Fransa-Rusya ilişkisinde somut adımlar

Macron-Putin yakınlaşması meyvesini vermeye başladı. Fransız-Rus ilişkilerinin bozulmasında öne çıkan Ukrayna ve Kırım konusuydu. Düğümü çözmeye buradan başladılar.
7 Eylül’de Rusya ve Ukrayna arasında her iki taraftan 35’şer olmak üzere 70 tutuklu takas edildi.
8 Eylül’de Macron, Putin’i arayarak memnuniyetini bildirdi.
9 Eylül’de, 7 yıl aradan sonra, Fransa-Rusya Güvenlik İşbirliği Komitesi Moskova’da toplandı. 2+2 formatında gerçekleşen toplantıya Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ve Savunma Bakanı Florence Parly katıldı.
Yapılan ortak açıklamada, toplantıda Ukrayna, Basra Körfezi, İran nükleer dosyası, Suriye ve Libya krizi ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde yaşanan son durumun ele alındığı ifade edildi.
Eylül sonunda da Fransa, Almanya, Rusya ve Ukrayna’dan oluşan Normandiya Dörtlüsü Ukrayna sorunu ve Minsk anlaşmasının yeniden ele alınmasını görüşecek.

***

Macron’un Rusya’ya yönelişi ve bu yönelişe karşı tutum alan Macron’un kendi deyimiyle “Derin Devlet” ve bu yapının Atlantikçi kanadının sesi medya, Macron’a karşı kampanya yürütürken, diğer taraftan Atlantik karşıtı medya, siyaset adamları ve uzmanlar da bu gelişmeyi destekleyen açıklamalar yapıyorlar.
Jean-Pierre Chevènement, Sosyal Demokrat François Mitterrand hükümetlerinde bakanlık, Vatandaş Hareketinin lideri ve bugün Fransa’nın Rusya özel temsilcisi.
Macron’un Rusya politikasını destekleyen Chevènement’ın bugünkü tutumunu anlamak için kısaca geçmişine göz atmamız gerekecek.
1981’de Mitterrand’ın cumhurbaşkanı seçilmesiyle başlayan sosyal demokrat iktidarlar döneminde 4 kez bakanlık yaptı. Sosyalist Partinin sol kanadından olan Chevènement,Mitterrand’ın seçilmesini sağlayan “solu birleştiren ortak programın” mimarlarındandır aynı zamanda.
İki kez Mitterrand ile ters düştü ve istifa etti. Birincisinde Endüstri Bakanıydı (1983), hükümetin neoliberal politikalarına ve Fransa’nın Avrupa Para Sistemi içinde kalmasına karşı çıkarak istifa etti. İkincisinde Savunma Bakanıydı (1991), Mitterrand’ın ABD’nin peşine takılarak Körfez Savaşı’na katılmasına tepki göstererek istifa etti.
Bugün Macron’un yeni Rusya politikasını şöyle değerlendiriyor: “Cumhurbaşkanı Macron, ulusal çıkarlarımıza cevap veren yeni bir dünya bakışını sergilemiştir... Özetlersem: dünya üzerindeki Batı hegemonyası sona ermiştir. Siyasi çekim merkezi ‘gelişmekte’ olan ülkeler olarak bilinen Çin, Rusya, Hindistan ve bunlara ekleyeceğim İran ve Türkiye’dir.” Chevènement, “Bu durumda Avrupa’nın yaşlı ulusları ABD veya Çin’in küçük ortakları olmak zorunda değil” diye de ekliyor.
Chevènement, sol de Gaulle’cü olarak bilinir. Macron’un yeni Rusya politikası doğal olarak de Gaulle’cü dış politika tartışmalarını da gündeme taşıdı. Bunu bir başka yazımızda ele alacağız.

***

L’express dergisinin internet sayfasında Olivier Philippe-Viela’nın konuya ilişkin yazısının başlığı “Neden Fransa Rusya stratejisini değiştiriyor?” Philippe-Viela “Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Kremlin ile ilişkilerini geliştirmesi bir anlamda ABD’nin jeopolitik etkisinden kurtulma çabası” olarak değerlendiriyor.

***

Fransız basınının önemli bir kesimi, Fransa Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (IFRI) Rusya-Fransa ilişkileri uzmanlarından Tatiana Kastoueva-Jean’ın açıklamalarına yer vermiş. Bu açıklamalarda Kırım ile ilgili yaptığı açıklama dikkatimizi çekti.
Kırım’ın tartışmaların merkezinde yer almadığını belirten Tatiana Kastoueva-Jean, “Kırım’ın ilhakı tanınmadı ve tanınmayacak, fakat bu sorun görüşmelerin başlamasında bir engel teşkil etmeyecek” diyor. “Rusya’ya yaptırımların kalkmasını sağlayacak görüşmeler, Ukrayna’nın Rusya sınırındaki Donbas bölgesiyle ilgili” diye ekliyor Fransa’da yaşayan Rus uzman.

***

Bu gelişmelerden Putin memnun, ABD rahatsız. Şimdi gözler önümüzdeki günlerde Ukrayna sorununun çözümü için Fransa’da toplanacak Normandiya Dörtlüsünün toplantısında.