iki partinin vekilleri arasındaki gerilimin yumruklaşmaya vardığı görüldü. Gerginliğin ardından yaşananları anlatan CHP milletvekili Fatma Kaplan Hürriyet, AKP Grup Başkan Vekili Mustafa Elitaş'ın kendisinin üzerine yürüdüğünü ve fiziki şiddete maruz kaldığını söyledi. 'Telefonum bile gasp edildi' diye konuşan Kaplan'a karşılık Mustafa Elitaş da "Bakın jandarmaya ihtiyacımız yok. Herkes gazeteci olmuş." diye konuştu. Öte yandan Meclis'te görüşülen 3. madde 341 oy ile kabul edildi.

TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişiklik teklifinin 1. turunda, 3. maddenin gizli oylamasına geçildi. 3. madde teklifinin oylaması sırasında gerginlik yaşandı, milletvekilleri birbirlerinin üzerine yürüdü.

Bu sırada AK Parti milletvekilleri ile CHP milletvekilleri arasında itişmeler yaşandı, yumruklaşmaya varan tartışma çıktı.

Meclis'te oylama sırasında kavga çıktı. Birleşime 10 dakika ara verildi.

14.00'te başladı

Oturum saat 14.00'te başladı. Anayasa değişikliği teklifinin görüşülmesinden önce CHP ve HDP'nin grup önerileri ele alındı.

3'üncü maddeden sonra bugün görüşülmesi planlanan 4'üncü madde cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin aynı anda ve 5 yılda bir yapılmasını içeriyor.

Bugün görüşülmesi planlanan son madde olan 5'inci madde ise Meclis'in görev ve yetkilerine düzenleme getiriyor. Tartışmalara yol açan madde ile bakanlar ve Bakanlar Kurulu'nu denetleme yetkisi Meclis'in elinden alınıyor. Bu madde ile ayrıca, Bakanlar Kurulu'na kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermesi de yasamanın görev ve yetkileri arasından çıkarılıyor.

Başkanlık Divanı tartışması

AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, yaptığı konuşmada, TBMM İçtüzüğünün 16. maddesinde TBMM katip üyelerinin görevlerinin yazılı olduğunu söyledi.

Maddenin 6. fıkrasında, "seçimlerin düzen ve dürüstlük içinde geçmesini denetlemek" görevinin yazılı olduğunu belirten Elitaş, "Biz kanun görüşmesinde oylama yapıyoruz, seçim yapmıyoruz." dedi.

Elitaş, Başkanlık Divanında görevli katip üyelerin sadece okuma yaptıklarını ifade ederek, "Oylama sayımına girdiği anda bütün Divan Katip Üyeleri görevlidir. İdare Amirlerine de başkanın çağrısı üzerine görev verilmiştir. Divan Katipi, 'Ben buna imza atmıyorum' diyorsa görevini istismar ediyor demektir. Meclis Başkanlığının derhal imzadan imtina eden Katip Üyeyi görevden alması gerekir, ona Divanda görev vermemesi gerekir." diye konuştu.

TBMM Katip Üyesi, CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi, milletvekili ve Başkanlık Divanı üyesi olduğunu, süs bitkisi olarak Divana oturtulmadıklarını söyledi.

Oylamaların düzgün ve sistemli olarak yapılması için önce Komisyon ve Bakanlar Kurulu sıralarında görev yaptıklarını belirten Hakverdi, "Madem sadece pulları saymakla yetkiliyiz, o zaman oralara neden oturuyoruz? Oradaki düzeni sağladıktan sonra Divan üyeleri ile beraber, oylamanın sonucunu tespit ediyoruz ve tutanağı imzalayan sadece kürsüde oturan iki Divan üyesi oluyor." dedi.

"Benim haberim olmadan MHP'li divan üyesini getirdi, imzalattı"

Hakverdi, dünkü Başkanlık Divanı imza tutanağının az önce geldiğini belirterek, şunları belirtti:

"Tutanakta MHP'li Divan Üyesi yok. Çünkü, MHP Divan üyesi burada oturmuyordu. Orada imzaya yetkili Divan Üyesi ben idim. Birleşimi yöneten başkana, 'açık oylama yapıldı, ben bunu tespit edeceğim, tutanağı imzalarken bu şerhi düşeceğim' dedim. Başkan da 'Genel Kurul kararı var, imzanın altına şerh veremezsin' dedi. Ben de 'benim imzam namustur, benim namusumdur, ben oraya şerh veririm.' dedim. Başkan da 'tamam gerginliği artırmayalım, imzadan imtina ettiğini yazalım, siz ayrıca şerh verin.' dedi. Bu hususta anlaştık başkanla ama sözünü tutmadı, hile yaptı. Benim haberim olmadan MHP'li Divan Üyesini getirdi, imzalattı. Şimdiden bu hileyi yapıyorsanız, bu rejim değişikliğini geçirdikten sonra muhalefetin hali nice olur."

AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, kimsenin Başkanlık Divanına hakaret edemeyeceğini söyledi.

TBMM Katip Üyesi, MHP Sakarya Milletvekili Zihni Açba, "Genel Kurul salonunda hiç kimsenin hiç kimseyi getirtmek gibi bir hakkı, yetkisi ve gücü olamaz, hele hele Zihni Açba'yı getirtecek kimse olamaz." diyerek tartışmaya katıldı.

Açba, isminin yazılı olduğu dünkü Genel Kurul tutanağını, Divanda görevli bir bürokratın "Divan kararıdır." deyip kendisine getirdiğini belirterek, "Üzerinde isminin yazılı olduğu bir kağıda imza atamayacaksam hangi kağıda imza atacağım? O kadar güvenemeyeceksem, hangi kağıda güveneceğim? Dünkü hadisenin, şahsımla ve grubumuzla herhangi bir alakası yoktur." diye konuştu.

Tartışma yaşandı

Hakverdi'nin yerinden konuşarak söz istemesi üzerine TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, "Sayın Hakverdi, elini vicdanına koy. Dün, 'kendimi partimin baskısı altında hissediyorum. Partim beni zorluyor. Ben şerh mi atayım, imzadan mı imtina edeyim?' dediniz mi, demediniz mi? " diyerek, Hakverdi'ye tepkisini ortaya koydu.

Başkanvekili Aydın, Hakverdi ayağa kalkıp konuşunca, "Otur yerine." dedi.

CHP milletvekilleri sıra kapaklarına vurarak bu söze tepki gösterdi.

Genel Kurulu, TBMM Başkanvekilinin yönettiğini belirten Aydın, "Burada, Meclis Başkanvekili söz vermeden ne şerh atabilirsin ne de konuşma hakkın var. Herkes hakkını ve hukukunu bilecek. Ben bunlara girmeyecektim ama haddinizi de aşarak hakaretvari bir şekilde Meclis Başkanvekilini tahkim ettiniz, bunu yapmayacaktınız. Bundan sonra da bu İçtüzük ne derse onu uygulayacağım." sözlerini sarfetti.

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, Elitaş'ın bu görüşmelerin gergin geçmesi için elinden geleni yaptığını öne sürdü.

Ahmet Aydın'ın bir milletvekiline "Otur yerine." deme hakkının olmadığını, "Lütfen yerinize oturun." demesi gerektiğini ifade eden Altay, "Dün akşam yaptığınız iş hilenin de ötesinde evrakta sahtekarlık. Orada Zihni Bey yokken, Ali Haydar Hakverdi'nin atması gereken imzayı ona attırdınız." dedi.

CHP'liler sıra kapaklarına vurdu

CHP Milletvekilleri, AKP Grup Başkanvekili Elitaş'ın, "Susturun şunu." sözlerine de tepki göstererek sıra kapaklarına vurdu.

Ahmet Aydın, Engin Altay'ın, "Burayı size Nasredddin Hoca gibi yönettirmeyeceğiz." sözlerine, "Biz de size o şekilde yönettirmeyeceğiz. Burayı ben yöneteceğim, yönetecek olan burası." cevabını verdi.

AKP İstanbul Milletvekili Doğan Kubat da katip üyelerin görevinin Başkanlık Divanı tutanağını imzalamak olduğunu belirterek, Genel Kurulda yapılan oylamaların, 79 milyon vatandaşın gözü önünde yapılan dürüst bir oylama olduğunu kaydetti.

Hakverdi'nin, TBMM Başkanvekili Aydın'a yönelik, "Dün bize söz vermeden Genel Kurulu kapatıp kaçtı." sözleri de tartışmaya neden oldu.

Aydın, "(Kapatıp kaçtı) diyemezsiniz, partinin militanı gibi hareket edemezsiniz. Siz de Başkanvekili kadar tarafsız olmak zorundasınız." dedi.

HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu da oylamalarda usulsüzlüğü gören Başkanlık Divanı üyesinin, bu usulsüzlüğe şerh koyma hakkının olduğunu söyledi.

"Tutumumda bir değişiklik yoktur"

TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, İçtüzüğün, "Katip Üyelerin görevleri" başlıklı 16. maddesini okudu.

