Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası (AMB) sürpriz yapmadı, beklendiği gibi olağan toplantısı sonrası parasal genişlemeye gideceğini açıkladı. Her zaman piyasalar fırsatı değerlendirip sanki hiçbir şeyden haberleri yokmuş gibi yapıp varlıkları hızla şişirmeye başladılar. Tabii biz de eksik kalmadık bu furyadan, BIST 100 endeksi uzun aradan sonra 90 bin sınırını aşıp bıraktığı 93 bin zirvesine doğru yol aldı.
AMB'nın aldığı kararları ve ne anlama geldiğini değerlendirelim... Tabii piyasalara yansımasını da unutmayacağız...
ABM iki temel karar aldı. Birincisi Mart ayında başlayacak aylık 60 milyar dolar hacmine ulaşacak "genişletilmiş varlık alım programı." İkinci kararı ise yüzde 0.05 seviyesinde olan fonlama faiz oranının yüzde 0.05 seviyesinde kalması. 2008'de küresel krize yüzde 3.75 faiz ile giren AMB 2009'un ilk çeyreğinde yüzde 2'ye, deflasyon baskısının artmasıyla da sıfır seviyelerine kadar indirmişti faiz oranını...
EURO SAÇILACAK!
Piyasaları canlandıran karar piyasaya likidite enjekte edecek olması. FED gibi... Biliyorsunuz, FED de kriz sonrası açıkladığı 3 kez varlık alım programı ile hisse senedinden kıymetli madenlere kadar bir dizi varlık fiyatlarının şişmesine neden olmuştu. FED'in kapatmaya hazırlandığı dolar musluğunun yerini bu kez AMB'nin Mart ayında açacağı euro musluğu alacak. Formül çok basit, ne kadar para o kadar hisse senedi, tahvil, emtia ve altın.
Yeni "euro saçma" programının detayları şöyle; varlığa dayalı menkul kıymetlere ek olarak aylık 60 milyar euroluk tahvil alımı yapacak AMB. İlk aşamada alımların 2016 Eylül ayına kadar sürmesini bekliyor. Ancak enflasyonun durumuna göre uzayabilecek. Tıpkı FED'in üçüncü parasal genişlemede yaptığı gibi... Anlayacağınız, bir kez daha belirsizliğin bol olacağı bir sürece gireceğiz. Euro bölgesinden düzelmeyi işaret eden veriler geldiğinde "AMB tahvil alımını sonlandırabilir" beklentisi devreye girecek, varlık fiyatları düşecek. Tersi olduğunda ise "ne güzel para saçmaya devam edecek" beklentisi yayılıp piyasalar coşturulacak.
İHRAÇÇIYA SINIRLAMA
Biraz daha detaylara inelim... Hem üye 19 ülkenin hazinelerinin hem de özel kesimin ihraç ettiği tahviller alınacak program çerçevesinde. Ancak tahvillerin yatırım yapılabilir nota sahip olması gerekiyor. Başkan Draghi'ye Avrupa Adalet Mahkemesi'nin ikincil piyasadan aldığı tahvillere yönelik uyarısı hatırlatılınca, yanıtı "tek bir ihraççıdan borçlarının yüzde 33'ünü, tek bir ihraçtan da yüzde 25'ini aşmayacak kadar alım yapılacak" şeklinde oldu.
Piyasalara etkisi ise... Aslında tek cümle ile değinebiliriz; olumlu etkileyecek piyasaları... Ama bu tespit yeterli olmayacağı gibi yanıltıcı da olabilir... Çünkü AMB'nin karar alma mekanizması biraz daha kompleks FED'e göre. Malum, 19 euro kullanan ülkenin katılımı söz konusu olduğundan homojen bir yapısı yok. Ülkelerarası aşırı farklılıklar muhalefetler ve görüş ayrılıkları getirebiliyor.
Bu yüzden koparılan yaygaraya dikkat etmenizi, saçılan euroların daha çok krediye kanalize olacağını göz ardı etmemenizi öneririm...