“Futbolda idoller değişiyor” alt temalı bir yazı düşünmüştüm ama şunu da belirtmek lazım bence futbol henüz orta çağının sonunu yaşıyor. Nasıl ki insanlık; Rene Descartes, Robert Boyle gibilerinin çıktığı aydınlanma dönemine dek binlerce yıl savaşlar ve din yüzünden cahil kaldı ise, oksijenin keşfinden tüm teknolojik gelişmelere her keşfin ömrü en fazla 300 yıl ise futbolda da durum aynı.

         Futbolun -taktik plan açısından- karanlık döneminin bitmesini görebileceğiz. Hector Cuper’den Mourinho’ya, Benitez’den Big Sam’e defansçı hocalar ya değişecekler ya yok olacaklar. Zira Jurgen Klopp ve Pep Guardiola tüm dünyaca anlaşılmaya ve takdir edilmeye başlandı. Çoğu insan kupa ya da şampiyonluk sayısına aldırış etmeden onları farklı bir yere koyuyor.

         Gördüğü her adama saldırıp top almaya çalışan Ajax ve Dinamo Kiev günlerinden süzülün karşınıza ağır markajlı İtalyan futbolu gelir. Buradan çıkış iki adamla oldu: Cruyff ve Sacchi. Günümüze gelindiğinde hâkim öğe: Guardiola’nın altıgen pas açılımlı dizilme çabası. Klopp ise yeni paradigmanın diğer ana damarı…

         Klopp ve Guardiola’nın saha içinde uygulatmaya çalıştıkları şeyleri sayısal dizilimlerle anlatmak kolay değil. İllâki söyle desen 4-3-3 diyoruz ama içimiz kan ağlıyor. Daha basit anlatayım: Algoritmik zekâ sahibi, geometri dostu, futbol izlemeyen bir heyete klasik bir güçlü – zayıf takım futbol maçını izlettirelim. Zayıf takım alışık olduğumuz üzere topun ardına geçen, alan savunması hatası yapmayan bir görünümde olsun. Güçlü takımda ise her biri 12 kilometre koşabilen oyuncular bulunsun ama içlerinde Messi filan olmasın (Ki zaten Messi o kadar koşmaz:) Bu maç yüksek ihtimalle 0-0 bitecektir. Heyete diyelim ki güçlü takımın gol atmasını nasıl sağlarsınız?

         Sayısal zekâ yüklü heyet güçlü takım oyuncularının koşmasını takdir etse de örneğin aynı hiza dizilimlerine kızacaklardır ilk önce. Dörtlü defansmış şuymuş buymuş umurlarında olmayacaktır. İçlerinde en çapsızı pas üçgenlerini önerecektir. Aralarında konuşunca bu iş açılıp kapanan hücum setlerinden altıgen pas açısı oluşturma çabasına kadar gidecektir. Pres halinde 2-1-1-2 geçişleri icat edilecektir. Kâğıt üstünde tartışılan hücum planları yetmeyecektir, iş bilgisayar programı oluşturmaya gidecektir…

         Teknik direktörler eski futbolcu olmak zorunda değil hatta olmamaları çok doğal. Klopp ve Guardiola’yı hem küçümsüyor hem önemsiyorum; yeni bir dönemin kapısını açtılar. Teknik direktörler çok zeki olmalı. Yeni şeyler üretmeli. Hatta futbolcular da zeki olmalı. Anlık yerleşim ve hareket için aylar boyu çalıştırmanız gereken embesiller futbolcu olmamalı…