Sinop İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Samsun 19 Mayıs Üniversitesi işbirliğinde keten çalıştayı düzenleniyor. Keten üretiminde köklü bir geçmişe sahip olan Sinop’ta yok olma noktasına gelen bu üretimi yeniden canlandırılmasının amaçlandığı çalıştayda sektör temsilcileri, akademisyenler ve bakanlık düzeyinde temsilciler bir araya geldi.
TARIM SEKTÖRÜ MİLLÎ STRATEJİK BİR KONUDUR
Saygı duruşu ve istiklal marşının okunmasıyla başlayan çalıştay’ın açılış konuşmasını yapan Sinop İl Tarım ve Orman Müdürü Erol Saraçoğulları, tarım sektörünün desteklenmesi gereken millî stratejik bir konu olduğunu belirtti. Saraçoğulları; “Bugün dünya ve ülkemizin içinde bulunduğu koşullar göz önüne alındığında ortaya bir gerçek çıkmaktadır. Tarım desteklemesi gereken en önemli sektördür. Tarım sektörü millî stratejik bir konudur. Kırsal ve kentsel alanlar arasındaki gelişmişlik farklarının azaltılmasını, mevcut tarımsal durumun yeniden gözden geçirilerek tarımsal üretim konusunda standartların yükseltilmesini ve ürün işleme sanayileri kurarak tarımsal üretimin sanayiyle buluşturulmasını yerli ve milli bir tarım politikası ile gerçekleştirmemiz gerekmektedir” dedi.
KETEN YETİŞTİRİCİLİĞİ ÜLKEMİZDE VE İLİMİZDE DURMA NOKTASINA GELMİŞTİR
Tüm dünyada birçok üretim alanında hammadde olarak kullanılan keten üretiminin bazı nedenlerle ülkemizde ve ilimizde durma noktasına geldiğine dikkat çeken Sinop İl Tarım ve Orman Müdürü Erol Saraçoğulları, özellikle 2000’li yılların başlarında keten üretiminin daha da azaldığını belirtti. Saraçoğulları; “Keten bitkisi bugün dünyada gıda, tekstil, kozmetik ve boya sanayi gibi birçok sektörün hammaddesini oluşturmakta olup gün geçtikçe keten tohumu, yağı ve lifine olan ilgi de artmaktadır. Bu denli değerli bir tarım ürünü olmasına rağmen bugüne kadar ketene gereken önemin verilmemesi, göç nedeniyle köylerimizde tarımla uğraşan nüfusumuzun gün geçtikçe azalması ve ekonomik girdilerin artması gibi sebeplerden dolayı ülkemiz ve ilimizde keten yetiştiriciliği tamamen durma noktasına gelmiştir.
Keten tarımı ilimizde kadim bir kültürdür. Keten üretimi ilimizde az da olsa 2000 yıllarına kadar devam etmiş, fakat geldiğimiz noktada durma noktasına gelmiştir diyebileceğimiz bir süreçteyiz. Ketenle anılan Ayancık ilçemizde 15-16 köyde ve yaklaşık 2 bin da’lık alanda keten tarımı yapılmakta iken İl Müdürlüğümüzün yürüttüğü son 3 yıldaki çalışmalar olmasa Sinop’ta keten yok denilebilir. Bu yok oluş sürecinde en büyük handikapımız Ayancık’ta bulunan keten fabrikamızın yanması sonucu üretimden çıkmasıdır.
Buna rağmen Sinop Keten’le bağını koparmamış, Halk Eğitim Müdürlüğümüz eliyle dokumacılık yaşatılmaya çalışılmış, sektörün devamlılığı amacıyla 1993 yılından itibaren Ayancık Belediyesince her yıl festival düzenlenmiştir. Tüm bu gayretler de üretimin durma noktasına gelmesini engelleyememiş, keten üretimi istenilen düzeyde canlılığa bir türlü kavuşamamıştır” diye konuştu.
İLİMİZDE KETEN ÜRETİMİNİ CANLANDIRACAĞIZ
Sinop İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak, Sinop’ta keten üretiminin canlandırılması adına birçok çalışma yürüttüklerini ifade eden Sinop İl Tarım ve Orman Müdürü Erol Saraçoğulları, bu alandaki çalışmaların artarak devam edeceğini belirtti. Saraçoğulları; “Biz İl Müdürlüğü olarak; 2017 yılında Bakanlıktan sağladığımız genel bütçe ile Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi ile koordineli bir çalışma yürüterek liflik keten üretimini yeniden canlandırmak üzere bir proje uygulamaktayız. 2017 yılından itibaren yürüttüğümüz bu projeye şimdi de İFAD programı kapsamlı Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesinden sağlanacak bütçe katkısı ile çalışmalara devam etmeyi planlanmaktadır.
