27 Mayıs 2020 00:18

Kahve, kolera, korona

El ele tutuşarak yürüyen Yemenli 3 çocuk

Arşiv | Fotoğraf: Flickr

Paylaş

Zeki Gül

Tüm yazıları

Kadim geleneklerimizdendi bayramda kahve içmek. Ne de olsa ‘Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı’ vardı. Bu bayram ziyaret yok, kahve yok. Sağ kalmaya, rıza temelli eve kapatılmaya odaklandık: COVID-19

Ve bilirdik: ‘Kahve Yemen’den gelir’. Yemen’i bir de türküsü ile hatırlardık. Geçen Kurban Bayramı’nda savaş, kahve, Yemen bağlamında yazmıştım: ‘Bu Bayram İçmesek mi: Kahve’.

Bir ülke düşünün, 28 milyon nüfusunun 15 milyonu açlık sınırında olsun. Dünya COVID-19 pandemisine kilitlenmişken onlar bir de savaş ve koleradan kırılsın: Yemen.

BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), savaşın hüküm sürdüğü Yemen’deki insani felaketin dramatik bir noktaya ulaşması ile, “Ülkedeki 5 milyondan fazla çocuğun hayatta kalma mücadelesini daha da ağırlaştırdığına” dikkat çekiyor.

Yemen’de kolera hastalığına yakalanan her dört hastadan birisi 5 yaş altı çocuklar. Hatırlamakta yarar var, bu beş yaş altı çocuklar aynı zamanda savaş altında doğan masumlar. Daha doğduklarında aç, zayıf, hastalıklara meyilli olanlar.

Savaşla birlikte Yemen dünyanın kolera salgın alanı haline geldi. Bırakın savaşın diğer yıkıcı sonuçlarını salt koleradan etkilenen tahmini nüfus yıllar içerisinde 1 milyonu ziyadesiyle aşmış durumda. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ülkede sırf “Nisan 2017- temmuz 2018 arasında 2 bin 300’den fazla kişinin kolera nedeniyle hayatını kaybettiğini” açıklamıştı ki, geçen ay salgın bir daha nüksetti: 2017 yılından bu yana beşinci salgın. WHO, geçen ay Yemen’de yaklaşık “113 bin kişinin daha kolera salgınına yakalanmış olma ihtimalinin bulunduğunu” açıkladı.

Yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybeden 5 yaş altı çocukların sayısı ise koleradan çok daha yıkıcı: “Yaklaşık 100 bin çocuk ölmüş”. 15 milyon nüfus ise açlıkla baş başa.

Yemen’de açlık ve kolera salgını adeta biyolojik silah misali öldürmeye devam ediyor.

Şimdi kolera salgınına bir de COVID-19 pandemisi eklendi. Yemen korona ile görece geç tanıştı: Öyle ya, savaş kıtlık ve kolera ülkesine şimdilerde kimin yolu düşer ki? Resmi verilere göre güncel korona pozitif hasta sayısı 250, ölüm ise yaklaşık 50: Şimdilik...

Koronavirüs salgını sonrası tüm dünyada kişisel temizlik alışkanlıklarının önemine vurgu yapılmaya başlandı: Yemen bu bağlamda da dezavantajlı.

Başta Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere uzmanlar, koronavirüsten korunmak için ellerin sabunla sıklıkla yıkanması gerektiği uyarısında bulunuyor. Sınır Tanımayan Doktorlar soruyor: “Yemenlilerin içecek suyu yok, ellerini nasıl yıkayacaklar?” Sırf savaş değil Suudilerin de içinde yer aldığı savaş blokunun ambargosu ile sabuna ulaşabilmek büyük lüks.

Yemen’de halk, gerek savaşın altyapıyı yok etmesi gerekse zaten yetersiz su kaynakları nedeni ile su sıkıntısı yaşıyor.

Dünya Sağlık Örgütü, bu koşullarda eklenecek COVID-19 salgınının Yemen’de büyük bir insani krize yol açacağını öngörüyor.

İşte böyle bir ahvalde Amerika’dan İngiltere’ye, Çin’den Balkanlar’a, İtalya’dan İran’a COVID-19 pandemisi bağlamında tıbbi koruyucu malzeme bağışı yapmakla övünen Türkiye bakın Yemen’i nasıl hatırlamış: Kızılay ramazan yardımları bağlamında Yemen’e 9 bin koli gıda tardımı yapacakmış! Bildiğiniz ‘ramazan kolisi’. 28 milyonluk Yemen, 15 milyonu açlık sınırında. Giden koli 9 bin. ‘Savaş bir halk sağlığı sorundur’ diyen hekim meslek örgütü TTB Başkan ve Merkez Konsey üyelerini tutuklayan bir ülkenin yurttaşı hekim olarak ben utandım, okurken muhtemeldir siz de utandınız...

Sağlıcakla kalın.

YAZARIN DİĞER YAZILARI