Özel okul tartışmasında yeni boyut! Para iadesi beklerken zam geldi
Okulların eylüle kadar açılmayacağı netleşti ama özel okul tartışması bitmedi. Hatta şu günlerde yeni bir boyut kazandı. Zira veliler, öğrencilerin okula gitmediği 3 ay için ücret iadesi beklerken yeni yıl için zamla karşılaştı. Habertürk yazarı Esra Boğazlıyan, alevlenen özel okul tartışmasını tüm yönleriyle yazdı...
Korona pandemisiyle okulların uzaktan eğitime geçmesi ve bu sürecin de uzayacağının anlaşılmasıyla birlikte özel okul ücretleri üzerinden bir tartışma başladı malum. Eğitim ücretiyle birlikte okullara ödenen yemek ve servis paralarının da öğrencilerin okula gitmedikleri dönem için iadesi talep edildi veliler tarafından. 3 aylık tartışmanın sonunda özel okullar yemek ve servis paralarını mahsuplaşmayla ödüyor fakat eğitim ücretiyle ilgili herhangi bir iade söz konusu değil. Özel okullar, uzaktan, online eğitime devam ettiklerini bu nedenle de veliye para iadesi yapmayacaklarını açıkladı. Veliler ise uzaktan eğitimin örgün eğitimle aynı kalitede olmadığı görüşünde ısrarcı. Bu tartışma şu günlerde ise yeni bir boyut kazandı. Zira okul ücretlerinden bir bölümün iadesini bekleyen veliler, yeni eğitim-öğretim dönemi için özel okulların zam yaptığını görünce mevzu alevlendi desem yeridir. Para iadesi beklerken 2020-2021 eğitim dönemi içen yüzde 15-16’lara varan okul zammıyla karşılaşan veliler ücretlere itiraz ediyor. Sosyal medyaya yansıyan haberlere, görüntülere bakılırsa da zaman zaman okul yönetimleriyle veliler karşı karşıya gelip gerginleşiyor. Peki velinin hukuki hakları ne? Özel okullar, velilerin ‘Niye hep fedakarlık yapan biz oluyoruz? Okullar neden elini taşın altına koymuyor?’ eleştirilerine ne diyor? Taraflara sordum...
YEMEK VE SERVİS PARALARI NASIL ALINACAK? EĞİTİM PARASININ İADESİ HUKUKEN MÜMKÜN MÜ?
Öncelikle velilerin hukuki haklarından başlayalım... Örneğin yemek ve servis ücretleri... Özel Okullar Derneği, yemek ve servis ücretlerinde mahsuplaşma olacağını açıklasa da okullarla veliler arasında bu mahsuplaşmayla ilgili sorunlar yaşandığını da biliyoruz. Ücret iadesinde rakamlarda anlaşmazlıklar oluyor. Peki veli bu durumda ne yapmalı? Tüketici Başvuru Merkezi Başkanı Aydın Ağaoğlu’na sordum... Ağaoğlu, velilerin Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabileceğini anlattı: “Veli, servis+yemek ve hatta eğitim ücretinin iadesiyle ilgili Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilir. 10 bin 390 liraya kadar olan çekişmelerde Kaymakamlığa, İl Ticaret Müdürlüğü’ne dilekçe vererek ya da e-devlet’ten Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilirler. Hakem heyetinin kararı mahkeme kararı hükmündedir. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un 13. Maddesinin göndermesiyle 15. Maddeye dayanarak veliler yemek+servis+eğitim ücreti iadesi talebinde bulunabilir. 13. Madde ayıplı hizmeti tanımlar. Ayıplı hizmet, vadedilen şekilde özellikler taşımayan hizmettir. Binilmeyen servis, yenmeyen yemek, örgün eğitimle verilemeyen eğitim de bu tanımdadır. Bu bağlamda, 15. Madde de ayıplı hizmette ayıbın giderilmesi, bedel iadesi ya da ayıp oranında iadeyi işaret eder. Bu maddelere dayanarak veliler 10 bin 390 liraya kadar olan çekişmelerde Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilirler. Uzaktan verilen eğitimin örgün eğitimle aynı kalitede olduğu iddia edilemez. Günde 40 dakikaya, bir saate sığdırılan online eğitimle örgün eğitimi mukayese etmek mümkün değildir.”
OKULLAR NİYE ZAM YAPTI?
Mevzunun hukuki boyutu böyle... Peki Özel Okullar ne diyor? Bu yılın ücretlerinde herhangi bir iade yapmamakta ısrarcılar da yeni eğitim yılı için neden zam yapıldı? Veliler özel okullardan da fedakarlık beklemekte haksız mı? Bu soruları da Özel Okullar Derneği Başkanı Nurullah Dal’a sordum. “İlk baştan beri söylediğimizi yapıyoruz. Uzaktan eğitim yapıyoruz, müfredatı takip ediyoruz. Okullarımız, telafi eğitiminin yüz yüze kısmını da yapacaktır. Telafinin tarihi de açıklanacak önümüzdeki hafta. Yeni eğitim yılı başlamadan önce telafiyle ilgili yüz yüze kısmı da tamamlanacak. Eğitim öğretimle ilgili ücret iadesi yapmayacağız. Uzaktan eğitimin örgün eğitimle aynı kalitede olmaması yoruma dayalıdır. Veliler eğitimle ilgili ücret iadesi beklentisine girmesinler. Kazancımız yok ki bir iade yapalım. Servisle ve yemekle ilgili mahsuplaşma yapılacak dedik, yapılmaya başladı bazı kurumlarda. Yeni eğitim dönemindeki zamlara gelince... Özel okullar yönetmelik gereği ocak-mayıs arasında fiyat ilan etmek zorunda. Okulların bir kısmı zaten kayıt yapmaya başlamıştı. Bazı kurumlar da yeni ilan etti. Fiyatlar eleştiriliyor, yüksek deniyor da kime göre neye göre yüksek. Göreceli bir kavram. Velinin geliriyle ilgili bir durum. Yılda 100 bin lira kazanan bir veli için 50 bin liralık okul elbette ki yüksek. Elbette oraya öğrenciyi göndermemeli. Ücretler Üfe, Tüfe oranına göre belirleniyor. Ücretini mayıs ayında ilan etmiş bir kurum en fazla yüzde 16 zam yapabilir. Ancak ocakta ilan etmiş olanlar yüzde 20 zam yapabilirdi. Velilerin özel okullardan fedakarlık istemesi ne demek? Hizmet alıyorlar ve para veriyorlar. Ne demek fedakârlık. O zaman bütün alışverişlerde bunu söylemek lazım. Devlet okulu değiliz biz, veli tercih ediyor. Okul binalarının kirasına zam yapılmayacak mı, öğretmen ücretlerine zam olmayacak mı. Zam olmasın demek insaflı mıdır?” diyerek yeni eğitim dönemi zammını savunan Nurullah Dal, önümüzdeki yıl öğrenci kaybı beklediklerini de açıkladı:
ÖZEL OKULLAR ÖĞRENCİ KAYBEDER Mİ?
“Pandemiyle birlikte tüm dünya bir ekonomik güçlük yaşıyor. Bu bir ekonomik sorun, sadece özel okul sorunu değil. Dünyada ne kadar özel okul varsa öğrenci kaybedecek. Ama ücret iadesi yapılmadı diye değil, adam işini kaybetmiştir. Biz de bu kaybı yaşayacağımızı öngörüyoruz.”
