Avrupa Birliği ve Arap ülkeleriyle, Doğu Akdeniz geriliminde kritik haftaya girdik...
Libya ile Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) anlaşması imzalayan ve Ege’de Lozan’dan gelen haklarını kullananan Türkiye’nin Akdeniz’deki varlığı hegemonyayı ayaklandırıyor!
Yabancı yatrımcıların Türkiye’ye yönelik stratejileri karartılıyor....
★★★
Türkiye’yi, Oruç Reis gemisinin yeniden göreve göndermesiyle birlikte “Avrupa Birliği’ne provokasyon yapmakla suçlayan” Fransa ve Almanya’nın, Ankara’nın tutumunu değiştirmesi için verdiği 1 haftalık süre doldu.
★★★
Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, pazarlık süresini uzatan bir takvim açıklamıştı:
“Aralık ayında bir zirve planlıyoruz. Doğu Akdeniz’deki ve Türkiye’deki durumu yeniden ele almayı planladık.”
★★★
Silah ambargosu dahil geniş bir dosyayla Türkiye’yi karşılarına alan AB Konseyi’nden önce ilk hamle Suudi Arabistan’dan geldi.
Suudi Arabistan Türkiye’de üretilen malları ülkeye sokmamaya çalışıyor.
Son 17 yılda Türkiye’den 2 milyon 553 milyon metrekare arazi alan Suudi Arabistan Krallığı; vatandaşlarının Türkiye’den gayrimenkul alımlarını engelliyor.
★★★
Suudi Arabistan’ın Türkiye karşıtı tutumu, Doğu Akdeniz’de de karşılık buluyor.
Fas ve Mısır’ın da Türk mallarına gümrük engelleri çıkarttığı belirtiliyor.
★★★
Arap ülkelerinin Türkiye’den yapılan ihracata “görünmez bariyerler” koymaları, Türkiye’yi yalnızca bu ülkelerle yaptığı dış ticaret nedeniyle etkilenmiyor.
★★★
Daha da kritik bir gelişme yaşanıyor. Türkiye’yi, özellikle de İstanbul kentini, Orta Doğu ve Doğu Avrupa ülkelerindeki faaliyetlerinin “bölge üssü” olarak belirleyen yabancı yatırımcılar, yeni adresler aramaya başladılar.
★★★
Suriye’de fitillenen “bölgesel paylaşım savaşı” Doğu Akdeniz’den Kafkasya’ya yayılırken olumlu düşünmek zorlaşıyor.
Ermenistan, dünyanın gözü önünde Azerbaycan’da sivillere yönelik katliamlara yöneliyor.
Rusya’nın Suriye’de olduğu gibi Ermenistan ve Azerbaycan’da da kilit rolü karşımıza çıkıyor.
★★★
Suudi Arabistan, Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 16. pazar konumunda.
TÜİK verilerine göre 2019 yılının Ocak-Ağustos döneminde 2.3 milyar dolar olan Türkiye’nin Suudi Arabistan’a ihracatı, 2020 yılının aynı döneminde 1.9 milyar dolara geriledi.
Bu rakamlar; dış ticaret hacmi 400 milyar dolar civarında olan Suudi Arabistan için devede kulak sayılır...
★★★
İki ülke arasındaki gerilim, en çok milyar dolarlık ihaleleri kovalayan Türk müteahhitlerini vuruyor...
Türk müteahhitleri Suudi Arabistan’da henüz krizin başındayken 3 milyar dolara ulaşan iş kayıpları yaşamışlar.
★★★
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre ise, 2019 sonu itibarıyla Suudi firmalarının Türkiye’deki doğrudan yatırımları 826 milyon düzeyinde bulunuyor.
★★★
İki ülkenin dış ticaret hacmi; 3,3 milyar dolar ihracat, 3 milyar dolar ithalatla 6 milyar doların üzerinde dengeli ilerliyordu ki, Türkiye’den gelen malların önüne “Dur” tabelası kondu.
Şahtı, şahbaz oldu!
İSEDAK Başkanı Erdoğan İslam ülkelerine ses çıkarabilecek mi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik Ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) Başkanı. Daimi Başkan Yardımcılığı Suudi Arabistan ve Filistin’de...
İSEDAK’ta bu konu gündeme getirilebilir mi?!
Erdoğan’dan bu yönde bir çağrı duymadık.
★★★
İngilizce ve Fransızca kısaltması ise COMCEC olan İSEDAK’ın kuruluşu, 1981 yılında 3. İslam Zirvesi’nde kararlaştırılmıştı.
İlk toplantının yapıldığı 1984 yılından beri her yıl bakanlar düzeyinde İstanbul’da bir araya geliyorlar.
Türkiye Cumhurbaşkanı başkanlığında düzenlenen ve geçen yıl da 25-28 Kasım tarihleri arasında düzenlenen İSEDAK Forumu bu yıl yapılacak mı; belirsizliğini koruyor.
23-26 Kasım’a tarihlenen forumdan ses seda çıkmıyor...
Program da hâlâ belirlenmedi!
‘Serbest ticaret anlaşmaları’ da tehdit altında
Bölgenin en büyük ekonomisi Suudi Arabistan’ın Türkiye karşıtı tutumu, Doğu Akdeniz’e kıyıdaş Arap ülkelerinde karşılık buluyor.
Fas ve Mısır’ın da Türk mallarına gümrük engelleri çıkartması, Dünya Ticaret Örgütü konusu olacak resmiyet kazanmadı.
Dış ticaretin gündeminde ısıtılan bir başka konu var: Serbest ticaret anlaşmalarının (STA) gözden geçirilmesi.
Daha net bir ifade kullanacak olursam, sorunlu ülkelerle imzalanan STA’lar askıya mı alınır, iptal mi edilir diye tartışılıyor.
★★★
Ticaret Bakanlığı’nın sitesinde STA ilgili şu bilgi yer alıyor:
“Ülkemizce 36 STA imzalanmış olup bunlardan Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleriyle akdedilmiş olan 11 STA, bu ülkelerin AB üyelikleri nedeniyle feshedilmiştir.
Halihazırda 20 STA (EFTA, İsrail, Makedonya, Bosna ve Hersek, Filistin, Tunus, Fas, Mısır, Arnavutluk, Gürcistan, Karadağ, Sırbistan, Şili, Morityus, Güney Kore, Malezya, Moldova, Faroe Adaları, Singapur ve Kosova) yürürlüktedir.
Öte yandan Lübnan, Sudan, Venezuela ve Katar STA’ları iç onay süreçlerinin tamamlanmasını müteakip yürürlüğe girecektir.”
