Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünde (SIPRI) Kıdemli Araştırmacı  Siemon T. Wezeman, Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfınca (SETA) düzenlenen, moderatörlüğünü SETA Güvenlik Araştırmaları Direktörü Murat Yeşiltaş’ın yaptığı “Küresel Silâhlanma ve Askerî Harcama Trendleri” başlıklı panele konuşmacı olarak katıldı. 

İngiltere, Mali ve Nijerya gibi birçok farklı ülkeden uzmanın çalıştığı SIPRI’nin bağımsız bir kuruluş olduğunu belirten Wezeman, “SIPRI olarak barış ve çatışma konuları üzerinde çalışıyoruz. Belirli analizler yapıyor ve önerilerde bulunuyoruz. Akademik olarak şeffaf birtakım metodolojiler geliştirmeye çalışıyoruz. Belirli kaynaklar üzerinden oluşturduğumuz çalışmalar var. Küresel iyilik için çalışıyoruz.” dedi.      

Küresel askerî harcamaların Soğuk Savaş’ın bittiği yıllarda düşüş gösterdiğini hatırlatan Wezeman, “1990’ların sonlarından 2012’ye kadar küresel askeri harcamalarda artış ortaya çıktı. 2018’in sonunda Soğuk Savaş’ın bitimine oranla küresel askerî harcamalarının daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz.” diye konuştu.      

“Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da fazla”

Ekonomik büyümelerin askerî harcamalarla ilişkisine değinen Wezeman, “Son rakamlara göre askerî harcamalar Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da oldukça fazla. Avrupa ve NATO ülkeleri savunma için çok para harcamıyor. ABD ile Rusya çok uzun süredir gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 3-4’ünü askerî harcamalara ayırıyor. Özellikle ABD, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra her yıl yüzde 3,5’lik harcama yapıyor” ifadelerini kullandı.

Wezemen, NATO’nun en fazla askerî harcamayı yaptığını, son yıllarda Çin, Rusya ve Suudi Arabistan’ın da askerî giderlerini arttırdığını vurgulayarak, şunları söyledi:      

“Türkiye askerî harcama konusunda en çok harcama yapan ülkeler arasında 15. sırada yer alıyor. 2018 itibariyle Türkiye’nin 19 milyar dolarlık bir askerî harcamasından söz ediliyor. 2009’la karşılaştırdığımızda yüzde 65’lik, 2017 ile karşılaştırdığımızda yüzde 24’lük bir artış var. Türkiye’nin askerî harcamaları GSYH içerisinde yüzde 2,5’lik kısmına tekabül ediyor. Genel itibariyle ise GSYH içerisinde yüzde 2 ile seyretmiş. Bu, küresel ortalamanın ve NATO ülkelerinin harcaması gerekenin üzerinde bir ortalama.”       

Türkiye’nin 2016’dan sonra yaptığı askerî harcamaların Suriye’deki süreç ve güney sınırındaki tehditlerle de alâkalı olduğuna dikkati çeken Wezeman, Türk ordusunda yaşanan modernizasyon sürecinin de harcamalara etki ettiğini söyledi.

AA