Bütün dünyada “âcil ekonomik tedbir paketleri” alınırken, Türkiye’de açıklanan “paket”te Cumhurbaşkanı’nın, ağır ekonomik krize karşı daha önce “her işyeri bir işçi alsın” tâlimatında ve kapalı kapılar arkasında aldıkları sözle Hazine ve Maliye Bakanı’nın geçen yıl Şubat’ta “Burası Türkiye, burada iş var” sloganıyla başlattığı “İstihdam Seferberliği 2019 Tanıtım Toplantısı”nda “2019’da 2,5 milyon işçi alınacak!” vaadinde açığa çıktığı gibi arkası gelmeyen söylemlerle kalınıyor. Ve devam eden ekonomik krizin üzerine gelen koronavirüs krizine yeterli ekonomik tedbir ve teminatlar verilmediğinden toplu işten çıkarmalar daha da artıyor. Cumhurbaşkanı, “doğalgaz, elektrik kesilmeyecek” diyor, ama hâlâ sözkonusu ihâleleri alan şirketlerden faturalarını ödememeleri halinde “elektrik ve sularının kesileceği” ihbarları, “doğalgazının kesildiği” şikâyetleri çoğalıyor. “Ertelenen” ödemeler için bankalar “kredi mesajları” atıyor, “faiziyle tahsil edileceği” ihtar ediliyor. 

Sendikaların, “İşveren işçi çıkarıyor ya da ücretsiz izin kullandırıyor. İşten çıkarmalar yasaklanmazsa dev bir işsizlik dalgası gelir” uyarılarına karşı yine “kimse işçi çıkarmasın” tembihleriyle yetinilirken, yurt çapında “işten çıkarma” ve “ücretsiz izinler”in arttığı haberleri geliyor. 

Bu arada “birlik ve beraberlik zamanı” söylemlerine karşı hâlâ politik polemiklerle politik rant hesâpları yapılırken, “koronavirüs önlemler toplantısı”na bile siyasî iktidara yandaş olmayan meslekî kuruluşlar, sendikalar, belediyeler çağrılmıyor. Bütün çalışmaların tek bir merkezde yürütülmesi “koordinasyonu” uyarılarına rağmen hâlâ tam bir “koordinasyonsuzluk”la karışıklık sürüyor. 

Çelikli koronavirüs çarpıklıkları biran önce sona erdirilmeli...

“İnsanlık dışı yaptırımlar”a tepkisizlik

Koronavirüs küresel salgını bütün dünyayı tehdit ederken, emperyal hegemonya ve çıkarlar peşindeki açgözlülükle insanlıktan utandıran garabetler sergileniyor. 

 Dünya liderlerine yazdığı mektupta koronavirüsle mücadele için bölgesel ve küresel ortak çalışmaya ihtiyaç olduğunu ifade eden İran Cumhurbaşkanı Ruhani, hiçbir ülkenin tehlikeye tek başına salgınla başa çıkamayacağını bildiriyor. 

Vakıa şu ki, Trump’un “nükleer anlaşma”yı tek taraflı bozarak ABD’nin İran’a dayattığı “ağır ekonomik yaptırımlar”la yaklaşık 1200 İranlı kişi ve kuruluşa yaptırımla İran ekonomisine 200 milyar dolar zarar verirken, uluslararası sözleşmelere ve insanî ilkelere aykırı ekonomik yaptırımlara gıda ve ilâcın da eklenmesi insanlığın düştüğü vahameti ele veriyor. 

Bundandır ki İran ile AB arasında güvenin tesisine, bölgedeki su yolları ve enerji hatlarının güvenliğine, bölgenin huzur ve istikrarına iyi bir temel olan “nükleer anlaşma” taahhütlerine bağlı kaldıklarını kaydeden Ruhani, “Bu yaptırımların uygulanması terörizmdir. AB’nin bu noktada insanî sorumluluğunu yerine getirmesini bekliyoruz. ABD yaptırımları korona gibidir. Salgının da yayılmasına yol açıyor” şikâyetiyle vahamete dikkat çekiyor.

Amerikan halkına hitaben yazdığı açık mektupta, Amerikan yaptırımlarının İran’ın koronavirüsle mücadelesine engelle, sağlık sistemiyle malî kaynakların zayıflamasıyla vatandaşlarının hayatını kaybetmesine yol açtığından yakınıyor. “Amerikan halkının salgını isteyen dar görüşlü düşmanca politikaların hesabını sorma zamanıdır. ABD tarihine daha fazla kara sayfa eklenmesine izin vermeyin; ‘yaptırımların son bulması’ için Trump yönetimine baskı yapın!” çağrısında bulunuyor. 

Bu arada İran’a yaptırımların kaldırılması çağrılarını reddeden ABD’ye tepki gösteren İran Dışişleri Bakanı, Amerikan yönetimini İran’a “insanlık dışı baskı politikası”nı nazara veriyor. 

İlginç olan, bu süreçte Rusya Dışişleri Bakanlığı, “ABD kasıtlı olarak iyi komşumuz İran’ın salgınla mücadelesine engel olan insanlık dışı politikası derin endişe ve ciddi kaygı verici. Küresel pandemi, asılsız ve kendi hırslarını tatmin etme zamanı değildir” açıklamasıyla Amerikan yönetimini gerçeklerle yüzleşip temel insan haklarını hiçe sayan yaptırımları derhal kaldırmaya çağırırken…

Keza Çin Dışişleri Bakanı, dünyada koronavirüs vakasıyla ölümün en çok olduğu ülkelerden biri olan İran’a kritik dönemde dayatılan haksız yaptırımlara kınamalar gelirken, başta Müslüman komşu Türkiye olmak üzere bölge ülkeleriyle İslâm dünyasından hâlâ en ufak bir tepkinin gelmemesi. 

Telekonferansta “el yıkama tekniği”!

Mâlum koronavirüs salgınına karşı garabetlerin ardı arkası gelmiyor. Tam da bu vetirede “İktisadî ekosistemdeki gelişmelere dayalı olarak küresel süreçte Türkiye tarihinde para, maliye ve ekonomi politikaları hiçbir dönem bu kadar senkronize olmadı” diyen Hazine ve Maliye Bakanı, “Şu anda böyle bir risk görmüyorum, Türkiye ekonomisi bu süreçte en pozitif çıkan ülke” diye konuşmuştu. Bir başka garabet, bakanlar ile telekonferans aracılığıyla görüşen Cumhurbaşkanı, bakanlara aralarını açmaları için ikazda bulunması garabeti eklendi. Dezenfekte ile ellerini temizleyen bir bakana seslenerek “yanlış yapıyorsun!” diyor; bakanlara el yıkamanın nasıl yapılacağını gösterdi. Ve bakanların koronavirüs toplantısından hiçbir yeni tedbir çıkmazken, telekonferansta Cumhurbaşkanı’nın bakanlara el yıkama tekniklerini göstermesiyle kalındı… 

HAFTANIN SÖZÜ

“Vaka büyüme hızı oranı 0.5’in altına inmezse, sağlık sistemimiz taşıyamaz. Bu rakamlar henüz pik yapmamış halleri. Derhal vatandaşa ekonomik destekli 14 gün tam sosyal izolasyonu sağlayın. Aksi halde sağlık sitemi çöker; İtalya olmayalım!”

Dr. Aylin Cesur 

(İyi Parti Isparta Milletvekili)