Gelişen ve değişen teknoloji, hayatımızın her alanında olduğu gibi psikolojide de birçok değişikliğe ve yeniliğe sebep olmuştur.
Son dönemlerde birçok alanda ortaya çıkan gelişmeler bilim kurgu filmlerinden çıkıp gelmiş gibiler.
Psikoloji alanında da teknolojideki bu gelişmeler yavaşta olsa emin adımlarla uygulanıyor. Bu gelişmelere baktığımızda sanal gerçeklik (VR), bilgisayar ve telefon uygulamaları, yapay zeka çalışmaları ve teleterapiler (online terapiler) örnek gösterilebilir.
Özellikle son dönemde geliştirme çalışmaları devam eden Avatar Terapi benimde heyecanla takip ettiğim şizofreninin tedavisinde kullanılabilecek yeni ve güçlü bir teknik olacağa benziyor. King’s College London araştırmacılarının geliştirdiği Avatar Terapi, şizofreni hastalığına sahip bireylerin halüsinasyonlarındaki gördüğü canavar, yaratık ya da varlıkları bilgisayar avatarlara dönüştürüyorlar. Bu avatarlar kişilerin halüsinasyonlarındaki yaratıkların görüntüsü ve sesine göre düzenleniyor ve gördüğü halüsinasyonu bilgisayar ortamına aktarılıyor. Bir odada danışan ekranda halüsinasyonunun avatar versiyonu ile bulunurken, diğer odada terapist hem halüsinasyonunun sesi ile hem de kendi sesi ile danışana direktifler vermektedir.
Bu çalışmayı ilk tez mentörüm olan ve akademik açıdan bana birçok katkısı olan Orkun Aydın hocam söylemişti.
Araştırmayı incelerken çok büyük bir heyecanla birlikte belki de ilk defa teknolojinin bu kadar uzmanlık alanımda etkili olabileceğini hissettim. Görünen o ki daha birçok yenilik teknolojinin gelişimiyle birlikte bize yeni bakış açıları, yöntemler ve teknikler kazandıracağa benziyor.
Diğer alanlara kıyasla psikolojide teknolojinin kullanımı daha yavaş ilerlemektedir. Ancak insanın inanılmaz adapte olma yeteneği ve dönemin gereklilikleri daha önceden çokta sıcak karşılanmayan yöntemlerin kullanımına sevk edebilir.
Yukarıda da belirttiğim gibi buna en güzel örnek teleterapilerin pandeminin etkisiyle kullanımının artması olmuştur. Yakın zamanda da bu durum değişmeyecek gibi gözüküyor.
Psikoloji ile kalın…
Klinik Psikolog Canahmet BOZ
