Maryland Üniversitesi Ekonomi ve Finans Bölümünden Prof. Şebnem Kalemli Özcan, ekonomiyle ilgili olarak gazeteci-yazar Taha Akyol’un sorularına cevap verdi. Özcan, “Avrupa Türkiye’nin en büyük ticaret ve turizm partneri. Oradaki küçülme Türkiye’yi nasıl etkiler?” sorusuna cevap verirken “Avrupa’daki küçülme Türkiye’yi kötü etkiler çünkü Avrupa hem ticaret hem turizm, hem de finans açısından Türkiye için önemli” cümlesini kullandı. Özcan, şöyle devam etti: “Yaptığımız bir çalışmada, Avrupa’ya olan bu bağların, Türkiye için ne kadar önemli olduğunu gösteriyoruz. Türkiye için hesapladığımız toplam Kovid etkisinin yüzde 30’unun bu bağlardan geldigini gösteriyoruz. Çünkü hem Avrupa’nın Türkiye’den aldığı mallara karşı talebi düşecek, hem turizm azalacak, hem de Türkiye’nin kendi üretimi için Avrupa’dan aldığı ara mallar azalacak, Avrupa’da üretim azaldığı için. 

Ayrıca bu tür ara mal ticaretinin finansmanını yapan sermaye akışı da azalacak. Bu çok önemli ve genelde gözden kaçan bir nokta. Mesela küreselleşme karşıtlarının en önde gelen tezi sermaye hareketlerini limitlemek. Neden? Çok çabuk gelip, çok çabuk çıkarsa kurda oynaklık yaratabilecegi için. Malesef sermaye hareketlerini limitlemek, direkt ticareti limitlemek demek. Çünkü sermaye, dış ticaretin finansmanı. Dış ticaret de Türkiye için çok önemli, özellikle ithal edilen ara mallar açısından. Sonuçta, Kovid tam bir ‘mükemmel fırtına’: sağlığa şok, talebe şok, arza şok, emtia fiyatlarına şok, finansa şok.”

KURUMLARIN GÜVENİLİRLİĞİ

Özcan, “Türkiye’nin bir ekonomik reformda öncelikle çözmesi gereken birinci sorun nedir?” sorusuna ise “Türkiye’nin tasarruflarını artırması, kurumların güvenilirliğini sağlama bağlaması, belirsizliği azaltması lazım. Tasarruf artınca, dış borca bağımlılık düşücek. Güven ortamı; teknoloji ve bilgi getiren doğrudan yabancı yatırımcıyı çekecek ve bu tür yatırım da büyümeye katkı yapmakla kalmayıp, büyümenin kalıcı olmasını sağlayacak” şeklinde cevap verdi.