Teklifin maddelerine geçilmesi, birinci ve ikinci maddesinin oylamasının tasnifi ve sayımının tüm katip üyelerce birlikte yapıldığını ifade eden Aydın, şöyle devam etti:

"Oy sayımı ve tasnifinde bir anlaşmazlık yaşanmamıştır. Söz konusu tutanak yapılan oylamaya ilişkin Divana intikal ettirilen zarf ve pulların sayım ve tasnifine ilişkin olup, tutanakta bu husus dışında bir konuya yer verilmesi, bu konuda şerh düşülmesi mümkün görünmemektedir. Bu kapsamda oylama tutanaklarına, oylamanın sayım ve dökümüne ilişkin bilgiler dışında başka bir hususa yer verilemeyeceği hususu dünkü birleşimde usul tartışmasına konu edilmiş ve tutumum oya sunulmak suretiyle Genel Kurulca da kabul edilmiştir.

Dünkü birleşimde Divanda okuma yapılan taraftaki üye Özcan Purçu iken, yerine Ali Haydar Hakverdi oturmuştur. Hakverdi ise oy tasnifine katılmasına, tasnife ve sonuca bir itirazı olmamasına rağmen, oylamanın sonucuna ilişkin tutanağa şerh koymak isteyerek, bu tutanağı imzadan imtina etmiştir. Bunun üzerine sayım ve tasnif işlemine katılan başka bir Katip Üye tutanağı imzalamıştır. Dolayısıyla tutumumda bir değişiklik yoktur."

Oylanması beklenen üç, dört ve beşinci maddeler şöyle:

Değişiklik teklifi şöyle:

MADDE 3- 2709 sayılı Kanunun 76 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Yirmibeş” ibaresi “Onsekiz” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar,” ibaresi “askerlikle ilişiği olanlar,” şeklinde değiştirilmiştir.

Mevcut anayasadaki metin şöyle:

B. Milletvekili seçilme yeterliliği

MADDE 76- (Değişik: 13/10/2006-5551/1 md.) Yirmibeş yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir. (Değişik: 27/12/2002-4777/1 md.) En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilâs, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler. Hâkimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensupları, görevlerinden çekilmedikçe, aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler.

Değişiklik teklifi şöyle:

MADDE 4- 2709 sayılı Kanunun 77 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “C. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanının seçim dönemi MADDE 77- Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir. Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde 101 inci maddedeki usule göre ikinci oylama yapılır.”

Mevcut anayasadaki metin şöyle:

MADDE 77- (Değişik: 21/10/2007-5678/1 md.) Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçimleri dört yılda bir yapılır. Meclis, bu süre dolmadan seçimin yenilenmesine karar verebileceği gibi, Anayasada belirtilen şartlar altında Cumhurbaşkanınca verilecek karara göre de seçimler yenilenir. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir. Yenilenmesine karar verilen Meclisin yetkileri, yeni Meclisin seçilmesine kadar sürer.

Değişiklik teklifi şöyle:

MADDE 5- 2709 sayılı Kanunun 87 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “MADDE 87- Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.”

Mevcut anayasadaki metin şöyle:

MADDE 87- (Değişik: 3/10/2001-4709/28 md.; 7/5/2004-5170/6 md.) Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; Bakanlar Kurulunu ve bakanları denetlemek; Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek; bütçe ve kesinhesap kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.

Teklife dört isimle birlikte 'hayır' oyu vereceğini açıklayan MHP Kayseri Milletvekili Yusuf Halaçoğlu'nun dün MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'yle Meclis'te iki saat süren uzun bir sohbette bulunması "Halaçoğlu hayır oyu vermekten vazgeçti mi?" sorusuna neden oldu. Halaçoğlu, "Anayasa değişikliğine ben yine 'hayır', diyorum"  dedi. (Halaçoğlu'nun açıklamaları için tıklayınız)

İlk günkü 9 firenin ardından MHP ve AKP'yle ilgili kulis haberleri düşmeye başladı. Anayasa değişikliği teklifinin görüşülmeye başlanması için yapılan oylamada 338 "evet" oyunun çıkmasının ardından AKP ile MHP'li vekiller arasında "fire" tartışması çıktığını öne sürüldü. MHP yöneticilerinden birinin "Firelerin tamamının bizden olduğu yönündeki açıklamaların ileriki oylamalarda sorun yaratacağı konusunda AK Parti'yi uyardık" dediği iddia edildi. (Kulis: MHP'li yönetici "Firelerin tamamının bizden olduğunu söyleyen AKP'lileri uyardık" dedi)