öteki-siz dergisi, Salih Aydemir ve Derya Önder tarafından 2001 yılında İstanbul'da kuruldu. İlk sayısı 32 sayfa olarak çıktı. İkinci sayıdan itibaren 2004 yılına kadar 64 sayfa olarak devam etti. İlk yıl aylık bir dergi olarak çıkması planlanan öteki-siz, ancak 9 sayı kadar aylık periyodunu koruyabildi. Daha sonra bu düzen aksayarak gitti. Ve 2006 yılına dek ancak 22 sayı çıkabilmiş oldu.
Bu ilk 9 sayıda “öteki”, “güven” gibi başlıkları ele alan sayıların yanı sıra, 2001 yılının 6. ve 7. sayılarında “isim mi ürün mü?” başlıklı bir soruşturma yaptı. Bu soruşturma kapsamında sorgulamak istediği şey “üreten"le "üretilen”; “şair"le "şiir” arasındaki ilişki türleriydi. Altlarından şairlerinin adları çekildiğinde birbirine benzeyen şiirler, altlarından şairlerinin adı çekildiğinde “birden bire kötü olduğu kabul gören” şiirler; bir dönem yaptığı nama güvenen ve artık bu adla “ne yazarsam olur” diyen şairler vs. gibi. Geniş bir katılımın olduğu sayı, elbette ilgi görmedi. Bu da beklenen bir şeydi.
Bir başka sayıda, 2001'in 9.sayısında derginin tamamı el yazısı şiirlerden oluştu. Bu sayı da ilgi görmedi. Ta ki daha sonra YKY el yazısı şiir sergisi açtı, internette bu bağlamda siteler oluşturuldu ve kitaplar yayımlandı, uzağımızda.
Yine 2001 tarihli 10.sayısında “Pornografi ve Edebiyat” başlığı ele alındı. Bu sayıdan itibaren bazı sayılarda da devam edecek olan “Konuk Editör” anlayışı gelişti. “Pornografi ve Edebiyat” dosyasının konuk editörü, k. İskender'di.
2002 tarihinde çıkan 12-13. sayının konusu ise “Alkol ve Edebiyat"tı ve konuk editör de Metin Cengiz.
Bu arada öteki-siz dergisi, belki şiir tarihimizde bizden önce olduğu ve bizden sonra da tekrarlandığı gibi 2002 yılında şiir yayımcılığına soyundu ve öteki-siz yayınevi kuruldu Salih Aydemir ve Derya Önder tarafından. Ancak aynı anda yayımlanan 8 şiir kitabının ardından devam edilemedi. Bu süreçte Fadıl Kocagöz, Ayten Mutlu, Oğuz Özdem, Enis Akın, Gün A. Utkan, Sadık Akfırat, Salih Aydemir ve Derya Önder'in şiir kitapları yayımlandı.
2003 tarihinde öteki-siz bir sayısını kadınlara ayırdı.
2003 tarihinde çıkan bir başka sayı da "Şehir ve Şiir” başlığı ele alındı.
2004 yılına gelindiğinde ciddi bir format değişikliğine gidilerek, biraz da dergiyi periyoduyla çıkarma imkanı olmadığı ve kalmadığı için (bu arada öteki-siz yayın hayatı boyunca reklam almadan, bir sponsora yaslanmadan, dolayısıyla bağımsızlığını yitirmeden çıkan az sayıdaki dergiden biri oldu) daha kalıcı ve şiiri katkı sağlayacak sayılar yapmayı hedefledi.
Bu anlamdaki ilk sayısı olan “1980'den 2004'e Edebiyat Dergileri” özel sayısını hazırladı. Bu sayıda 168 derginin ilk sayılarında yer alan sunuları, dergilerin kapak fotoğraflarını ve bu dergilerin editörlerinin bugünden geçmişe bakışını içeren güncel metinler yayımladı. Dergi 192 sayfa olarak çıktı.
Aynı yıl yine iyi bir proje seçti. Ve Haşim Hüsrevşahi'nin konuk editörlüğünde “Ülke Edebiyatları 1: İran Edebiyatı” başlıklı bir dosya hazırladı. Amaç sadece Fars diliyle yazılan şiir olmadığı için “İran Edebiyatı” denilmesi tercih edildi. Bu dosyanın mantığı, içindeyken yitirdiğimiz ve izleyemediğimiz modern dönemin ele alınması üzerine kuruldu. Aynı amaçla klasik İran şiirinden birkaç örnek içerse de (Hafız, Saadi, Mevlana, Ömer Hayyam gibi) bu sayının iskeleti “Modern İran Edebiyatı” üzerine inşa edildi. 1900 sonrası baz alındı. Ve bu amaçla 208 sayfa çıkan derginin iç kısmında 76 sayfalık bir bölümü “Modern İran Edebiyatı” şemsiyesinin altında kalemlerini oynatan 45 şairin şiirlerinden örnekler içeriyordu. Bu çevirilerin büyük bir kısmı güncel çevirilerdi. Ağırlıklı olarak “şiir"in ele alındığı sayıda "İran Edebiyatı"na dair öykü, tiyatro eseri, deneme vb. örnekler de yer aldı.
Bu sayının ardından aynı yıl, 2004 yılının Mayıs ayında, "Komşu Aç Kapıyı: Türkiye-İran Edebiyat Günleri"ni düzenlendi. İstanbul'da Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampüsünde, Ankara'da Çankaya Belediyesinin Kültür Merkezinde 3'er günlük olarak düzenlenen edebiyat günlerinin hazırlıkları bir komite tarafından yürütüldü. Bu komitede İstanbul'dan; Esra İpek Turan, Makbule Aras, Cavit Mukaddes, Salih Aydemir, Derya Önder, Ankara'dan; F. Emek Tanrıkulu, Haşim Hüsrevşahi, Nihan Özkan, Seda Demirel, Şebnem Yamak yer aldı. İran'dan ve Kanada'dan gelen yazar ve şairler burada konuk edildiler. Türkiye'den İran'dan toplam 35 edebiyatçı panellerde ve okumalarda söz aldı. İlk kez yapılan böyle bir etkinlik geniş bir katılımla gerçekleştirildi.
2004 yılında çıkan bu iki özel sayının ardından bir başka özel sayı daha hazırlandı yıl bitmeden. "Okur Yazar Poetika” özel sayısı. Yazmanın, okumanın, yapmanın birbirinden ayrılmaz parçaları olarak görülen bu üçgenin hiçbir yanının diğerinden daha az önemli olmadığı anlayışı egemen oldu sayıya. Okumanın tanımından, kitap kurtlarına, tüketim kültüründen korsan kitaba, exlibrise, poetikadan şiire varan metinler yer aldı. Dergi 180 sayfa olarak çıktı.
2005 Yılının ilk ve tek sayısı ise, Neşe Yaşın'ın konuk editörlüğünde hazırlanan “Ülke Edebiyatları 2: Kıbrıs Edebiyatı” sayısı oldu. Kuzey-güney; yakın-uzak; aşağı yukarı ayrımlarına hiç girmeden Kıbrıs'ı, kıbrslıtürkleriyle kıbrıslırumlarıyla bir bütün olarak algılandığının işaretini daha dosyanın adıyla vermiş oldu zaten öteki-siz. Üzerine çok konuşulan ve öyle görünüyor ki konuşulmaya da devam edecek olan Kıbrıs'ın modern şiirine dair örnekler yer aldı dergide. İran Edebiyatı sayısında olduğu gibi, yine iç kısımda 53 sayfalık bir Çağdaş Kıbrıs Şiiri Seçkisi oluşturuldu. Aynı yıl İstanbul TÜYAP kitap furarında, PEN Yazarlar Derneği ve öteki-siz ortaklığıyla dosya konusu üzerinden bir panel bir de şiir dinletisi gerçekleştirildi.
öteki-siz'in 2006 yılında çıkan son sayısı ise (belki de şimdilik) yine şiire dahil, hep dahil olacak, şair arazlarından arınmadığı sürece de kim ne derse desin, “böyle geldiği gibi gidecek” olan ödüller konusuna ayrıldı. Şiir Ödülleri. Dosyanın tam adı Cumhuriytten Günümüze Şiir Ödülleri Özel Sayısı idi. Elbette öteki-siz ödüllere karşı idi. Bu dosyanın yapılma nedeni buna yönelik muhalif bakışı sergilemekti. Aslında ödüllere hele de mevcut halleriyle ödüllere karşı çıkmak için bu “yığın"a ve bu "yığın"dan kalana bakmak yeterli olabilmeliydi. Bu nedenle bakanları şaşkınlığa uğratacak bir "döküm” çıktı ortaya.. “Şiir dökümü”, “Şair dökümü”, “Sistem Dökümü”… Ödüllü, ödülsüz şairlere, ödül kurumlarına sorular soruldu. Cevaplar alındı. Üstüne yazılar yazıldı. Uzun bir süre ödül verilmemeli ki bu ülkede biraz “havalansın” ortam denildi. Yepyeni, enyeni ödüllerin ardı arkasının kesilmediği bugünlerde, hazırlanan bu sayının her bir sayfası aynı geçerliliği koruyor hala ne yazık ki…
2001-2006 yılları arasında aktif bir dergi olarak şiir dünyasında yer alan öteki-siz şiir “derdi”, bu süre içerisinde değişik yer ve mekanlarda şiir dinletileri, okumalar da gerçekleştirdi.