Siyaset kazanı kaynamaya başlayınca piyasalarda doğal olarak karıştı. Terörle mücadelenin kapsamlı bir şekilde başlaması, koalisyon kurulma çalışmalarının seyri piyasa denkleminin politik unsurlarını oluşturuyor.
Merkez Bankası'nın aksiyonları, büyümenin öncü göstergeleri, enflasyon oranı gibi denklemin ekonomik unsurları ise şimdilik ikinci plandaymış izlenimi veriyor. Ya da şöyle diyelim piyasa yorumcuları piyasalardaki aşırı oynaklığın sorumlusunun iç siyasi ve jeopolitik gelişmeler olduğunu öne sürüyorlar. Bu arada dışsal faktörlerden FED'in faiz kararı ve Yunanistan'ın geleceği listenin ilk sıralarında durduğunu da ekleyelim. Aslında piyasaların son hareketlerini sadece ekonomik gelişmelerden kopuk salt iç siyasi olaylardan kaynaklandığını iddia etmenin çok doğru olmadığını düşünüyorum.
Kurların bir süredir izlediği patika bile bu argümanımızı desteklemek için yeterli olacaktır. Siyasette suların çok durgun olduğu son birkaç yıla bakalım... Örneğin bu yılın ilk çeyreğinde gelişmekte olan ülkelerin para birimleri dolar karşısında ortalama yüzde 4 değer kaybederken TL yüzde 16 gibi yüksek düzeyde gerilemiş dolar karşısında... Tam dört katı farklılaşmışız. İkinci çeyreği de dahil ettiğimizde... Ortalama yüzde 9'a, TL'nin kaybı ise yüzde 19'a kadar çıkıyor. 7 Haziran seçimleri sonrası hatırlayacağınız gibi sonuçları piyasa aktörleri olumlu bulmuş ve bunu gelişmeyi fiyatlamaları sonrasında kurların ateşi düşmüş, dolar 2,63'lere kadar gerilemişti.
BEKLENTİLER NE YÖNDE?
Aynı şekilde borsa ve faizlerde benzer tepkileri vermişlerdi. BIST 100 koalisyon kurulma olasılığının artmasıyla 84 binlere çıkmış, gösterge tahvil faiz oranları da yüzde 9 sınırına kadar inmişti.
Ancak geçen hafta iç siyasi gelişmelerin ağırlık kazanması ile piyasalardaki algıda değişmeye başladı. Daha doğrusu erken seçim seçeneğinin de yüzde 50 ağırlığa ulaşması senaryoların ve fiyatlamaların değişmesine neden oldu.
Piyasaların beklenti şeması şöyle:
Terörist saldırılar hem yabancı yatırımları hem de turizmi olumsuz etkiler. Yeni sermaye girişi olmayacağı gibi zaten gelişmekte olan piyasalarda FED'den dolayı diken üstünde oturan sıcak paranın bir kısmı da çıkar. Önce hisse senedi ve tahvil gibi menkul kıymetlerini satar, eline geçen TL ile dolar alır ve ülkeyi terk eder. Böylece, borsa düşer, faiz oranları ve kurlarda yükselir. Nitekim son günlerde karşımıza çıkan resim de aynen bu...
GEÇİÇİ SÜREÇ!
Eğer süreç devam ederse...
Her ne kadar teknik analiz zayıflamış olsa da, BIST 100 endeksinin aşağı doğru 77.800 seviyesinin altına gerilemesi ile 77.800-79.200 tepki bandının dışına çıkmış olacak. Bu durumda şimdilik çok düşük olasılık olmasına rağmen 76 bine kadar çekilebilme marjı ortaya çıkıyor. Dövizde ise 3,05'leri zorlayan kur sepeti yine teknik analize göre mümkün görünüyor. Yani 2,80'i ve 3,10'u aşan Dolar ve Euro kurlarına tanık olabiliriz. Faiz cephesinde de yüzde 10,50 hatta yüzde 11 oranları zorlanabilir.
Sözün özü siyasi gündem ne yazık ki ekonomik gündemin önüne geçince, üstelik FED'in faiz artırımına hazırlandığı döneme yaklaştığımız bir zamanda, piyasalarda risk algısı ve beklentilerde değişti. Bu yüzden daha da artar beklentisiyle döviz ya da daha da düşer paniği ile elinizdeki hisse senetlerini satmayın. Çünkü bu hareketler kalıcı değil...