Nazım Hikmet 17 Ocak 1938 gecesi, akrabası Celaleddin Ezine'nin evinde gözaltına alınmıştı. Ankara'ya götürüldü, Harp Okulu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce tutuklandı. 29 Mart'ta beraat edeceğini umduğu davada ‘Askeri kişileri üstlerine karşı isyana teşvik' iddiasıyla 15 yıl hapse mahkum edildi. Ardından tertip olduğu anlaşılan ‘Donanma Davası'nda 29 Ağustos 1938 günü ‘askeri isyana teşvik'ten 20 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. Aynı davanın sanıkları arasında Hikmet Kıvılcımlı, Kemal Tahir, Kerim Korcan, Abdülkadir Meriçboyu da vardı. İki ceza birleştirildi. Hapisliği 28 yıl 4 aya bağlandı.

Bu süreçte Nazım Hikmet'in, Atatürk'e bir mektup yazdığı biliniyor. ‘Askeri isyana teşvik' suçlamasının iftira olduğunu söyleyerek Atatürk'ten adalet talebinde bulundu.

Mektuplar neden Atatürk'e ulaşmadı?

O sıralar Siroz hastalığı teşhisi konan Atatürk, hastalığının iyiden iyiye artması üzerine de 26 Mayıs 1938 günü Ankara'dan ayrıldı, İstanbul'a hareket etmişti. Nâzım Hikmet'in 18 Ağustos 1938 tarihli mektuplarını Atatürk'ün sağlık sorunları nedeniyle görmediği düşünülüyor. 2011'de Çankaya Köşkü'nde bulunan mektuplar Cumhurbaşkanlığı Arşivi'nde yer aldığı biliniyor.