Siyaset insan idare etme sanatıdır. Siyasetin başında olanlar da bir şekilde mensup oldukları toplum ve millet başta olmak üzere bütün insanlığa örnek olacak tavır ve duruş sergilemek durumundadırlar.

Gel gör ki hele bu ülkede yüksek perdeden birbirine hakaret etmeyi politika haline getiren siyasetçiler vardır. Bunlara “lider” demek ne kadar uygun olur onu da bilemiyorum. 

Parti başkanı olsun, spor kulübü başkanı, kamu idarecisi, rektör, imam, vali, milletvekili, hakem, seyirci her kim olursa olsun kendilerini kontrol etmeli ve sorumlu davranmalılar.

Başka önemli bir konu da; demokrasi, hürriyet, hak ve hukuk ihlâllerine karşı takınılması lâzım gelenler demokratik tepkilerdir. Ülkede bu konu kanayan bir yara haline gelmiştir. En yetkililerin bile “Adalet ve hukuk reformundan” bahsetmeleri olayın dehşet boyutunu göstermektedir. Allah’a şükür ki güzel örneklerimiz de var. Özel uçakların pazara gider gibi kullanıldığı bir ülkede minibüsü tercih eden devlet adamları da var. İşte alıntı bir hatıra.

“Yıllar önce, İzmir ile Çeşme arası seyahat eden bir minibüsü, polis kimlik kontrolü için durdurur. Ayakta seyahat eden bir beyin kimliğine bakan polisler dona kalır. İçişleri Bakanlığı tarafından verilen kimlikte, Bilecik Valisi yazmaktadır. İlk şaşkınlığı atlatan polisler, “Sayın valim sizi biz götürelim” teklifinde bulunsalar da; “Teşekkür ederim. Tatildeyken, devletin aracına binmem” cevabını alırlar. Görev yaptığı, Bilecik, Erzincan, Manisa illerinde sabahları makama yürüyerek giden, Ankara’ya valiler toplantısına kendi biletini alarak otobüsle giden, gazeteci Saygı Öztürk’ünde ağabeyi, emekli vali Refik Arslan Öztürk” 

Denizli Valiliği yaptığı sırada gazetemiz Yeni Asya adına oradaki temsilci arkadaşımızla ziyaretine gittiğim merhum Vali Recep Yazıcıoğlu’na randevusuz kabul edilmiştik. Ziyaret sırasında o günkü gazetemizi ve hediye kitapları takdim ederken, “Sayın Valim!” hitabım! üzerine merhum Vali Yazıcıoğlu; sözümü keserek aynen şunları demişti: “Hocam bırak şu Sayın Valim!” söylemlerini sadece Vali Bey diyebilirsin. Ben halktan geldim. Halkın adamıyım!” diyerek devletle, millet arasına herhangi bir perde veya aracı konulmasını reddettiğini belirtmişti. Kitaplarından da iki tane imzalayıp hediye etmişti, hâlâ saklıyorum. Allah rahmet eylesin. Örnek vali ve devlet adamıydı! Onun için “Sıra dışı bir valiydi!”

Tarihin şeref levhalarında haklı yerini almış olan Emevî halifesi Ömer bin Abdülaziz’in beşinci halife gibi bir makama lâyık görülmesi onun şahane idaresiyle eşdeğer olduğunu icraatlarından gelmektedir.

Ömer bin Abdülaziz, hak ve adaleti yanında birçok faziletli hal ve tavırlarıyla hafızalarda yer alan bir devlet adamı ve gerçek bir liderdi. İşte onu tarihe mal eden ve unutulmaz kılan bazı görev ve icraatları.

1. Hicaz Valiliğine tayin edildi. Valilik merkezi Medine’deki ilk icraatı, şehrin on meşhur fakihiyle görüşüp meseleleri kendileriyle istişare ettikten sonra karara bağlayacağını bildirmek oldu.

2. Yaklaşık yedi yıl süren valiliği sırasında beş defa hac emirliği yaptı.

3. Irak Valisi Haccâc’ın uygulamalarını sert bir şekilde eleştirmesi görevinden azliyle neticelendi.

4. Valilikten alındıktan sonra Şam’a giderek zalim valileri eleştirmeyi Halife Velîd’in meclislerinde de sürdürdü.

5. Velîd’in ardından halife olan Süleyman, kardeşi Velîd’in kendisini veliahtlıktan azletme teşebbüsüne karşı direnen Ömer’i danışmanları arasına aldı, oğulları ve kardeşleri bulunduğu halde son hastalığı sırasında onu kendisine veliaht tayin etti.

6. Ömer b. Abdülazîz, Süleyman’ın ölümü üzerine halife ilân edildi. Bu önemli görevin kendi bilgisi dışında verildiğini söyleyerek affını istediyse de biat merasimine katılanların ısrarları üzerine görevi kabul etti (10 Safer 99 / 22 Eylül 717).

