Gaziantep Üniversitesi Rektörü: Suriye'de fakülte dönüşü teşvik edecek

24 ülkeden 265 akademisyen ve araştırmacı katıldığı Dünya Göç Kongresi’ne ev sahipliği yapan Gaziantep Üniversitesi’nin rektörü Prof. Dr. Ali Gür’e kamuoyunun sıkça tartıştığı soruları sorduk.

-Konuşmalarınızda Gaziantep’i göçün başkenti olarak niteliyorsunuz. Yaşadığımız ağır süreçten Gaziantep’in sosyal ve ekonomik hayatı nasıl etkilendi?

Anadolu coğrafyası tarih boyunca hep kucak açan yer olmuştur. Diline, dinine ve ırkına bakmıyor. Birlikte yaşam kültürü gelişmiş bir coğrafyada yaşıyoruz. Gaziantep Suriyeli komşularımıza en fazla kucak açan şehirdir. Problem yaşamadan önlem almaya odaklandık. Gaziantep’in şehir hayatına uyum sağlamalarını sağladık. İstihdam imkanı sunduk ve birlikte yaşam kültürünü geliştirdik. Bu yüzden göçün başkenti tanımlamasını yaptım. Sorunu iyi yöneterek avantaja çevirdik. Çocuk yaşta gelenler yetişkin oldu. Burası sanayi şehri olduğu için gelen Suriyeliler istihdama katkı sunmaya başladılar. Gaziantep’te ticaret odasına kayıtlı Suriyeli binin üzerinde firma kuruldu. Ortaklıkları saymıyorum. Büyük ölçekli sanayicilerden kurulan 115 tane Suriyeli firma Gaziantep Sanayi Odası’na kayıtlı durumda. Çok sıkıntılar yaşıyoruz ama iyi koordinasyonla sorunlar fırsata dönüşebilir. ABD ve Kanada bir göç ülkesidir. İyi koordine edildiği için avantajlı yönlerini ortaya çıkardılar.
Farklı ülkeler farklı çıkarlar için bu konuyu kullanmaya çalışıyor olabilir biz konuya insani açıdan bakıyoruz. Vicdani ve ahlaki olarak bu konuya yaklaşıyoruz.

ARAPÇA YAYIN BİLGİ KİRLİLİĞİNİ ENGELLEDİ

-Üniversiteniz bu amaçla mı Arapça dergi ve gazete çıkarıyor?

2013 yılından itibaren hızlı bir geri dönüş olmayacağı anlaşılınca gençlerin yüksek öğretimde değerlendirilmesi gündeme geldi. Üniversiteye daha hızlı adapte olabilmeleri için dokuz üniversiteye Bakanlar Kurulu kararıyla Suriyeli ve Filistinli öğrencilere yönelik Arapça eğitim verme hakkı verildi. Gaziantep Üniversitesi olayın ciddiyetini hızla kavradı ve gerekli önlemleri aldı. Biz zaten bazı bölümlerde iki dilli eğitim yapıyorduk. Arapça eğitim programını hızla hazırladık. Sürdürülebilir bir hamle yaparak 759 öğrenci Arapça lisans eğitimi aldı. İşin güzel tarafı bunlardan 128 tanesinin mezuniyetini yaptık. Gelen öğrencilerin üniversiteye adaptasyonunu kolaylaştırmak açısından Arapça yayın çok önemliydi. Ayrıca sınırın öbür tarafındaki kamplarda Norveç’ten İsrail’e, Fransa’dan İngiltere’ye kadar kamplara 200’ün üzerinde gazete sokan ülke faaliyetlerini gördük. En büyük çileyi çeken ülke Türkiye bu gazeteler tarafından olumsuz algılatılıyor. Çıkardığımız Arapça dergi ve gazeteler gerçeklerin daha iyi anlaşılmasını sağladı. Üniversitemizin kendi kaynaklarıyla bu çalışmaları yaptık. Ortadoğu’da din ve mezhep eksenli çatışmalar oluşturuluyor. Geçmişte Hristiyan aleminde yaşanan mezhepler savaşı şu anda İslam dünyasında yaşatılıyor. Bu konu için de ilahiyat fakültemizin çalışmaları sonucu tematik bir dergi yayımlamaya başladık. Dini, radikal ve aşırı uçlardan korumalıyız. Dergiyi üç dilde, Türkçe, Arapça ve İngilizce olarak yayımlıyoruz. Birçok üniversite başlangıçta Suriyeli öğrenci kabul etmedi. Şu anda Gaziantep Üniversitesi en fazla Suriyeli öğrenciye eğitim veren yer.

