Sayıştay, öğrencisi olmayan fakülteler konusunda YÖK'ü uyardı!

Sayıştay Başkanlığı, öğrencisi bulunmayan fakülte, yüksekokul veya bölümlerle ilgili Yükseköğretim Kurulunun herhangi bir işlem yapmadığını tespit etmiştir.

Sayıştay, 2547 sayılı Kanunun 7/d-2 maddesi uyarınca, yükseköğretim kurumları içinde bölüm, anabilim ve ana sanat dalları ile uygulama ve araştırma merkezi açılması, birleştirilmesi veya kapatılması; konservatuvar, meslek yüksekokulu veya destek, hazırlık okul veya birimleri kurulması ile ilgili olarak doğrudan veya üniversitelerden gelecek öneriler üzerine karar vermek görevinin Yükseköğretim Kuruluna ait olduğunu, ancak uygulamada birçok üniversite, öğrencisi bulunmayan fakülte ve bölümleri YÖK'e bildirmesine rağmen YÖK tarafından herhangi bir işlem yapılmadığını, kanun hükmü gereğince öğrencisi bulunmayan fakülte, yüksekokul veya bölümlerle ilgili kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun kullanılmasından YÖK'ün sorumlu olduğunu ifade etmiştir.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Sayıştay'ın denetim raporunda yer alan bu hususla ilgili süresi içerisinde konuya herhangi bir cevap dahi vermemiştir.

İŞTE SAYIŞTAY RAPORU

BULGU 3: Yükseköğretim Kurulunun Öğrencisi Olmayan Fakülte ve Bölümlerle İlgili İşlem Yapmaması

Yükseköğretim kurumlarının bir kısmında mevcut olan, öğrencisi bulunmayan fakülte, yüksekokul veya bölümlerle ilgili Yükseköğretim Kurulunun herhangi bir işlem yapmadığı görülmektedir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Amaç" başlıklı 1'inci maddesi; "Bu kanunun amacı; yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri belirlemek ve bütün yükseköğretim kurumlarının ve üst kuruluşlarının teşkilatlanma, işleyiş, görev, yetki ve sorumlulukları ile eğitim - öğretim, araştırma, yayım, öğretim elemanları, öğrenciler ve diğer personel ile ilgili esasları bir bütünlük içinde düzenlemektir." şeklinde ifade edilmiştir.

Yükseköğretimin planlanması, programlanması ve düzenlenmesindeki ana ilkeler de aynı Kanun'un 5'inci maddesinde açıklanmıştır. Bu maddenin d, e, f, g ve h bentleri:

"d) Eğitim - öğretim plan ve programları, bilimsel ve teknolojik esaslara, ülke ve yöre ihtiyaçlarına göre kısa ve uzun vadeli olarak hazırlanıp sürekli olarak geliştirilir.

e) Yükseköğretimde imkan ve fırsat eşitliğini sağlayacak önlemler alınır.

f) (Değişik: 3/4/1991 - 3708/2 Md.) Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitüleri ve bunlar içindeki fakülte, enstitü ve yüksekokullar, Cumhurbaşkanınca yapılan yükseköğretim planlaması çerçevesinde kanunla kurulur

g) Meslek elemanı yetiştiren bakanlıklara bağlı yüksekokullar, Yükseköğretim Kurulunun tespit edeceği esaslara göre Cumhurbaşkanı kararı ile kurulur.

h) Yükseköğretim kurumlarının geliştirilmesi, verimlerinin artırılması, genişletilmesi ve bütün yurda yaygınlaştırılması amacına yönelik olarak yenilerinin açılması, öğretim elemanlarının yurt içinde ve dışında yetiştirilmeleri ve görevlendirilmeleri, üretim - insan gücü - eğitim unsurları arasında dengenin sağlanması, yükseköğretime ayrılan kaynakların ve ihtisas gücünün dağılımı, milli eğitim politikası ve kalkınma planları ilke ve hedefleri doğrultusunda ülke, çevre ve uygulama alanı ihtiyaçlarının karşılanması, örgün, yaygın, sürekli ve açık eğitim - öğretimi de kapsayacak şekilde planlanır ve gerçekleştirilir." hükmünü içermektedir.

Yükseköğretim Kurulunun görevlerinin açıklandığı 7'nci maddesinin (a) bendinde; bir üniversite içinde fakülte, enstitü ve yüksekokul açılması, birleştirilmesi veya kapatılması ile ilgili olarak doğrudan veya üniversitelerden gelecek önerilere dayalı kararlar almak ve gereği için Milli Eğitim Bakanlığına sunmak, YÖK'ün görevleri arasında sayılmıştır.

Aynı maddenin (d/2) alt bendine göre ise; yükseköğretim kurumları içinde bölüm, anabilim ve ana sanat dalları ile uygulama ve araştırma merkezi açılması, birleştirilmesi veya kapatılması; konservatuvar, meslek yüksekokulu veya destek, hazırlık okul veya birimleri kurulması ile ilgili olarak doğrudan veya üniversitelerden gelecek öneriler üzerine karar vermek YÖK'ün görevidir.

Belirtilen Kanun maddeleri uyarınca; üniversiteler içinde fakülte, enstitü ve yüksekokul açılması, birleştirilmesi veya kapatılması görev ve yetkisi bir üst kurul olarak YÖK'e aittir. Ancak uygulamada birçok üniversite, öğrencisi bulunmayan fakülte ve bölümleri YÖK'e bildirmesine rağmen YÖK tarafından herhangi bir işlem yapılmamaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun "Hesap verme sorumluluğu" başlıklı 8'inci maddesine göre her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.

Söz konusu hüküm gereği öğrencisi bulunmayan fakülte, yüksekokul veya bölümlerle ilgili kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun kullanılmasından YÖK sorumludur.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yer alan ilke, esas ve görevler ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun 8'inci maddesi uyarınca, öğrencisi bulunmayan ancak öğretim üyesi ve idari personel istihdam edilen fakülte, yüksekokul veya bölümlerle ilgili YÖK'ün gereken işlemleri öncelikle yapması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 38 inci maddesinde yer alan "...Denetim raporları, kamu idaresinin üst yöneticisi tarafından, raporun alındığı tarihten itibaren otuz gün içinde cevaplandırılır...." şeklindeki düzenlemeye göre 30 gün içerisinde kamu idaresi tarafından denetim raporlarına cevap verilmesi gerekmektedir. Raporumuz 24.04.2019 tarihinde tebliğ edilmesine rağmen Kamu İdaresi tarafından yasal süresi içerisinde cevap gönderilmemiştir.

Sonuç olarak Yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretim faaliyetlerini geliştirerek verimliliği arttırmak adına gerekli önlemler alınmalıdır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yer alan ilke ve esaslara riayet edilmeden açılan fakülte ve yüksekokullar ile hali hazırda öğrencisi bulunmayan ancak öğretim üyesi ve idari personel istihdam edilen bölümlerle ilgili YÖK'ün gereken işlemleri öncelikle yapması uygun olacaktır.