Edirne’deki hava kirliliği ortalaması hava kalitesi izleme istasyonları tarafından yapılan ölçümler neticesinde 69 ‘orta’ olarak belirtiliyor. Trakya Platformu Dönem Sözcüsü Av. Bülent Kaçar, söz konusu verilerin elde edildiği hava kalitesi izleme istasyonlarının yetersiz durumda olduğunu ve özellikle kömür kullanımı sonrasında ortaya çıkan hava kirliliğinin halk ve canlı sağlığı üzerinde ciddi etkilerinin olduğunu belirtti. Bu nedenle kamu kurumlarının ve okulların doğalgaza geçmesi gerektiğini belirten Av. Kaçar, tüm kamu kurumlarını göreve davet etti. Edirne Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden konuyla ilgili alınan bilgiye göre; bazı kamu kurumları ve okullarda doğalgaz kullanımına geçildiği, geçilmeyen kurumların yaptığı kömür ihalelerine de Müdürlük personelinin katılarak alınacak kömürün doğal koşullara uygunluğu konusunda fikir belirttiği ifade edildi. Ayrıca yine müdürlükten alınan bilgiye göre; birçok çalışma yapıldığı ve hava kirliliği konusunda her geçen yıl Edirne olarak iyi duruma geldiğimiz belirtildi.
AV. KAÇAR: “EDİRNE’NİN HAVASI ‘ORTA’ OLARAK BELİRLENMİŞTİR”
Trakya Platformu Dönem Sözcüsü Av. Bülent Kaçar, su ve hava kirliliğinin Edirne’nin en önemli çevre ve halk sağlığı sorunu olduğunu vurgulayarak, “Hava kalitesi izleme istasyonları yetersizdir. Çünkü sadece Edirne Karaağaç Mahallesi’nde yani il merkezine 5 kilometre mesafede bir hava kalitesi izleme istasyonu vardır. Bir de Keşan ilçesinde nerede olduğunu bilmediğimiz bir noktada hava kalitesi izleme istasyonu vardır. Onun dışında Edirne Merkez’de ölçüm yapan istasyon yalnızca trafikten kaynaklanan hava kirliliğini ölçüyor diye biliyoruz. Bu noktada da gerek ilimizde, gerek bölgemizde hava kalitesi izleme faaliyetinin yetersiz olduğunu ve doğru ve gerçekli verilerin halka ulaşmadığını düşünmekteyiz. Ayrıca kurulu olan Karaağaç ve Keşan hava kalitesi izleme istasyonlarının da doğru veriyi ortaya koyup koymadığını da bilememekteyiz. Örneğin; trafikten, şehir merkezinden uzak Karaağaç gibi alanlara istasyonlar kurulursa, havamız iyi bile çıkabilir. Oysa bugün itibariyle ulusal hava kalitesi izleme ağının sürekli izleme merkezinin yayınladığı haritaya baktığımızda Edirne’nin havası ‘orta’ olarak belirtilmiştir. Bu bize şunu gösteriyor; yönetmelik çerçevesinde hava kirliliğinin çözümüne dair yapılması gerekenlerin yapılmadığı ortaya çıkmaktadır. Sağlık bir veri toplama ve sağlıklı bir hava izleme modeli söz konusu değil. Ülkemizde hava kalitesi izleme ve hava kalitesi yönetim yönetmeliği var. Ama ne değerlendirme ne de yönetim halk açısından bakıldığında söz konusu değil.” dedi.
AV. KAÇAR: “HALK SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ BİLİMSEL OLARAK İSPATLANMIŞ DURUMDA”
Av. Kaçar, kömür yakımı sonrasında oluşan hava kirliliğinin canlı sağlığı ve halk sağlığı üzerindeki etkilerinin bilimsel olarak da tespit edildiğini söyleyerek, “Örneğin; ilimizde hangi kamu kurumları, okullar doğalgaza geçmiş durumda? Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bu kurumları doğalgaza geçirme konusunda bir çalışması var mıdır, bilmiyoruz. Özellikle kömür yakımı sonrasında oluşan hava kirliliğinin canlı sağlığı, halk sağlığı üzerindeki etkileri açık bir biçimde bilimsel olarak ispatlanmış durumda. Sağlık Bakanlığı’nın raporlarında, Dünya Sağlık Örgütü’nün raporlarında; hava kirliliğinin cilt hastalıkları, akciğer hastalıkları hatta kansere yol açtığı somut olarak tespit edilmiş durumdadır. Özellikle partikül maddeler yani PM10, PM2,5, Civa, Kurşun gibi ağır metaller ile kanserojen kimyasalları da hava kirliliği bünyesinde bulunduruyor ve sağlık üzerinde önemli bir tehdit. Dolayısıyla kamu kurumlarının halk sağlığı noktasında daha sorumlu olmasını bekliyoruz. Çünkü bu zehirli ve kanser yapıcı kimyasallar nemle birleşerek aside dönüşüyor ve bunlar solumayla ciddi hastalıklara yol açıyor. Esas problem şu; yönetmeliğe göre her ilin Çevre ve Şehircilik temiz hava planı yapmak zorunda. Bu temiz hava planında sağlıklı veriler, kamu kurumlarının doğalgaza geçişi, bu kirliliğin düzeyi ve buna yönelik hangi çalışmaların yapılacağı tanımlanmalı. Edirne Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün temiz hava planı var mıdır? Varsa bunu açıklamalıdır. Biz de çözümleri gerçekçi olarak durum nedir, bunu görmek zorundayız. Başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere kamu kurumlarını göreve davet ediyoruz. Zaten ülkemizdeki hava kirliliği sınır değerleri, AB sınır değerlerinin 2 katıdır. Bu kadar kirliliğe tolerans varken; hala bu konuda herhangi bir kısıtlamanın mevzuatta yer almaması, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca kirleticilerin ölçülmesi, değerlendirilmesi ve önlemler alınması noktasında ciddi bir zafiyet olduğunu düşünmekteyiz. Örneğin Edirne içinde büyük bir fabrikanın da hava kirliliğine katkısı olduğunu vatandaşlar arasında konuşulduğunu duyuyoruz.” ifadelerini kullandı.
