Soru: 11 yaşındaki kızım, yalnız kaldığında korkuları yüzünden sürekli ağlıyor. Neden ağladığını sorduğumda da aklına organ mafyasının geldiğini ve onlar tarafından kaçırılırsa diye endişelendiğini söylüyor. Ne yapmalıyız? Kime gitmeliyiz?
Cevap: "Ya beni organ mafyası kaçırırsa?", "Ya biri bana zarar verirse?" "Ya arkadaşlarım beni dışlarsa?", "Ya gece hırsız girerse?" gibi endişe edici sorular, kişinin elinde olmadan aklına gelir ve kaygının arttığını gösterir. Kaygıyla başa çıkmada farklı yöntemler var. Bu yöntemlerden bir tanesi psikiyatri uzmanı tarafından uygulanan ilaç tedavisidir. Bu noktada çocuğun kaygısının miktarına bakılır. Eğer çocuğun kaygısı, günlük yaşam becerilerini etkiliyor ise; yani okulda dersi dinlemesini, arkadaş ilişkilerini, uykusunu, iştahını olumsuz yönde etkiliyor ise o zaman psikiyatrik tedavi uygulanabilir. Ancak çocuktaki kaygı miktarı ara ara yükseliyor ise, örneğin matematik dersinde ya da sadece evde yalnız kaldığında oluyorsa, bu durumda "konuşma terapisi" de diyebileceğimiz psikoterapi seansları da etkili sonuçlar verir.
Oğlum söz dinlemiyor
Soru: Oğlum 10 yaşında ve çok yaramaz, söz dinlemiyor ona nasıl davranacağımızı şaşırdık?
Cevap: Genel olarak çocukların yaramazlık yapmalarının nedenleri; dikkat çekme isteği, patron olmak (ebeveyni yönetmek), öç almak (incitmek) ve yetersizlik duyguları diyebiliriz. Peki sizin çocuğunuz neden yaramazlık yapıyor olabilir? sorusunun cevabı, çocuğunuz yaramazlık yaptıktan sonra sizin duygunuzun ne olduğu ile ilgilidir. Yani davranıştan hemen sonra sizin ilk duygunuz rahatsız olma ve geçici öfke ise, muhtemelen çocuğunuz dikkat çekmek için yaramazlık yapıyordur. Eğer davranış sonrasında yoğun bir öfke hissediyorsanız, büyük olasılıkla çocuğunuz patronluk taslamıştır. Ya da davranışından sonra siz "Bana bunu nasıl yapar?", "Nasıl bu kadar kaba olabilir?" diye düşündüyseniz, muhtemelen davranışın nedeni sizi incitmektir. Bir çocuğun neden yaramazlık yaptığını anlamanın yöntemlerinden bir tanesi de çocuğunuzun davranışını sergiledikten sonra sizin nasıl hissettiğinizdir. Ne ile karşı karşıya olduğunuzu bilirseniz, nasıl davranacağınızı da anlayabilirsiniz.
Neden geceleri dişlerini gıcırdatıyor?
Soru: 8 yaşındaki kızım, geceleri dişlerini gıcırdatıyor. Bu psikolojik midir?
Cevap: Çocuğun dişlerini birbirine sürtmesi, gıcırdatmasına "noktural bruksizm" denir. Nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Cinsiyet farklılığı yoktur. Bruksizmin yol açtığı en önemli sorun; dişlerindeki aşınmadır. Diş gıcırdatmanın şiddetli olduğu durumlarda çene ekleminde sabah kalkınca ağrı görülebilir. Gidişatı azalıp artabilir. Kaygı miktarındaki artış, stres, aileiçi huzursuzluk , okul sorunları, kayıplar bu sıkıntıyı arttırabilirler. Çocuğun stresle başaçıkma mekanizmalarını güçlendirmek sıkıntının hafiflemesine neden olabilmektedir. Bu konuda bir psikologtan destek alınmasını öneririm.