Stelyo Berberakis: Aşırı milliyetçi gazeteler diyalog sürecini provoke ederler
Yunanistan'daki medyanın durumunu değerlendiren Gazeteci Stelyo Berberakis, "Gerginlik dönemlerinde 'Kim daha milliyetçi' üslubu her zaman mevcuttur" dedi.
Fotoğraf: DHA
Şerif KARATAŞ
İstanbul
Yunanistan’da yayımlanan Demokratia gazetesinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret içeren manşetiyle çıkması Türkiye’de tartışmaları da beraberinde getirdi. Az tirajlı ve milliyetçi bir çizgide yayın yapan gazetenin küfür içerikli manşeti Yunanistan’da da epey eleştirildi ve hatta Yunan hükümeti ve Dışişleri Bakanlığı yazılı bir açıklamayla gazeteyi kınadı. Peki Yunanistan’da durum ne, medya Türkiye-Yunanistan ilişkilerine nasıl bakıyor, halk ne diyor? Gazeteci Stelyo Berberakis gazetenin az tirajlı ve aşırı milliyetçi bir çizgide olduğunu, hatta gazetenin manşetini Türkiye’deki tartışmalardan sonra öğrendiğini anlatıyor. Berberakis “Gerginlik dönemlerinde 'Kim daha milliyetçi' üslubu her zaman mevcuttur. Şu gerçektir ki, Türk/Yunan ilişkilerinin bir yumuşama/diyalog sürecine girmeye yüz tuttuğu dönemlerde bu gibi aşırı milliyetçi gazeteler, illa ki bu yumuşama dönemini provoke ederler. Her zaman gerginlikten yanadırlar. Bu küfürlü manşetin de bu yumuşama döneminde yapılması bunun en güzel örneğidir.” diyor.
Fotoğraf: Stelyo Berberakis'in kişisel arşivi
Geçtiğimiz hafta Yunanistan’da ‘Demokratia’ gazetesinde Erdoğan aleyhinde çıkan manşet oldukça konuşuldu. Hatta Erdoğan suç duyurusunda bulundu. Özellikle bu gerginlik dönemlerinde Türkiye’deki medyanın da milliyetçilik yarışına girdiğini görüyoruz. Yunanistan medyasında da benzer bir durum var diyebilir miyiz?
Geçtiğimiz hafta Yunanistan’da az tirajlı, aşırı milliyetçi çizgiyi izleyen ve Yunanistan’da faşistlerin partisi olarak bilinen Altın Şafak’ın söylemlerine yakın “Demokratia” gazetesinin (İçeriği ile adı arasında hiçbir ilişkisi olmayan bir gazetedir) Cumhurbaşkanı RT Erdoğan’a ağza alınamayacak derece küfür eden manşeti, burada da epey eleştirildi. Yunan hükümeti ve Dışişleri Bakanlığı yazılı açıklamalarla gazetenin bu manşetini kınadı. Burada maalesef benzeri gazeteler Yunan cumhurbaşkanlarını, başbakanlarını da bu etik dışı bel altı söylemlerle sözüm ona eleştiren gazeteler mevcut. Ancak hiçbirinin ciddiye alınmadığının altını çizmek isterim. Mesela ben, bu gazetenin RTE’ye küfür eden manşetini, Türkiye’den gelen tepkilerden sonra öğrendim. Şu gerçektir ki, Türk/Yunan ilişkilerinin bir yumuşama/diyalog sürecine girmeye yüz tuttuğu dönemlerde bu gibi aşırı milliyetçi gazeteler, illa ki bu yumuşama dönemini provoke ederler. Her zaman gerginlikten yanadırlar. Bu küfürlü manşetin de bu yumuşama döneminde yapılması bunun en güzel örneğidir.
Bu gibi milliyetçi gazeteler, kendi hükümetlerini bile iri puntolu manşetler üzerinden vatan hainliği ile suçlamaktan geri kalmazlar.