İFAD kapsamlı altı yıllık planlama sürecinde finansman kaynağı olarak birinci yılda; Bakanlığa sunulan “Keten Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi” ile, projenin ikinci yılından itibaren de Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD) tarafından sağlanan finansman ile uygulanacak olan Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesinden sağlanacak bütçe ile çalışmalar devam ettirilecektir. 2020-2021 yıllarında yüzde 100 hibe uygulaması şeklinde demonstrasyonlar ile öncelikle üretim materyali tohum ihtiyacının karşılanması gerçekleşecek, izleyen yıllarda da aynı kaynaktan yüzde 70-75 oranlarında hibe destekleri ile ekişiler artırılacaktır. 6 yıllık yapacağımız bu planlama ve gerçekleşeme neticesinde 2015 yıllarında Sinop’ta yılda 5-6 bin dekar alanın üretime açılmasını hedeflemekteyiz. Bakanlığımızın ve İFAD otoritesinin planımızı onaylaması durumunda muhtemel bir iki ay içinde bu hedefimizi uygulamaya koyacağız. Bu ayın sonunda hazırladığımız program bütçemizi önce Bakanlığımız sonrasında da İFAD otoritesi ile müzakere ederek onay sürecini gerçekleştireceğiz. 2020 yılının ilk iki ayı içinde programın uygulama safhasını görmeyi beklemekteyiz.
Bu Çalıştay’dan beklentimiz uygulamaya koymaya çalıştığımız bu proje programının yerinde ve karşılığının olup olmadığının tüm kesimlerce değerlendirilmesi, keten in Sinop ekseninde tüm kesimlerce konuşulması ve Bakanlığımız lifli bitkiler politikasına katkı sunulmasıdır” dedi.
SİNOP KETEN ÜRETİMİNDE ÖNEMLİ BİLGİ VE TECRÜBEYE SAHİP
Çalıştayda daha sonra söz alan Sinop Vali Yardımcısı Murat Girgin, Sinop’un keten tarımı noktasında köklü bir geçmişe sahip olduğunu söyledi. Girgin; “Keten; liflik ya da yağlık olarak iki farklı formda üretilen çok değerli bir endüstri bitkisi. Sinop’un bu çalıştayda ev sahipliği yapmasında ki en önemli nedenlerden biri de 1960’lı yıllardan itibaren, çok önemli bir bilgi ve tecrübeye sahip olması. Özellikle Ayancık ilçemizde 1960’lardan 2000’li yılların başlarına kadar, 3 bin dönüme yakın alanda yıllık 55 tonluk bir hasılatla keten üretimi yapılmaktaydı. Bu hasadın sonucunda da elde edilen keten liflerinden, hepimizin bildiği Ayancık keteni dokumacılığı yapılmaktaydı. Hem tarımsal üretimi artırma, hem bireysel hem de ekonomik anlamda gelir getirici bir ürün olarak tercih edilen bir sektördü. Fakat, zamanla yaşanan bazı sıkıntılar, kırsal nüfusun ülkemizde ve bölgemizde hızlı bir şekilde azalması gibi birçok etkenle maalesef bu üretimimiz azalmıştır. Ancak; 2016 yılında bu alanda çok güzel bir gelişme oldu. Unutulmaya yüz tutmuş ve üretimi gerçekten ciddi boyutlarda azalmış olan bu tarım ürünümüz, 2016 yılından itibaren tarım müdürlüğümüz, halk eğitim müdürlüğümüz ve Samsun 19 Mayıs Üniversite’mizin araştırma birimleri ile birlikte yapılan ortak bir proje ile tekrar canlandırılmaya çalışıldı. Bu doğrultuda, 2017 ve 2018 yıllarında denem üretimleri yapılmaya başlandı. Tabi geçmişte olduğu kadar büyük dönümlü alanlarda olmasa da çok küçük alanlarda çalışmalar yapıldı. Buradan elde edilen tohumlar tekrar çiftçilerimize döndürülerek, projenin giderleri karşılanarak önemli bir mesafe kat edildi. Fakat şimdi önümüzde çok daha güzel bir fırsat var. Uluslar arası tarım kalkınma fonunun hibe programı kapsamında hepimizin bildiği gibi ilimizin de içinde olduğu, ülkemizdeki 6 şehrimizde yüzde 70-75 oranında hibe programının uygulanacağı 6 yıllık bir süreç başlayacak. Bu çiftçilerimiz için çok büyük bir fırsat. Biz de valiliğimiz, tarım müdürlüğümüz ve merkez müdürlüklerimiz olarak bu fırsatı çok iyi değerlendirmek istiyoruz. Bugün düzenleyeceğimiz çalıştayımızın en önemli hedeflerinden bir tanesi de buydu. Geçmişten günümüze sahip olduğumuz bu keten üretimi potansiyelimizi, gittikçe gelişmekte olan turizm potansiyeli ile birleştirerek, tarımsal ekonomimizi geliştirmesine katkı sağlamayı amaçlıyoruz” dedi.
Konuşmaların ardından çalıştay, yapılan sunumlarla devam etti.
Çalıştay’a; Sinop Vali Yardımcısı Murat Girgin, Sinop Tarım ve Orman İl Müdürü Erol Saraçogulları, Sinop Belediye Başkan Vekili Hakan Sönmez, Ayancık Belediye Başkan Yardımcısı Adem Turan, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırma ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tarla ve Bahçe Birlikleri Daire Başkanı Ayfer Şahin, Samsun Tarım ve Orman İl Müdürü Bayram Ay, Karadeniz Tarımsal Araştırma enstitü müdürü Kibar Ak, Samsun 19 Mayıs Üniversitesi ve Sinop üniversitesi öğretim görevlileri, Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Başkanlığı, Eğitim Yayım Dairesi, Tarımsal işletmeler Genel Müdürlüğü, Edirne Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma enstitüsü, Çorum Trabzon ve Bartın illerinden gelen teknik personeller ile sektör temsilcileri katıldı.
