Kaval için altı kitap yazdı

Burhan Tarlabaşı, bir sanatçı, bir bilim adamıdır. Kavalıyla adeta destan yazmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde (İTÜ) kaval öğretimi ile yüzlerce öğrenci yetiştirmiş, Kavalla ilgili birisi İngilizce olmak üzere altı kitap yayımlamış, birçok yayında, kavalı anlatmış, ülkemizin güzel herkesin çocukluğunda ele aldığı bir halk çalgısını “Dilli Kavalın” önemini anlatmıştır. İTÜ’de yardımcı doçent olduktan sonra emekli olan Tarlabaşı şimdi yoğun biçimde besteler yapmaktadır. Bu ülkenin bir değeridir, ömrünü kültürel bir değerimiz için harcamıştır. Bugün onunla yaptığım röportajı yayımlıyorum.

BURHAN TARLABAŞI

• Burhan Tarlabaşı nerede doğdun? Nasıl başladın? Bir kısa giriş yapalım…

2 Kasım 1942 Erzincan, Kemaliye (Eğin)-Ârikülya (yukarı Ariki) mahallesi doğumluyum. 1955 yılında kara trenle İstanbul’a geldim. Çocukluğumu geçirdiğim topraklarımın kültürünü yaşam biçimini, saflığını, temizliğini “dilli kavalımla (düllücemle) önce müziğe, 1981’de İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’nda akademik öğretime taşıdım.

Burhan Tarlabaşı’nı değerlendirirsem; “Müzik dünyasında sadece, Kemaliye (Eğin)’in Türkü ve halaylarını dilli kavalıyla icra eden bir "kaval ustası" sözüyle tanınan değil; Burhan Tarlabaşı, geniş bir dünya coğrafyası içinde yöresinin kültürel bir elçisi. Sıfatı dışında ayrıca ortaya koyduğu yapıtlarıyla akademisyen bir sanatçıdır. Hocalığını yaptığı İTÜ Türk Müziği Devlet Konservatuarı’nda (1981-2000) üflemeli çalgılar Anasanat Dalı Başkanlık görevi sonrası, genelde yöresi Kemaliye (Eğin) şairlerinin şiirlerinden bestelediği 100’ün üzerindeki eserleri, önemli sanatçılar tarafın okunmuş, müzik CD’lerinde yer almıştır.

• Bu sevda nasıl başladı? Kavalla nasıl buluştunuz? Nasıl devam ettin? Nasıl geliştirdin, bu geleneksel çalgımızı anlatır mısın?

Çocukluğum, Anadolu’muzun bilinen geleneksel uğraşları ile geçti diyebilirim. Hani, ilk bahar geldiğinde, söğüt ağacı dallarına su yürür… İnsanın içini, o sımsıcak duygular sarar, yüreğimiz coşar, sevgiyle dolar ya; işte, o zaman başlardı, biz çocuklarda zevkli uğraşlar, yöresel tutkular… O söğüt ağacı dallarından burup çıkarttığımız fittifi düdükleri, tüm maharetimizle, birbirimizle yarışarak öttürürdük. Üzerlerine açtığımız sıralı delikler ile de değişik boylardan “düllüceler” yapar, sonra bunları, büyük bir keyifle çalardık. Bu bizim için apayrı bir sevinç ve gururdu. Ve bir o kadar da marifetti. İşte bizim kavalların şimdiki dünyasına ilk bunlarla girmiş, ilk bunlarla çalıp öğrenmiştik yöremiz türkülerini ve ezgilerini… O çocuklardan biri olarak, bende de böyle başlamıştı ilk kaval tutkusu. 1955 yılında İstanbul’a taşınınca, yöremin ezgileri ve kavalımı da birlikte getirmiştim. Üsküdar’ın Turusbağı’nda… Üsküdar Paşa kapısı Ortaokulu’nda okudum. Son sınıfta birgün… Müzik öğretmenim Fuat Bey (Papion Fuat): “Bak oğlum... Eğer mezuniyet balosunda bana istediğim gibi kaval çalarsan, sana tamı tamına 9,5 vereceğim” demişti. O sözleri miydi, bendeki bu sevdayı ateşleyip bu günlere taşıyan.

• İTÜ’deki öğretim üyeliğiniz sırasında yardımcı doçent oldunuz. Öğrencilerinizden söz eder misiniz, kimler vardır bugün tanınan bilinenler? Altı kitap nasıl oluştu, kaç beste yaptınız, onu da anlatır mısınız?

İTÜ’de akademik eğitim süresince sayısız öğrenciler yetiştirdim. Bunlar içinden medyada adı duyulanlardan Ayşen Birgor ve Uğur Karakuş gibi birçok ünlüler de yetişti. Kaval bilinen ve bilimsel olarak çalınan bir çalgı oldu. Onun için Kaval Metodu ile ilgili kitap yayımladım. Yapıtlarım arasında toplam beş adet CD, iki kaset, bir adet 45’lik plak, bir de uzun çalarım bulunmaktadır. 100 üzerinde bestem var, bunların bir çoğu CD’lere basıldı birçoğu için de albüm yapıldı. Biri İngilizce olmak üzere, toplam beş Dilli Kaval Metot ile, Kültür Bakanlığınca bir Eğin Havaları kitabım yayımlandı.

NEDEN İNGİLİZCE KAVAL METODU

• Neden İngilizce bir Kaval Metodu kitabı yayımladınız? Kaval dünyada biliniyor, çalınıyor mu?

Dilli Kaval Metodu kitabını, İngilizce olarak hazırlamamızdaki asıl amaç, ülkemizde 1981’den beri üniversitelere bağlı konservatuarlarda eğitim ve öğretimi sürdürülen dilli kavala ilgi duyan, bu üflemeli sazın nasıl çalındığını merak edip öğrenmek isteyen, çalgıyı en az bizim kadar önemseyip değer veren yabancılara bu Türk kökenli üflemeli sazı özüyle tanıtıp öğretebilmek, bu alandaki talep ve ihtiyacı bir nebze karşılayabilmek olmuştur. Araştırmacılar, yabancıların, dilli kavala olan bu ilgi ve merakın nedenini dünya müzikleri arasında Türk müziği eserlerinin dilli kavallarla icra etme heves ve arzularına dayandırır. Şayet, bu çalışmamız, dilli kavalı isteyerek öğrenip çalmak isteyenlere yararlı bir kaynak eser olabilirse; ne mutlu bize.