Gerginlik dönemlerinde “Kim daha milliyetçi” üslubu her zaman mevcuttur. Ancak son yaşadığımız gerginlik süresinde Türk basınının gazete ve TV’lerin “milliyetçi” duruşu, (Demokratia gazetesini dışarıda bırakacak olursak) Yunan basınının “milliyetçi” duruşunu sollamış durumda. Türk basını, Yunanistan’ın görüşlerine hiç yer vermezken; Yunan basını en şahin Türk yetkililerinden (Cem Gürdeniz gibi…) Dışişleri Bakanına kadar olan (Mevlüt Çavuşoğlu/İbrahim Kalın gibi...) görüşlerini kendi sayfalarına basmakta ve TV’lerine konuk etmekte.
Geçmişte yaşanan birçok gerginlik dönemlerinde Türk basını Yunan; Yunan basını da Türk gazeteci, uzman ve yetkilileri kendi sayfalarında ve stüdyolarında karşılıklı olarak konuk ederlerdi. Bu kez böyle olmadı. Türk basını tek bir kanal üzerinden yürüdü. Yunan basını da “Türkiye’nin ne denli haksız olduğu” çizgisini takip etti. Yunan basını “Türkiye bizi savaşa zorluyor” manşetleri atarken; Türk basını da “Yunanistan savaş mı istiyor” gibi aslı astarı olmayan soru işaretlerini tartışmaya açtı.
"CUMHURBAŞKANI KONUŞURKEN YAYIN KESEN TV KANALI YOK"
Türkiye’de “yandaş” ya da “hükümete yakın” diye tanımlanan bir medya yapısı söz konusu. Muhalefet seslerine kulak tıkayan, birbirine benzer gazetelerden söz ediyoruz. Yunanistan’daki medya, sahiplik bakımından ne durumda?
Yunanistan’daki basının durumu, Türkiye’deki basının durumu kadar hazin değil. Yunanistan’da da hükümet yanlı gazeteler var. Ancak bu gazetelerde de gereğinde hükümeti eleştiren, yol gösteren, hataların altını çizen haber ve yorumları da görmek mümkün. Muhalefet gazeteleri doğal olarak hükümeti her bir konuda eleştirebiliyor. Bu çerçevede hükümeti körü körüne destekleyen ya da başbakanları, cumhurbaşkanları açıklamalar yaparken yayın akışını kesen hiçbir TV kanalı yoktur.
"ERDOĞAN 180 DERECE DEĞİŞTİ"
Yunanistan’da gazeteler Erdoğan yönetimini nasıl görüyor?
Yunan basınının Recep Tayyip Erdoğan’a bakışını ikiye ayırmak gerekir. 2002-2013 ve 2013-2020 olarak. İlk döneminde RTE’ye bakış, olmadığı kadar olumluydu. Türkiye’nin AB ilişkileri; Kıbrıs sorununun çözümü için gösterdiği gayretler; Türk/Yunan ilişkilerine dostane yaklaşımı ve tabii ki iç siyasette demokrasi alanında attığı adımlar, askeri vesayete karşı duruşu vs. çok önemli faktörleri oluşturdu.
İkinci dönemde ise özellikle MHP ortaklığından sonra RTE, daha milliyetçi bir tutum sergilemekle suçlanıyor. Yunanistan’a karşı söylemlerinin kin ve nefreti hortlattığı şeklinde algılanıyor. Türkiye’nin AB ve ABD ile arasının açılmasından sorumlu gösteriliyor. Yani kısacası “RTE 180 derece değişti” algısı var. Buna rağmen Türk/Yunan ilişkilerinin ancak RTE döneminde çözüleceğine inananların sayısı oldukça fazla.
"HALK SAVAŞ İSTEMİYOR"
Halkın Ankara-Atina arasında yaşanan bu gerginliğe bakışı ne durumda? Neler konuşuluyor?
Halk tabii ki savaş istemiyor. Ancak son yaşanan gerginlikten oldukça tedirgin oldu. Her an bir savaşın çıkabileceğinden endişelendi. Son nabız yoklamaları, halkın yüzde 70’inin Türk/Yunan gerginliğinin diyalog yoluyla giderilmesinden yana olduğunu gösterdi. Buna rağmen “Türkiye’nin olası bir saldırısı” olasılığında aynı oranda “Savaşmaya hazır olduğunu” da gösteriyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
