Dünya çapında koronavirüs (Kovid-19) pandemisinin ilk şokunun atlatılmasının ardından kısıtlamalar kaldırılırken, vaka sayılarındaki artışlar alarm verir hale geldi. Ekonominin durmasının etkilerini tersine çevirme amaçlı ‘normalleşme’ tartışılıyor. Kimi ülkelerde belli bölgelerde karantina şartlarına geri dönülürken, yaz rehavetinin ardından pandeminin alacağı biçim merak konusu. Sputnik’deki habere göre Dresden Teknik Üniversitesi’nden sinir bilim ve genetik uzmanı Doç. Dr. Çağhan Kızıl yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.

Rehavetin faturası

Doç. Dr. Çağhan Kızıl, Türkiye’de de ölçekler ABD gibi ülkelere göre daha sınırlı kalsa da vak’alarda artışların dikkat çekici olduğu görüşünde. Uzmanların ikinci dalganın yaşanacağı değerlendirmelerinin önemsenmesi gerektiğini belirten Kızıl, Türkiye’de de 1 Haziran’dan itibaren girilen normalleşme sürecinde rehavete kapılmanın faturası konusunda uyarıda bulundu: “Türkiye’ye baktığımızda da bu o kadar büyük ölçekte olmasa da bu süreci yaşadığımızı görüyoruz. Gerçek tabloyu bilemiyoruz, ama bize verilen tabloya göre, birkaç hafta önce ortalama 800 vak’a çıkarken, 1300’lere çıkmış durumda şimdi. Yoğun bakım sayısı da normalleşme miladı olan 1 Haziran’dan bugüne yüzde 64 artmış durumda. 651 iken, 2 Temmuz’da 1067 idi. Ebola, MERS, SARS salgınıyla ilgilenmiş, o programları yürütmüş uzmanların ve o işin bilimini yapan insanların söylediği, bu tip pandemiler dalga dalga büyüyecek, ikinci dalga olacak. Olmayacak değil. Hatta DSÖ’nün Avrupa Direktörü, birkaç ay önce ‘İkinci dalga olup olmayacağını konuşmayalım, olacak. Ona nasıl hazırlıklı olacağız, ne kadar az etki ile atlatabileceğiz, bunu konuşalım’ demişti. 

Gençler, daha çok hastalanıyor

Kızıl şöyle devam etti, “Uzmanların söylediği gibi ikinci dalga olacak. Türkiye’de Sağlık Bakanı’nın söylediği gibi ‘Bu ikinci dalga değil, bu ilk dalganın ikinci ayağı olabilir. Bir yükseliş olabilir’ dedi. Ben de katılıyorum, çünkü Türkiye’de 1 Haziran’dan itibaren yaşadığımız hızlı normalleşme sürecinde sosyal yaşam neredeyse tamamen geri geldi, insanlarda bir rehavet var, büyük sınavlar yapıldı. Milyonlarca genç insan birbiriyle etkileşime girdi. Geçen gün Sağlık Bakanı yaptığı açıklamada vakaların yaş ortalamalarının düştüğünü söyledi. Yani gençler daha çok hastalanıyor, bu sürecin bir sonucu. Aynı zamanda şu anlama geliyor; daha hızlı mobil olan gençler daha fazla yayacak bu hastalığı ülkeye. Bakan ağır vak’aların yaş ortalamasının da arttığını söyledi. Bu da hızlı normalleşmenin doğal bir sonucu. Çünkü risk grubuna daha çok bulaşma oluyor, bu faturayı ağırlaştırabilir. Dolayısıyla elbette kaygı verici. Tüm vak’aların yarısının hâlâ İstanbul’da olması ve hâlâ orada devam etmesi, en hızlı vak’a artışlarının Ankara dahil beş büyük şehirde yaşanması, bunlar tabiî ki kaygı verici.”