Son dönemde yaşanan hızlı kur artışı ve Türk lirasının değer kaybetmesi, ithal ürünleri etkiledi. TÜİK verilerine göre, Yurtdışı Üretici Fiyat Endeksi 1 ayda yüzde 4’lük artış kaydetti. Bu artış ithal mallara ise zam olarak yansıdı.
Türkiye İstatistik Kurumu, bu yılın nisan ayına ilişkin Yurtdışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) verilerini açıkladı. Hızla artış kaydeden kur ve liranın değer kaybı ithal olarak aldığımız ürünlerin fiyatlarını direkt olarak etkiledi. Buna göre, YD-ÜFE, nisanda bir önceki aya göre yüzde 4, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21.72 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 20.81 artış gösterdi. Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimlerine bakıldığında, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 4.44, imalat sanayi sektöründe de yüzde 3.99 yükseliş gözlendi. Nisanda bir önceki aya göre endekslerde en fazla artış yüzde 9.54 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 6.77 ile diğer mamul eşyalar, yüzde 5.65 ile diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünlerinde gerçekleşti. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre nisanda en fazla aylık ve yıllık artış enerji mallarında oldu. Piyasalara bakacak olursak, ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’in Çin ile ticaret savaşının askıya alındığını açıklamasının ardından, küresel piyasalarda risk iştahını artırmasına bağlı olarak dolar yükseldi. ABD para biriminin, küresel piyasalarda önde gelen altı para birimi karşısındaki gelişimini izleyen dolar endeksi 93.860 ile beş ayın zirvesine çıkarken, euro yüzde 0.22 düşüşle 1.1749 dolara geriledi. Merkez Bankası’nın geçen hafta yaptığı açıklama öncesi; dolar 4.5011 lira ile, euro 5.3251 lira ile, sterlin de 6.0698 lira ile tarihi rekor düzeylerini görmüştü. Öte yandan dolar 4.59 lira aralığına dönerek yeniden zirve yaparken, euro 5.41 lira aralığından, sterlin de 6.12 - 6.13 lira aralığından işlem gördü. ABD Merkez Bankası’nın bu yıl iki kez daha faiz artırımına gidebileceği beklentisi dolarda güçlü bir değerlenme eğilimi yaratırken bu eğilim gelişmekte olan ülke para birimlerini baskı altında bırakıyor. Birçok bankacı TCMB’nin 7 Haziran’daki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında “hatırı sayılır” bir faiz artışı yapacağına kesin gözüyle bakarken, bazı bankacılar TCMB’nin bu tarihi de beklemeden bir adım atmak durumunda kalabileceğini belirtiyor. Piyasaların dikkati FED’in Çarşamba günü açıklanacak son toplantı tutanaklarına çevrildi. Yatırımcılar mevcut para politikasının sıkılaştırma döngüsünün hızı hakkında ipuçları için tutanakları bekliyorlar.
TREND DEVAM EDERSE HAFTAYA DOLAR 4.75
Alnus Yatırım Menkul Değerler Araştırma Müdürü Yunus Kaya şu değerlendirmelerde bulundu: “Son 1 aydır Türkiye’nin parası Venezüella ve Arjantin gibi dünyanın en kötü performans gösteren paraları arasında yer alıyor ki haftalık kapanışlar bize TL’nin daha nereye kadar düşeceğini gösterebilir. 1 USD=27 Nisan 4.04 TL, 4 Mayıs 4.23 TL, 11Mayıs 4.31 TL, 18 Mayıs 4.49 TL. Bu trend devam ederse bu hafta kapanışı: 4.58 olurken önümüzdeki hafta 4.75 olacaktır. Bu trende müdahale edilemezse BIST 100 için de 93 binli seviyeler gündeme gelebilir. Geçen gün dediğimiz gibi, sözlü müdahaleyi test edip, blöf olup olmadığını deniyorlar. Bu hafta sonuç belli olacaktır.”
HAZİNE SON BORÇLANMAYI YAPTI
“2017 yılında merkezi yönetim bütçesinin 47.4 milyar TL açık verdiğini dikkate alırsak 7 yıllık Türkiye devletinin bütçe açığı kadar kayıp görülüyor. Ve üstelik bu kayıp devam ediyor. Kurda her 1 kuruş artış, yaklaşık 5 milyar TL Türkiye’nin yükümlülüğünün artması demek” diyen Yunus Kaya şöyle devam etti: “Aynı zamanda bu fırtına dindiğinde dolar zedeler sorunu daha da büyüyecek ve farklı dallara yayılacağından zararın boyutu daha artabilecek. Buna müdahale imkanı olduğu halde müdahale etmeyen TCMB baş sorumlu haline geliyor. Devlet hazinesi % 16.61 ile son borçlanmasını yapmışken TCMB’nin % 13.50 kullanması piyasaya öncü olması ve yönlendirmesi gerekirken piyasayı izleyen bir merkez bankası ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Allah Türkiye’nin yardımcısı olsun.”
