Salı günü toplantısından ne çıkabileceğini kabaca tahmin edebildiğimiz gibi sonrasında gelecek eleştirileri de beklemiyor değildik. Sadece 25 baz puan politika faiz oranında indirimle yetinmeyen Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) hem borç verme hem de borç alma faiz oranını da 50 baz puan aşağı çekti. Böylece fonlama maliyetini ve faiz koridorunu bir alt banda taşımış oldu.
Hangi ekonomik gerekçelere göre PPK bu kararları alma ihtiyacı duydu?
Kritik soruyu yanıtlamaya çalışalım...
Öncelikle bir süredir uyguladığı makroihtiyati önlemlerin önemine ve bu sayede elde edilen iyileşmelerin dikkatini çekiyor.
- Kredi büyüme hızları makul düzeylerde seyrediyor. Makul düzeyde olmasa ne olurdu ki? Yanıtı bizzat yaşayarak öğrenmiştik; tüketimin artması ile tasarrufların düşmesi, enflasyon üzerinde baskı oluşması ve sonuçta cari açığın yükselmesi. Ürkütücü bu etkilere maruz kalmamak, daha doğrusu ekonominin dış şoklara daha da kırılgan hale gelmesini engellemek adına kredi hacmindeki artışın tartışmasız baskılanması gerekiyor.
- Dış ticaret hadleri olumlu trendini koruyor. Olumlu olmasa ne olurdu ki? Dış ticaret, tabii buna bağlı olarak cari açık tehlike sınırını aşacak, kurlar üzerindeki baskı da beraberinde artacaktı. İç talep ağırlıklı büyüme yerine iç ve dış talebin katkı yaptığı büyüme ile makroekonomik dengenin sağlanması gerekiyor.
KALICI OLANA KADAR!
KALICI OLANA KADAR!
- Parantez açalım... İşte tam da bu noktada yapısal reformların uygulamaya geçirilmesinin hayati önem taşıdığını hatırlatmak istiyor Merkez Bankası. Çünkü, iç talebi kısmen baskılarken dış talepte bir sorun olmaması belli bir büyüme hızı açısından oldukça kritik. Parantezi kapatalım...
- Merkez Bankası'nın ana hedefi olan fiyat istikrarına yönelik olarak son vurguda şöyle: "Uygulanan temkinli para ve maliye politikaları ile alınan makroihtiyati önlemler enflasyonu özellikle enerji ve gıda dışı (çekirdek) enflasyon göstergelerini olumlu yönde etkiliyor. PPK çekirdek enflasyondaki düşüşün devam edeceğini öngörmektedir."
Enflasyon makul seviyelere gerilemese ne olurdu ki? İktisadi aktörlerin yani tüketicilerin ve üreticilerin rasyonel kararlar vermeleri için zorunlu olan fiyat istikrarından biraz daha uzaklaşırdık. Bu bağlamda, firmaların yatırım kararları için fiyat istikrarından kuşku duymadan faizlerin seviyesinden öte gelecekle ilgili belirsizlik ve risk algısı yapmamaları gerekiyor.
OYNAKLIK ARTTI
OYNAKLIK ARTTI
Merkez Bankası'nın çizdiği bu resim karşısında 50 baz puanlık indirim ile yetinmesinin temel gerekçesini de şu şekilde dile getiriyor: "Enflasyondaki düşüşün kalıcı olması için para politikasında temkinli yaklaşım gerekmektedir. Gıda ve enerji fiyatlarındaki artan oynaklığı da dikkate alan PPK faiz oranlarındaki indirimin ölçülü tutulmasını uygun görmüştür."
Sözün özü, gıda fiyatları arza, arz da iklim koşullarına bağlı. Petrol fiyatları da bizim dışımızda gelişiyor. 110 dolarlardan 50 dolarların altına gelen petrol fiyatları var karşımızda. Yani yükselme potansiyeli var. Neyse... Piyasalara yansımalarına bir türlü gelemedim. Uzatmayayım... 25 ve 50 baz puanlık indirim piyasalara olumlu yansır. Daha doğrusu yansıyabilirdi....