AV. KAÇAR: “TÜM TÜRKİYE’DE HAVA ALLAH’A EMANET”
Hava kirliliğinin sise neden olabileceğini de vurgulayan Av. Kaçar, “Hava kirliliği tabii ki sis’e sebep olur. Sonuçta bir duman yaratıyor ama bu duman mıdır, nem midir, bildiğimiz o doğal sis midir, ve ya ikisi karışmış halde asidik bir duruma mı dönüşmüştür? Bunu öğrenmek; Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, Sağlık Bakanlığının acilen çözüp, kamuoyunu bilgilendirilmesiyle mümkündür. Hava kirliliği haritasına baktığımızda Karadeniz kıyılarının geneline göre daha iyi durumda olduğu görülmesine rağmen; Karadeniz kıyısında da temiz havadan bahsetmek mümkün değil. Örneğin; İstanbul, Bursa, Eskişehir hassas düzeyde. Tüm Türkiye’de hava sağlıksız. Tüm Türkiye’de hava Allah’a emanet. Bir hava kalitesi sınıflandırmasında ‘orta’ nedir Allah aşkına. İyi vardır, kötü vardır. Orta nedir, hassas nedir, sağlıksız nedir, kötü nedir, tehlikeli nedir? Yani kötüyü 5’e ayırmışlar. İl, ilçe ve belde merkezlerinde görevli belediyeler ile tüm il bünyesinde görevli il mahalli çevre kurulu, Edirne İl Sağlık Müdürlüğü acilen etkin idari tedbirlerle harekete geçerek zehir soluduğumuz bu günlerde bizi sağlıklı bir yaşama kavuşturmalıdır.” şeklinde konuştu.
BÖLGEYE UYGUN KÖMÜR KULLANIMI DİKKATE ALINIYOR!
Edirne Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden alınan bilgiye göre ise; bölgede yaşayan insanların temiz havada yaşaması için birçok çalışma yapıldığı, bu kapsamda alınan MÇK kararlarında kazan yakılmalarının belirli saatlere çekildiği, bölgeye uygun kömür kullanımının dikkate alındığı ifade edildi. Özellikle Keşan bölgesinde yapılan çalışmalar sonucunda 3000’lerde olan hava kirliliği oranlarının 330’lara düştüğü ve Edirne genelinde Çevre Planı yapıldığı belirtildi. Doğalgaza geçilmesi noktasında da birçok çalışmanın yapıldığı vurgulanırken; bazı kamu kurumlarında ve okullarda doğalgaz kullanımına geçildiği, doğalgaza geçilmeyen kurumların yaptığı kömür ihalelerinde Müdürlüğün yetkili personelinin de bulunduğu ve alınacak kömürün doğal koşullara uygunluğuna göre seçilmesine personelin müdahale ettiği dile getirildi.
EDİRNE MERKEZ ORTALAMASI 57 OLARAK BELİRLENDİ
Edirne İli Merkez İlçesi Hava Kalitesi İzleme Raporları ile ilgili elde edilen verilere göre; 2006-2007 yılında yapılan ölçümlerde hava kirliliği ortalaması 102’yken, 2007-2008’de 90, 2008-2009’da 84, 2009-2010’da 89, 2010-2011’de75, 2011-2012’de 96, 2012-2013’te 82, 2013-2014’te 71, 2014-2015’te 59, 2015-2016’da 62, 2016-2017’de 52, 2017-2018’de ise 57 olarak belirtilmiştir. Keşan’da yapılan veri çalışması sonucunda ise 2017-2018 yılı hava kirliliği kış dönemi ortalaması 337,7 olarak; Karaağaç’ta yapılan veri çalışması sonucunda da, hava kirliliği kış dönemi ortalaması 7,2 olarak; Uzunköprü’de Aralık ayında kurulan mobil istasyon verilerinde de Uzunköprü’deki hava kirliliği ortalaması 147,36 olarak belirlenmiştir.
Kerem Filiz