‘ŞEHİR EFSANELERİNİ AYDINLATTIK’

- Rakam vermeniz mümkün mü?

Sadece ana kampusümüzde 2 bin 200 öğrenci var. 750 öğrenci de Suriye tarafında var. Proje ürettik ve kaynak bulduk. Toplam yabancı öğrenci sayısı beş bini buldu. 107 ülkeden öğrenci kabul ettik. Yabancı Öğrenci Sınavına (YÖS) girmeyen kimseyi kayıt etmiyoruz. Suriye bölgesindeki eğitim kurumlarında da YÖS’ü uyguladık.

- Göç Enstitüsü hangi çalışmaları yapıyor?

Geleceğe öneriler üretecek sistemli bir çalışma yapacak kuruma ihtiyacımız oldu. Sayın Cumhurbaşkanımızla Göç Enstitüsü fikrimizi paylaştık. Kabul edildi. Kurup kenarda tutmadık aktif olarak çalışmalar yaptık. Sizin de katıldığınız Göç Kongresi bu çalışmaların en önemli meyvesi oldu. Daha önce 129 mahalleye giderek bin 829 haneyle görüşüldü. Bazı hanelerde çoklu aile vardı. Kapsamlı araştırmayla birlikte kamuoyunda söylenen suç oranı yüksek, vatandaşlığa alındılar, evlilik oranı başını almış gidiyor gibi söylemlerin şehir efsanesi olduğu ortaya çıktı. Bu veriler ilgili bakanlıklara da ışık tuttu. Gönül şunu istiyor herkes vatanına geri dönsün. Ancak onlara iyi koşullar sağlayarak teşvik edebiliriz. Türkiye’nin güvenlikli bölgeler oluşturması bu açıdan çok önemliydi. Yerellerde umut veren kurumlar inşa etmeye çalıştık. Cerablus’taki eğitim başarılı oldu. İstikrar sağlayabilmek için yüksek eğitim kurumları açma kararı aldık. Gaziantep Üniversitesi geçmişte yaptığı çalışmalarla öne çıktı ve YÖK’ün izniyle üç fakülte kurma görevi bize verildi. 4 Ekim’de karar çıktı, 9 Ekim’de eğitime başladık. Devletimiz şunu yapıyor; bir yandan terörü temizliyor diğer yandan insanların gelecekleri için orayı tercih edilir hale getiriyor.

‘BATI ÇÖZÜMÜ ENGELLİYOR’

- Suriye topraklarında fakülte açmanın işgal ve ilhak olduğu yönünde değerlendirmeler var. Böyle bir amaç var mı?
Batı jandarmalığa soyunuyor. Gençler eğitimsiz mi kalsın? Suriye’nin toprak bütünlüğü önemli. Suriyeliler döndüklerinde yaşayabilecekleri bir ortam bulsun istiyoruz. Batı için hani eğitim önemliydi? Batı Sorunu büyütüyor, çözümü engelliyor.

- Göç Kongresinin temel amacı nedir?

Üç temel amacımız var. Ülkemizin yaptıklarının kamuoyu tarafından bilinmesini ve adaptasyon faaliyetlerimizi aktarmak istedik. Ayrıca ABD ülkemizi güvensiz bölge ilan ediyor. Sınırda Gaziantep’te bilim adamlarıyla buluşarak bunların doğru olmadığını gösteriyoruz. 24 ülkeden çok sayıda konuğumuz bunu gördü.

HASAN HANEFİ DE KONGREDEYDİ

- Hasan Hanefi gibi önemli isimleri ağırlıyorsunuz.

Mısır’ın en önemli entelektüellerinden biri. 85 yaşında hâlâ üretiyor. Yaşayan çok önemli bir felsefeci. Toplantıların hepsini takip ediyor. Fransızca, İngilizce ve Arapça eserler yayımladı. İslam sosyalizmi üzerine yeni medeniyet tasavvuru geliştiriyor. Amin Maaluf’u da davet ettik. Sağlığındaki sorunlar sebebiyle gelemedi. Gannuşi’yi de seçim dönemine denk gelmeseydi ağırlayacaktık. Cezayir, Tunus ve Fas’taki değişim ve dönüşümü onlardan dinlerdik. Gençleri bu hazinelerle buluşturmamız lazım.