Merkez’den krize 3 başlıkta 14 önlem

Türkiye piyasaları zor bir dönemden geçiyor. Yaşanan döviz krizi sadece ülkemizi değil dünya piyasalarını etkilemiş durumda. Önceki gece daha Asya piyasaları açılmadan dolar kurunun 7.20 TL’yi aştığı gözlendi. Londra merkezli yapılan satışlar nedeniyle TL’nin sert bir düşüş yaşadığı ifade ediliyor. Gece saatlerinde kurun zıplaması sonucu Maliye ve Hazine Bakanı Berat Albrayak, Cumhurbaşkanlığı’dan yapılan açıklamalarda kurlara karşı önlem alınacağı bildirildi. Aynı saatlerde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) swap hamlesi gedi.
Böylece dolar kuru güne cuma günkü kapanış olan 6.43 TL düzeyinin üzerinde 6.65’li seviyelerden başladı. Kur gün içerisinde 7’nin üzerini test etti. Döviz krizine karşı T.C. Merkez Bankası’ndan hamle geldi. İki ayrı duyuru yapan Merkez Bankası, ilk duyurusunda iki ana maslıkta on maddelik önlem açıkladı. Merkez’in önlemleri sonrası dolar 7 TL’nin altında dengelendi.
TL’YE İLİŞKİN ADIMLAR
TL ve döviz başlıkları altında ayrılan bu önlemler şöyle sıralandı;
1) Merkez Bankası tarafından gün içi ve gecelik vadedeki hazır imkânlar çerçevesinde bankalara ihtiyaç duydukları tüm likidite sağlanacaktır.
2) Türk lirası işlemler karşılığında alınan teminatların iskonto oranları tür ve vadelerine göre güncellenerek bankalara teminat yönetiminde esneklik tanınacaktır. Söz konusu düzenleme ile bankaların mevcut serbest teminatlarının iskonto edilmiş değerinde yaklaşık 3.8 milyar TL tutarında artış olması öngörülmektedir.
3) Bankaların Türk lirası işlemleri için kullanabilecekleri teminat döviz depo limitleri 7.2 milyar avro seviyesinden 20 milyar avroya çıkarılmıştır.
4) 2018 Yılı Para ve Kur Politikası metninde yer aldığı üzere, temel fonlama aracı olan 1 hafta vadeli repo ihalelerine ilave olarak ihtiyaç duyulan günlerde geleneksel yöntemle 91 güne kadar vadeli repo veya depo satım ihalesi açılabilecektir.
5) Bankacılık sistemi fonlama ihtiyacının yüksek olduğu günlerde vadeleri 6-10 gün arasında olmak kaydıyla farklı vadelerde birden fazla repo ihalesi açılabilecektir.
6) Bankaların teminat yönetimine esneklik kazandırılması amacıyla, 1 hafta vadeli repo ihalelerinde kazanan tekliflerin bir bölümünün veya tamamının, bankalar tarafından talep edilmesi halinde repo işlemi yerine aynı faiz oranı ve vade ile Bankalararası Para Piyasası’nda depo işlemi olarak sonuçlandırılmasına imkân tanınacaktır.
DÖVİZE YÖNELİK ADIMLAR
1) Bankalar bir hafta vadeye ek olarak bir ay vadeyle de döviz depo imkânından yararlanabileceklerdir.
2) Merkez Bankası döviz depo piyasasındaki aracılık faaliyetlerine yeniden başlayacaktır. Bu çerçevede, Döviz ve Efektif Piyasaları Uygulama Talimatı ile belirlenen kurallar doğrultusunda döviz depo piyasasında bankalar Merkez Bankası aracılığı ile birbirlerinden borç alıp verebileceklerdir.
3) Bankaların döviz deposu almak üzere de kullanabilecekleri yaklaşık 50 milyar ABD doları seviyesindeki mevcut limitleri gerektiğinde artırılabilecek ve kullanım şartlarında iyileştirmeye gidilebilecektir.
4) Bankalar döviz ve efektif piyasalarında kendilerine tanınan limitler dahilinde döviz karşılığı efektif işlemleri yoluyla Merkez Bankasından efektif temin edebileceklerdir.
Piyasa derinliği ve fiyat oluşumları yakından takip edilecektir. Gerekli görülmesi halinde, finansal istikrarı korumaya yönelik ihtiyaç duyulacak tüm önlemler alınacaktır. Kamuoyunun bilgisine sunulur.
TL ZORUNLU KARŞILIKLAR
Merkez’in diğer duyurusunda da zorunlu karşılıklar aracılığıyla piyasaya döviz ve TL likiditesi sağlandı. Açıklamada, “Finansal sisteme yaklaşık 10 milyar TL ve 6 milyar ABD doları ile 3 milyar ABD doları tutarında altın cinsinden likidite sağlanmış olacaktır” denildi. Zorunlu karşılıklara ilişkin önlemler 4 başlık altında toplandı.
- Türk lirası zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 250 baz puan indirilmiştir.
- Yabancı para diğer yükümlülükler için aşağıdaki vadelerde zorunlu karşılık oranları 400 baz puan indirilmiştir.
- Yabancı para yükümlülükler için azami ortalama tesis imkanı yüzde 8’e çıkarılmıştır.
- Rezerv Opsiyonu Mekanizması kapsamında Türk lirası yükümlülükler karşılığında ABD dolarının yanısıra avro cinsinden de zorunlu karşılık tesis edilebilecektir. Böylece Merkez toplam 3 ayrı başlıkta 14 adım atmış oldu.