Türkiye ve dünyada işgücü verimliliği

Günümüz iş dünyasında insan varlıkları yönetimi açısından yetenek yönetimi çok önemli hale gelmiştir. İşgücünün yetenekleri ile verimliliği arasında yakın bir ilişki olduğu açıktır.

T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Verimlilik Genel Müdürlüğü’nden eski iş arkadaşım Dr. Halit Suiçmez’den bir e-mektup aldım. Halit arkadaşım yine aynı kurumdan (bizim çalıştığımız dönemdeki adıyla Millî Prodüktivite Merkezi’nden) uzman Dursun Balkan ile yaptıkları bir çalışmayı iletti. İlginç çalışmayı sizlerle paylaşalım. Çalışma Sn. Sevgin Fettahoğlu’nun titiz yönetiminde çıkarılan hakemli ve nitelikli bir dergi olan Verimlilik Dergisi’nin 2017/1 tarihli sayısında çıkmış.

Çalışmada Türkiye ve seçilmiş dünya ülkelerinde imalat sanayisi işgücü verimliliği düzeyleri ve değişim oranları saptanmaya çalışılmış. Çalışmanın bulguları şöyle:

-Söz konusu dönemde, gelişmiş, yarı gelişmiş ve gelişmekte olan bir grup ülkeye göre Türkiye 17. sırada yer almaktadır. Ağırlığı yarı gelişmiş ülkeler olan bu ülkeler kümesi içinde Türkiye’nin elde ettiği 17. sıra ülkemizin gizilgücüne uygun değildir.

-Küresel krizin yaşandığı 2007 ve 2008 yıllarında dünyanın çoğu ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de işgücü verimliliğinin düştüğü izlenmektedir.

-Özellikle 2011 yılından sonra işgücü verimliliği düşüş ve ciddi bir durgunluk patikasına girmiştir. Bu durumun da ülke ekonomisindeki genel durgunluk yapısı ile ilgili olduğu sanılmaktadır.

-İmalat sanayinde yıllık ortalama işgücü verimliliği değişimlerinde Türkiye 2005-2014 yılları arasında ortalama yüzde 1.65’lik bir artış hızı gerçekleştirmiştir. 24 ülkenin ortalaması ise yüzde 3.2’dir.

-Türkiye 28 bin 490 dolarlık işgücü verimliliği düzeyi ile 43. sırada bulunmaktadır. Bu sıralamada 68 bin 374 dolarlık verimlilik düzeyi ile ABD başı çekmektedir. Kongo demokratik cumhuriyeti ise 766 dolarlık verimlilik düzeyi ile son sırada yer almaktadır. Bu sıralamada Dünya ortalaması 18 bin 948 dolardır.

-2005-2012 döneminde verimlilik düzeyi sıralamasında en yüksek performansı gösteren ülkelerden biri Çin olmuştur. Çin’in sırası 91’den 71’e ilerlemiştir. Elbette ki bu durumun Çin’deki yüksek büyüme hızları ile yakından ilgili olduğu düşünülmektedir. Yine performansı yükselen ülkelerden birisi de Güney Kore’dir. O da 26. sıradan 21. sıraya yükselmiştir. Almanya küresel ekonomik krizin yoğun yaşandığı 2008 yılında 21. sırada iken 2012’de 25. sıraya gerilemiştir. ABD kriz öncesi, kriz yılları ve sonrasında verimlilik sıralamasında birincilik özelliğini kaybetmemiştir.

-İşgücü verimliliği sıralamasında Türkiye 121 ülke içerisinde 2005 yılında 36. sırada iken, 2012’de 43. sıraya düşmüştür.

-Verileri mevcut olan 121 ülke üzerinden yapılan analize göre, Türkiye’nin 2012 yılındaki işgücü verimlilik seviyesinin, dünya ortalamasının yaklaşık 1.5 kat üzerinde seyrettiği gözükmektedir. Gelişmiş sanayi ülkeleri ile Türkiye arasında bir verimlilik karşılaştırması yapmak gerektiğinde ise yüksek gelirli ülkelerin verimlilik seviyesinin ülkemizden yaklaşık olarak 2 kat yüksek olduğu izlenmektedir.

-Türkiye’de işgücü verimlilik seviyesi Avrupa Birliği ülkeleri ortalamasının yüzde 68’i düzeyindedir.

SONUÇ

Türkiye hem verimlilik hızında hem de verimlilik düzeyinde daha ileri noktaları yakalayabilmek için öncelikle verimlilik gelişiminde temel unsurlar olan teknolojik değişim ve nitelikli işgücü alanlarında yüksek atılımlar yapmak zorundadır. Bu kapsamda; ülkemizin genel kalkınma planları içerisinde bir verimlilik ekonomisiplanlamasının yapılması, bu plana bağlı olarak tüm kesimlerin katılım ve işbirliği ile bir verimlilik politikasının oluşturulması ve bunlara bağlı olarak da verimlilik izlencelerinin hazırlanarak uygulamaya geçilmesi önerilmektedir.

OKUMA ÖNERİSİ: İsraf ekonomisinin alternatifi verimli ekonomi için Halit Suiçmez’in Üretken Türkiye adlı kitabı.