Türkiye'de toplu ödeme yaparak emekli olabilir miyim?
.
Posta gazetesinden Ekrem Sarısu emeklilik ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Soru: 2003 yılında 19 gün bordrolu olarak çalışmış görünüyorum. Aslında çalışma sürecim daha uzun. Ama işveren sadece girdi çıktı yapmış. 2004 yılından beri de yurtdışında okuyor ve çalışıyorum. Toplu ödemeyle emekliliğe hak kazanabilir miyim? ● Senem CENNETOGLU
Cevap: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Yurtdışı çalışmanızı Türkiye’de borçlanarak priminizi 7000 güne tamamlayıp 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca yurtdışı çalışma süresi borçlanmasıyla priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 2028’de 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız tarihte 58 yaşınızı da doldurursanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Soru: 1 Ocak 1969 doğumlu annem 25 Eylül 1998’de isteğe bağlı Bağkurlu oldu. Kaç yaşında emekli olur? Yaş haddinden emekli olması mümkün mü? ● Faruk AKÇAY
Cevap: Anneniz emekli olmak için; 20 tam yıl (7200 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden prim ödemişse prim şartını sağladığından, 55 yaşını dolduracağı 1 Ocak 2024’te emekli olabilir. 7200 gün primi yoksa 5400 gün prim ödeme şartıyla, 56 yaşını dolduracağı 1 Ocak 2025 tarihinde emekli olması da mümkün.
Soru: 14 Ocak 2004’te işe başladım. 15 yıldır aynı firmadayım. İşten kendi isteğimle ayrılırsam tazminatımı nasıl alabilirim, nasıl bir yol izlemem gerekir? ● Mustafa KUZEY
Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar, işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilir. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şart olan prim şartını sağlamadığınızdan bugün için işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilmek için priminizi 7000 güne tamamlamanız gerekiyor.
Soru: 21 Kasım 1977 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 10 ağustos 1992. Sigorta primim haziran 1997’de ödenmeye başlandı. 7300 gün prim ödemem var. Emeklilik yaşım 1992’den mi, 1997’den mi geçerli olur? EYT çıkarsa ben de yararlanabilirmişim. E-devlet hizmet dökümünde 10 ağustos 1992 yazıyor? ● Yılmaz KOLBEY
CEVAP: Emekli olma şartları sigorta başlangıç tarihine göre belirleniyor. Sigorta başlangıç tarihi de kişi adına ilk defa çalışma süresi bildirilen (prim ödenen) gündür. Bu nedenle emekli olma şartlarınız haziran 1997’ye göre belirleniyor. Bu tarihe göre, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız 21 Kasım 2034’te emekli olabilirsiniz. 10 ağustos 1992’de adınıza emeklilik primi ödenmediğinden başlangıç sayılmıyor.
Soru: 3 kişiden az çalışanı olan esnaf, işçisine kıdem ve ihbar tazminatı ödemek zorunda mı? Bu esnaf İş Kanunu’na tabi mi? ● Birtan Uğur Can
CEVAP: Kendisiyle birlikte üç çalışan olan işyerleri esnaf kapsamında olup İş Kanunu’na tabi değiller. dolayısıyla İş Kanunu’nda yer alan ihbar ve kıdem tazminatına da tabi değiller. ancak esnaflar Borçlar Kanunu’na tabi olduğundan; ihbar süresi kullandırmadan çalışanı işten çıkarması halinde, Borçlar Kanunu hükmünce ihbar tazminatı ödemek zorundadır.