR