T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
E. 2017/921
K. 2019/4233
T. 30.9.2019

İTİRAZIN İPTALİ İSTEMİ ( Vekaleten Yönetilen Boş Noterliklerde Çalışan Personele Ayrılan Noterle Yaptıkları Sözleşmede Yazılı Ücret ve Sair Yan Ödemeleri Aynen Ödeneceği - Keza 5510 Sayılı Kanun’da Bir Ay İçinde Ödenecek Primin Hesabında Sigortalıların Hak Ettikleri Ücretlerin Yanı Sıra Prim İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Çeşit İstihkaktan Sigortalılara O Ay İçinde Yapılan Ödemelerin Brüt Toplamının Esas Alınacağının Belirtildiği )

NOTERLİĞİN VEKALETEN YÖNETİLMESİ ( Vekaleten Yönetilen Boş Noterliklerde Çalışan Personele Ayrılan Noterle Yaptıkları Sözleşmede Yazılı Ücret ve Sair Yan Ödemeleri Aynen Ödeneceği - Keza 5510 Sayılı Kanun’da Bir Ay İçinde Ödenecek Primin Hesabında Sigortalıların Hak Ettikleri Ücretlerin Yanı Sıra Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Çeşit İstihkaktan Sigortalılara O Ay İçinde Yapılan Ödemelerin Brüt Toplamının Esas Alınacağının Belirtildiği )

NOTER VEKİLİNİN ÖDEMELERDEN SORUMLULUĞU ( Vekaleten Bakılan Noterlikte Ödenen İkramiye ve Buna Bağlı SGK Ödenmesi Gereken İşveren Hissesinin Davalı Noter Vekili Tarafından Ödenmesi Yükümlülüğünün Bulunmadığı/Bu Kalemlerin Noterliğin Safi Gelirinden Ödenmesi Gerektiği - Mahkemece Davanın Tümden Reddine Karar Verilmesi Gerekirken Yasal Düzenlemeye Uygun Düşmeyen Gerekçe ile İstemin Kısmen Kabulüne Karar Verilmesinin Hatalı Olduğu/Açıklanan Nedenlerle Kararın Bozulması Gerektiği )

506/m. 77

5510/m. 80

1512/m. 33, 45

Noterlik Kanunu Yönetmeliği/m.133

ÖZET : Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir. Olayda, ilgili noterliğin boşalması üzerine davalının kanunda belirtilen usullerle vekil tayin edildiği, davalının ilgili tarihler arasında ilgili noterliği vekaleten yürüttüğü, daha öncesinde, ayrılan noter ile noter çalışanları arasında sözleşme yapıldığı, bu sözleşmelere göre, noter personellerine Aralık ayında yoğun çalışmadan dolayı bir maaş ikramiye ödeneceği hususunun düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Vekaleten yönetilen boş noterliklerde çalışan personele, ayrılan noterle yaptıkları sözleşmede yazılı ücret ve sair yan ödemeleri aynen ödenir. Keza 5510 Sayılı Kanun’da bir ay içinde ödenecek primin hesabında, sigortalıların hak ettikleri ücretlerin yanı sıra prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin brüt toplamının esas alınacağı belirtilmiştir.

Vekaleten bakılan noterlikte ödenen ikramiye ve buna bağlı SGK ödenmesi gereken işveren hissesinin davalı noter vekili tarafından ödenmesi yükümlülüğünün bulunmadığı, bu kalemlerin noterliğin safi gelirinden ödenmesi gerektiği gözetildiğinde, mahkemece, davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken yasal düzenlemeye uygun düşmeyen gerekçe ile istemin kısmen kabulüne karar verilmesi hatalı olup, açıklanan nedenlerle kararın bozulması gerekir.

DAVA : Davacı ... vekili tarafından, davalı ... aleyhine 30/12/2013 gününde verilen dilekçeyle itirazın iptali istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 25/04/2016 tarihli kararın Yargıtayca incelenmesi taraflar vekillerince süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

KARAR : 1-)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının tüm temyiz itirazları reddedilmelidir.

2-)Davalının temyiz itirazlarına gelince;

Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz olunmuştur.

Davacı vekili; davalının, 30/11/2011 ila 16/01/2012 tarihlerinde ... 11.Noterliği görevini vekaleten yürüttüğünü, davalı tarafından anılan dönem içerisinde noterlik personeline, Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu'nun konuya ilişkin prensip kararlarına aykırı olarak Kasım (1 günlük), Aralık ve Ocak (15 günlük) aylarında 23.459,06 TL fazladan ikramiye ödendiğini, keza buna bağlı olarak ödenen 1.638,91 TL SGK primininde iş veren hissesi olarak gider gösterilmek suretiyle davacı kurumun toplam 25.097,97 TL zarara uğratıldığını, söz konusu zararın ödenmesi için başlatılan icra takibine davalı tarafından itiraz edildiğini, belirterek haksız vaki itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesi isteminde bulunmuştur.

Davalı; işyerini devir alan işveren konumundaki Noterler Birliği'nin mevcut iş sözleşmeleri ile bağlı olduğunu, ikramiye ödemesi alan personelin sözleşmelerinde aralık ayında yoğun çalışmasından dolayı bir maaş ikramiye ödenir hükmünün yer aldığını, bu hükmü uygulayarak ikramiye ödemesi yaptığını, yapılan tüm işlemlerin mevzuata uygun olduğunu belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece, davalı noter vekili tarafından noter çalışanlarına ödenen ikramiye ödemesinin Noterlik Kanunu ve Yönetmeliğine uygun olduğu gerekçesi ile bu yöndeki istemin reddine, SGK işveren hissesi yönünden ise, davalının, sorumlu olduğu kabul edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

1512 Sayılı Noterlik Kanunun 33. maddesi uyarınca, Türkiye Noterler Birliği ile noter vekilleri arasındaki ilişki akdi bir ilişki olmayıp, vekillik görevi kanundan kaynaklanmaktadır. Bu hükme göre vekilin ücreti noterlik gelirinden ödenir ve vekilin daire dışında bizzat yapacağı işlemlerden alınacak yol ödeneği dahil, noterliğin aylık gayri safi gelirinden noterlik aidatı, vekilin ücreti ve noterliğin diğer giderleri ayrıldıktan sonra kalanı, vekil tarafından Türkiye Noterler Birliğine gönderilir. Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 133. maddesine göre vekaleten yönetilen boş noterliklerde çalışan personele ayrılan noterle yaptıkları sözleşmede yazılı ücret ve sair yan ödemeleri aynen ödenir. Ancak, sözleşme süresi sona eren personelin ücret ve yan ödemelerinde arttırma yapmaya, Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu yetkilidir.

Yine davanın yasal dayanaklarından olan 506 Sayılı Kanun'un 77. maddesinin 1. fıkrasında, sigortalılarla işverenlerin bir ay içinde ödeyecekleri primlerin hesabında ise:

a-) Sigortalıların o ay için hak ettikleri ücretlerin,

b-) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan sigortalılara o ay içinde ödenenlerin,

c-) İdare veya kaza mercilerince verilen karar gereğince (a) ve (b) fıkralarında yazılı kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, brüt toplamının esas alınacağı öngörülmüş, 2. fıkrasında, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının belirlenmesinde dikkate alınmayacak ödeme ve yardımlar sıralanarak bunlar arasında yolluklara da yer verilmiş, 5510 Sayılı Kanun'un 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 80/1. maddesinde de benzer düzenleme yapılmıştır.

Dosya kapsamından; ... 11. Noterliğinin boşalması üzerine davalının 1512. sayılı Noterlik Kanunun 33. maddesinde belirtilen usullerle vekil tayin edildiği, davalının 30/11/2011 ila 16/01/2012 tarihleri arasında ilgili noterliği vekaleten yürüttüğü, daha öncesinde, ayrılan noter ile noter çalışanları arasında anılan Kanunun 45. maddesi uyanınca sözleşme yapıldığı, bu sözleşmelere göre, noter personellerine Aralık ayında yoğun çalışmadan dolayı bir maaş ikramiye ödeneceği hususunun düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 133. maddesine göre vekaleten yönetilen boş noterliklerde çalışan personele, ayrılan noterle yaptıkları sözleşmede yazılı ücret ve sair yan ödemeleri aynen ödenir, keza 5510 Sayılı Kanun'un 80. maddesi uyarınca bir ay içinde ödenecek primin hesabında, sigortalıların hak ettikleri ücretlerin yanı sıra prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin brüt toplamının esas alınacağı hükümleri karşısında; vekaleten bakılan noterlikte ödenen ikramiye ve buna bağlı SGK ödenmesi gereken işveren hissesinin davalı noter vekili tarafından ödenmesi yükümlülüğünün bulunmadığı, bu kalemlerin noterliğin safi gelirinden ödenmesi gerektiği gözetildiğinde, mahkemece, davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken yasal düzenlemeye uygun düşmeyen gerekçe ile istemin kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, davacının temyiz itirazlarının ilk bentte açıklanan nedenlerle reddine ve davalıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 30.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.

kazanci.com.tr