7. Halifeliği İslâmî kurallar çerçevesinde yürütmeye çalışan Ömer b. Abdülazîz, uygulamalarında esas almak için Hz. Peygamber’in (asm) ve anne tarafından dedesi Hz. Ömer’in yönetimle ilgili karar ve icraatları hakkındaki belgeleri topladı.

8. Meşhur âlimleri kendisine danışman seçti.

9. Çeşitli vilâyetlerdeki âlimlere mektuplar yazarak onların tavsiyelerini istedi.

10. Saraydaki lüks eşyaları beytülmâle koydurdu.

11. Köle ve câriyeleri âzat yani affetti.

12. Halktan biri gibi yaşamaya, hutbelerde sadece halifeler için yapılan duâyı halk için okunan umumî duâya çevirdi. Bu uygulamalarıyla Emevîler’in geleneksel saltanat görüntülerine son verdi.

13. İlk dört halifeyi örnek alan bu davranışları sebebiyle Hulefâ-yi Râşidîn’in beşincisi sayılan Ömer idarî, iktisadî ve içtimaî sahalardaki icraatlarıyla da aynı çizgiyi devam ettirdi.

14. İdarî alandaki icraatlarına halka zulmeden ve yolsuzluklara adı karışan valileri ve diğer memurları görevlerinden alarak başladı.

15. Onların yerine hangi kabileden olduklarına bakmaksızın dindar, fakat liyakatli, dürüst yeni memurlar tayin etti.

16. Valilik, kadılık, vergi memurluğu görevlerini halifelikle birlikte dört temel esas kabul ederek özellikle kadılık görevine hukuk bilgisi yanında takvâsıyla temayüz etmiş âlimleri getirdi.

17. Valilerin ticaretle uğraşmasını ve hediye almasını yasakladı.

18. Halka mazlumun yanında olduğunu, memurlardan şikâyetçi olanların doğrudan kendisine başvurabileceğini bildirdi.

19. Cuma gününü mezâlim mahkemesi duruşmalarına ayırdı.

20. İdam ve el kesme cezalarının kendisinden izin alınmadan uygulanmasını ve suçlulara dayak atılmasını yasakladı.

21. Hapishaneleri ıslah ederek suçluları işledikleri suçlara göre ayrı koğuşlara yerleştirdi.

22. Hz. Muâviye’den itibaren Emevî hânedanı mensuplarının ve devlet adamlarının gasbettikleri malların tesbitini ve hak sahiplerine iade edilmesini sağlamaya çalıştı.

23. Önceki halifeler tarafından kendisine verilmiş diğer gayrimenkulleri ve kıymetli eşyayı beytülmâle devretti.

24. Hanımının mücevherlerini ve evindeki fazla eşyayı da beytülmâle koydurdu.

25. Halifelik görevi karşılığında maaş almayı reddetti.

26. Emevî hânedanı mensupları ve diğer devlet adamlarının haksız kazançlarının tesbiti, ellerindeki malların alınmasını yakınlarının tepkisi ve ölümle tehdit edilmesine rağmen yaptı.

27. Bütün bu tehditlere aldırmadan bu uygulamaya karşı çıkan yakınlarını Medine’ye gidip halifeliği şûrâ sistemine çevirmekle tehdit etme faziletini gösterdi.

28. Barışa büyük önem vererek idareye muhalif gruplara karşı âdil bir yönetim uyguladı.

29. Hulefâ-yi Râşidîn’in anlayışını ihya ederek din âlimlerinin ve halkın sevgi ve desteğini kazandı.

30. Hz. Ali evlâdı ve Hâricîler’in de yönetimle barış içinde yaşamasını sağladı.

31. Hâricîler’le mücadelede de ikna yolunu tercih ederek mecbur kalmadıkça silâh kullanmaya izin vermedi.

32. Emevîler’in ilk dönemlerinden itibaren ikinci sınıf Müslüman muamelesi gören mevâlîyi Arap asıllı Müslümanlarla eşit kabul etti.

33. Gayri Müslimlerin idare ve Müslümanlar aleyhindeki şikâyetlerine kulak vererek haksız yere ellerinden alınan kiliselerini, evlerini ve diğer mallarını iade etti ve mağduriyetlerini giderdi.

34. Yaşlı ve muhtaçlara hazineden tahsisat ayırdı.

35. Zimmîlerden ruhban sınıfını ve cizye ödemekte zorlananları geçici süreyle cizyeden muaf tuttu.

36. Ziraatı geliştirmeleri için zimmîlere cizye muafiyeti tanıdı.

37. Malî sistemde yaptığı düzenlemelerle güçlenen devlet hazinesini savaş yapmak veya isyanları bastırmak için değil halkın refah düzeyini yükseltmek için kullandı.