“Sohbet-i nebeviye öyle bir iksirdir ki, bir dakikada ona mazhar bir zat, senelerle seyr ü sülûka mukabil hakikatin envârına mazhar olur. Çünkü, sohbette insibağ ve in’ikâs vardır. Malûmdur ki, in’ikâs ve tebaiyetle, o nur-u âzam-ı nübüvvetle beraber en azîm bir mertebeye çıkabilir.” 1

Burada insibağ ve in’ikâs kavramlarına dikkat çekmek istiyorum.

“İnsibağ” kelime olarak boyanma, maddi ve manevi rengi ile renklenme, temizlenme; “in’ikâs” ise aksetme, ışık veya sesin bir şeye çarpıp geri gelmesi, aynada parlak şeyde eşyanın temessülü anlamlarına gelmektedir.

Yani insibağ ve in’ikâs, Allah Resulü (sav)’nün manevi azametinin ve feyzinin, bir ayna mesabesinde olan sahabelerde yansıması ve aksetmesi demektir. Nasıl ki Allah Resulü (sav) bir aynaya baksa, o sevimli sureti ayna içinde görünür ve ayna o suret ile değer kazanır. Aynanın değeri, suretinden dolayıdır. Suret gitse aynanın maddesi ayna kadar değer ifade eder. Sahabenin ruh ve kalp aynasında Allah Resulü (sav)’nün risalet ve nübüvvet sureti irsiyet şeklinde yansıyor. Yani o aynalara bir değer ve kıymet katıyor demektir.

“Sohbet-i nebeviye ne derece bir iksir-i nuranî olduğu bununla anlaşılır ki: Bir bedevî adam, kızını sağ olarak defnedecek bir kasavet-i vahşiyânede bulunduğu halde, gelip bir saat sohbet-i nebeviyeye müşerref olur, daha karıncaya ayağını basamaz derecede bir şefkat-i rahîmâneyi kesb ederdi. Hem cahil, vahşî bir adam, bir gün sohbet-i nebeviyeye mazhar olur, sonra Çin ve Hind gibi memleketlere giderdi, mütemeddin kavimlere muallim-i hakaik ve rehber-i kemâlât olurdu.” 2

“Bu ümmetin âlimleri İsrailoğullarının peygamberleri gibidir.”3 “(Zâhir ve bâtınını ikmâl etmiş, ilmini irfan hâline getirmiş) âlimler, peygamberlerin vârisleridir.” 4

Hadis-i şerifleri mucibince asrımızın alimi Bediüzzaman’a ve onun yazdığı Kur’an-ı Kerim’in manevi tefsiri Risale-i Nurlara muhatap olan saff-ı evvel talebeler de insibağ ve in’ikâs sırrına mazhar olmuşlardır denilse hata edilmiş olmaz diye düşünüyorum. Çünkü, önce Risale-i Nurların ilk telifi yıllarında Barla, sonra da Eskişehir, Kastamonu, Denizli, Emirdağ, Afyon, Isparta’daki saff-ı evvel talebeler Bediüzzaman ile birlikte büyük bir davanın yükü altına girmişlerdir. Bu ağır yükle birlikte Allah onlara Bediüzzaman gibi bir allâmeye talebe olma ve onun sohbetine mazhariyeti bahşetmişti. Bu mazhariyet, Bediüzzaman’ın “insibağ ve in’ikâs” olarak nitelediği bir sırrın zuhuruna vesile oluyor ve bu sır vasıtasıyla, Üstad ile talebeleri arasında maddî sebeplerin hiçbir surette açıklayamayacağı, ancak maneviyat ehlinin aşina olduğu bir feyiz alışverişi cereyan ediyordu.5

Bediüzzaman kendisini ziyarete gelip de görüşemeyenleri / dolayısıyla günümüzdeki nur talebelerini Risale-i Nurlara yönlendiriyor ve bir nevi insibağ ve in’ikâs sırrına dikkatleri çekiyor.

“Risale-i Nur’un her bir kitabı bir Said’dir. Siz hangi kitaba baksanız, benimle karşı karşıya görüşmekten on defa ziyade hem fâidelenir, hem hakikî bir surette benimle görüşmüş olursunuz.”6

“Bir sene bu risaleleri ve bu dersleri anlayarak ve kabul ederek okuyan, bu zamanın mühim, hakikatli bir âlimi olabilir. Eğer anlamasa da, madem Risale-i Nur şakirtlerinin bir şahs-ı mânevîsi var; şüphesiz o şahs-ı mânevî bu zamanın bir âlimidir.” 7

Bediüzzaman ve Risale-i Nurlar, Nur talebeleri için feyiz kaynağıdır. Kalp ve ruh aynalarının kapasitesine göre insibağ ve in’ikâs sırrına mazhar olacaklarında şüphe yoktur.

Dipnotlar:

1. 27. Sözün Zeyli, s. 658

2. 27. Sözün Zeyli, s. 659

3. Keşfu’l-Hafa: II/64

4. Ebû Dâvûd, İlim, 1

5. Ümit Şimşek, Risale-i Nur’da “insibağ ve in’ikâs”

6. Emirdağ Lahikası-II, 116. Mektup, s. 577

7. 21. Lem’a, s. 27