22 Nisan 2017 00:55

Robotlar nereye?

Fotoğraf: Envato

Paylaş

İsmail Gökhan Bayram

Tüm yazıları

Yeterli miktarda bilim kurgu eseri okuduğunuzda/izlediğinizde robotlar ve yapay zeka konusunda tedirginlikler de başlar. Nasıl başlamasın ki? Dünyayı çoktan ele geçirmiş yapay zekalardan tutun da katil androidlere robotlar ve yapay zekanın bizi nasıl felakete sürükleyebileceğine dair hemen her türden olası senaryoyu gördük. Pek çoğunun sonunda da “neyse ki bunlar hepi topu senaryo” hissini yaşamanın rahatlığıyla hayatımıza devam ettik. Geçtiğimiz hafta Rusya’nın savunma ve uzay sanayinden sorumlu Başbakan Yardımcısı Dmitry Rogozin’in Twitter’a attığı bir video[0] ile bu rahatlama hissinin de sonuna gelmiş bulunmaktayız. 1 dakika 28 saniyelik videonun ilk dakikası boyunca bizi çok da ilgilendirmeyen tankımsı bir savaş aracının tanıtımının ardından son 26 saniye boyunca uzayda astronotlara yardımcı olmak üzere tasarlanmış FEDOR adlı robotu her iki elinde de birer tabanca ile hedeflere ateş ederken görüyoruz… Ne yanlış gidebilir ki?

Rogozin, FEDOR’un barışçı amaçlar için geliştirildiğinde ve bir Terminatör yaratmadıklarında ısrar etse de kapitalizmin bundan bir sonraki sorusunun “Peki bunu dışarıda savaşlarda, içeride toplumsal olaylara müdahalelerde nasıl kullanırız?” olacağı çok açık. İnsanlığa fazlasıyla yararlı olabilecek birçok teknolojinin kapitalizmin elinde nasıl insanlığa karşı silahlara dönüşebildiğine tarih defalarca kez tanıklık etti. Buradan neo-luddist robot/yapay zeka düşmanı yargılara varmadan hemen hatırlatalım aynı tarih -bazen kapitalizme rağmen, bazen ise kapitalizmin de çıkarına olduğu için kapitalizm içinde dahi- pek çok teknolojik gelişmenin insanlığın yararına kullanılabileceğine de tanıklık etti.

Robotlar ve yapay zekanın kullanımı tartışmalarını daha önceki teknolojinin kullanımı tartışmalarından ayırabilecek, görmezden gelemeyeceğimiz bir olasılık var: Yapay zekanın bilinç kazanması. Kimine göre “mümkün” kimine göre “imkansız” kimine göre ise “kaçınılmaz” olan bu olasılık tartışmayı bambaşka boyutlara sürükleyebilir. Sonuçta eğer söz konusu olasılık gerçek olursa üzerine tartıştığımız şey “ne kadar gelişmiş olursa olsun sıradan makineler” değil kendi kaderlerinde söz söyleme hakkına da sahip olması gereken bilinç sahibi varlıklar olacak. Bir yandan yapay zeka ve robotların kapitalizmin elinde bir silaha dönüşmesi riski ile diğer yandan da tartışmanın insan/insanlığın çıkarı merkezli hale gelmesi, varsayımsal bilinçLi robotların ve yapay zekanın insan boyunduruğu altında kalması riski ile karşı karşıyayız. Ben bugünden not düşeyim: Bilinçli robotların ve yapay zekaların da özgürlüğünden yanayım.

[0] https://goo.gl/xQPko2

YAZARIN DİĞER YAZILARI