Üniversite tercihi

Toplam 2.3 milyon adayın girdiği maratonun ilk bölümünden sonra adaylar üniversite yeğleyimlerini yapmaya başladılar. 14 Ağustos’a dek sürecek bu dönemde verilecek kararlar çok kritik. Öncelikle meslek seçiminin yapılması gerektiğini ve bunun da çoklu zekâ modeli ışığında nasıl yapılabileceğini geçen yazımızda ele almıştık. Önceki yazımıza gazetemizin örütbağından ulaşıp, onu okuduktan sonra bu yazıyı okumanızı salık veririz.

ADAYLAR NEYLE KARŞI KARŞIYA?

Adaylardan kimileri maratonun bu ikinci bölümünde 200’ü aşkın üniversite kapsamında açık öğretim izlencelerini de işin içine katarsak 845.909 kontenjan için yarışa giriyorlar. Temel Yeterlik Testi (TYT) için barajı aşan 1.745.642 aday, Alan Yeterlik Testi (AYT) için barajı aşan sayısalda 693.440 aday, sözelde 823.330 aday, eşit ağırlıkta 999.313 aday ve dil puan türünde 78.966 aday elbette! Yaklaşık 1.5 milyon aday hiçbir programa yerleşemeyecek. Adayların 24 tercih hakkı bulunuyor. Bu bağlamda adaylar 2020 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’ndan programları tüm bilgileriyle ve koşullarıyla (özellikle Tablo 3 ve Tablo 4 koşul ve açıklamalarını) inceleme olanağını kullanacaklardır kuşkusuz. Puanın kayıt yaptırılmadığında ertesi yıl düşmesi, tercihlerin puana göre değil de başarı sırasına göre ve en çok istenilen programdan başlayan istek sırasına özen göstererek yapılması, programın adı ve kodunun doğru yazılması ve tercihlerin ÖSYM’ye bildirildiği mesajlarının alınması gibi her yıl dikkat edilen hususlarda dikkatsizlikler yaşanabildiğini anımsatalım. Ayrıca bu yıla özgü durumların da dikkate alınması gerekiyor: Sayısal alan adaylarında yığılma mevcut. Adayın sıralamasına göre üstten ve alttan da tercihler yapılmalı. Ayrıca sayısal alan adaylarının bir kısmı eşit ağırlıklı puan türüyle öğrenci alan (psikoloji, hukuk vb), eşit ağırlıklı alan adayları da sözel puanı ile alan (iletişim vb) bölümlere de tercihlerinde yer verebilirler. Tabii burada da yine çoklu zekâ yaklaşımına dayalı profiliniz gerek şart olacaktır; yanı sıra burada da belli bir yüzde ile alttan ve üstten tercihleri de yazmak akılcı olacaktır. Bu konuda tercih robotu yazılımları da hizmete sunulmuş durumda, örnekse K12 (bkz. www.egitimajansı.com)

ÜNİVERSİTE TERCİHİNDEKİ DEĞİŞKENLER

Bu konudaki değişkenlere dikkat ederek, yokatlas.yok.gov.tr adresinden tüm üniversiteler hakkında bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca üniversitelerin web sitelerini ziyaret edebilir; üniversitelerin derecelendirmelerini de gerek YÖK’ün raporlarından, gerekse özel kuruluşlardan (univerlist.com vb) inceleyebilirsiniz. Üniversitelerin birçoğunun tanıtımda kullandığı reklam spotları anlamsız, birçoğu da eğitim hizmetlerine uygunsuz nöropazarlama ürünü!

Değişkenlere gelirsek, adayların birçoğunun Kovid-19 krizinin de etkisiyle burslara baktığı gerçek. Yaşama uzun vadeli bakılması gerektiği de bir gerçek. Bu bağlamda tercihte bütünsel bakış gerekli. Bu bağlamda şu değişkenlere bakılmalı:

Öncelikle üniversitenin fiziksel boyutuna bakılmalı. Yeri, yerleşke ve yurt vb. fiziksel altyapı olanakları ve sınıflar ve laboratuvar vb akademik altyapı olanaklarının kalitesi; günümüz açısından online-uzaktan eğitim kalitesi vb Ardından üniversitenin akademik altyapısına bakılmalı. Akademik personelin niceliksel (sayıca ve unvanca) ve niteliksel (çalışmaları, yurtdışı deneyim, pratikte yer almışlık vb) yeterliliği; programda iş yaşamıyla ilişkilerin nasıl olduğu (marka dersler vb), programda dijitalleşmeye uyumun ne ölçüde sağlandığı; yurtdışı üniversitelerle çifte diploma olanakları; kuruluş temeli olan alanın hangi disiplin (tıp vb) olduğu. Bunların ardından üniversitenin veya diğer kurumların (MEB, TTSİS vb) sağladığı burslar incelenmeli. Koşulları ve bunlar vakıfça mı yoksa diğer öğrencilerce mi karşılanıyor?

Üniversitenin mezunlar derneğinden, kariyer merkezinden mezunların ne kadar sürede iş bulabildiği ve nerelerde çalıştığı ve iş yaşamında tercih edilirliği de araştırılmalı.