Fransa'da kıran kırana seçim

GÜLÇİN GÖKDERE

Fransa Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu bugün yapılıyor. Yapılan anketlerde cumhurbaşkanlığına adaylığını koyan 11 adaydan, 4’ünün öne çıktığı görülüyor. Aynı zamanda Fransa’da ilk defa yine yapılan kamuoyu araştırmalarında 4 adayın seçilme olasılıklarının bu kadar birbirine yakın olduğu, dolayısıyla 4 adayın da birbirine rakip oldukları dikkat çekiyor.

Öne çıkan adaylarda, partili olarak cumhurbaşkanlığına adaylığını koyan liderlere baktığımızda Front National’den (Milli Cephe) aşırı sağcı Marine Le Pen ve Sarkozy döneminde başbakanlık yapmış olan Les Republicains’de (Cumhuriyetçiler) merkez sağdan François Fillon’u, partisiz adaylardan ise Hollande’ın eski ekonomi bakanı olan Emmanuel Macron ve sol görüşlü Jean-Luc Mélenchon’u görüyoruz.

Son anket sonuçları ve 20 Nisan Paris saldırısı

20 Nisan akşamı Paris’te polise düzenlenen saldırı sonrası 1 polis hayatını kaybetmiş, bir polis yaralanmış ve çıkan çatışmada 1 saldırgan öldürülmüştü. Ipsos Araştırma Şirketi’nin ise yaşanan bu olaydan hemen önce aynı akşam yayınladığı anket sonuçlarında yine 4 adayın birbirine rakip olduğu görülüyor. Anket sonucunda Mélenchon ve Fillon %19’luk oy oranıyla aynı seyirde giderken, aynı ankette Le Pen %22 ve Macron’un %24 çıktığı görülüyor. Ipsos kendi sayfasında yayımladığı bu son anket sonuçlarını ‘20 Nisan Paris saldırısı öncesi’ diye belirtti. Bu da yaşanan olayın oylara az da olsa etki edebileceğini gösteriyor.

İkinci tura kimin kalacağı belirsiz

Anketlere bakınca 4 aday birbirine çok yakın. Ve bunların arasında seçmenin hangi adaya yöneleceğini tahmin etmek çok zor. Kararsız seçmen oranı %30-40 arasında. Ve Mélenchon’un sol politikalarına karşı Fillon’a oy verecek seçmenin aynı zamanda Marine Le Pen’e de oy verebileceği tahmin ediliyor. Bu kısım katolik dindar kesim. Bir ay önce anketlere göre Le Pen ve Macron’un ikinci tura kalacağı öngörülüyordu. Ama şimdi anket sonuçlarında aradaki oran farkı çok az olduğundan ikinci tura kimin kalacağında belirsizlik hakim. 20 Nisan Paris’te yaşanan polise saldırı olayı sağ adaylardan Le pen ve Fillon’a çok az da olsa oy getirebilir.

Fillon, yolsuzluk suçlamaları ve özgür basın

Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimleri için görüştüğüm Fransız gazeteci Olivier Claudon bu seçim sürecinin bir yönüne değiniyor. Fillon’un eşini 20 sene boyunca yanında çalışıyor göstererek, kamu bütçesinden haksız yere maaş ödediğinin ortaya çıkmasının Fransa’da daha iyi bir şeyi doğurduğunu dile getiriyor. Bu olayın kamuoyu tarafından tepki çekmesiyle beraber artık Fransız halkının bu tip rüşvet olaylarına göz yummadığını ve direkt bir şekilde reddettiğini dile getiriyor. Le Canard Enchainé gazetesi tarafından ortaya çıkarılan bu skandal olaydan 2 saat sonra savcı konuyla ilgili soruşturma başlatmıştı. Claudon yolsuzluk olayını ortaya çıkaran basın mensuplarının hapse girmediğini belirterek, “Bu olayın ortaya çıkması ve sonrasında savcılığın devreye girmesi insanlarda hem özgür basına hem de hukuka olan güveni artırdı. İlk başta seçimi yüksek ihtimalle kazanacak gözüyle bakılan Fillon bu skandal olayın ortaya çıkmasıyla birlikte belki de ikinci tura bile kalamayacak” açıklamalarında bulundu.

Cumhuriyetçi Cephe’nin bitişi, aşırı sağın yükselişi

Claudon bu seçimde aşırı sağcıların iktidara oynayacak noktaya geldiklerine değinerek 2002 Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimlerini hatırlatıyor. 2002 yılında yapılan Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde birinci turda sağ lider Jacques Chirac ve aşırı sağcı Jean-Marie Le Pen ikinci tura kalmıştı. Le Pen’in ikinci tura kalmasının inanılmaz bir sürpriz olduğunu dile getiren Claudon, “Hiçbir anket Le Pen’in ikinci tura kalacağını göstermemişti ama sol kesimde bölünme olduğu için o dönemde ikinci tura kalabildi. İkinci turda ise Front Republian (Cumhuriyetçi Cephe) aşırı sağa karşı bir araya geldi hatta aşırı solcu komünistler bile destek verdi ve Chirac ikinci turda %82 oy alarak cumhurbaşkanı olmuştu” açıklamalarında bulundu. Claudon, 15 sene sonra bugüne baktığımızda ikinci turda Marine Le Pen’in karşısına hangi rakip geçerse geçsin, Front Republian’ın (Cumhuriyetçi Cephe) artık bittiğini dile getirdi.