“Siz yapmıyorsanız, biz yaparız!” değil, “Sizi nasıl kazanabiliriz?” anlayışı…
Tarımsal ürünlerde kendine yetememek, bir ülke için en büyük tehdittir…
Gelişmiş ülkeler bu anlayışla çiftçisine destek verir...
Küçük çiftçinin ‘desteksiz’ ayakta duramayacağını da bilir...
* * *
Bizde mi?
Gübre, ilaç, tohum, yem ve mazot gibi ‘temel girdi’ fiyatlarındaki artış…
Ve…
Üreticinin verimlilik/depoloma/pazarlama konusunda bilgi/donanım eksikliği ve tüccarla yaşadığı sistemsel sıkıntı…
Kârı önleyip, zararın kapısını aralıyor…
Dahası…
Her an gündeme gelebilen ‘ithalat tehdidi’, üreticinin ‘sağlıklı plan’ yapmasını engelliyor…
Ve…
Üretimden uzaklaşılıyor…
* * *
Ancak…
Bu nedenlere dayanmadan üretimden uzak kalmayı seçenlerimizin sayısı da az değil…
Sonradan kazandığımız bu sosyal ve kültürel yapının, siyasetten ekonomiye, eğitimden üretime kadar tüm alanları, olumsuz etkilediği de biliniyor…
* * *
Örneğin…
“Adıyaman’da 160 dönüm arazim var…
Satsan para etmiyor, imara da uzak…
İki yıl önce ‘badem’ diktirdim! Bakalım ne olacak!?
50 dönümde tüm ailesini geçindiren var, O’nun beşte birini kazansam, Allah bereket versin!” dedi arkadaşım…
“Gidiyor musun hiç; gördün mü son durumunu arazinin?” diye sordum…
Yanıt:
“Zamanım yok ki!”
* * *
Bir başka arkadaşım,
“Fındık bahçesi sahiplerinin 3’te 2’si, bahçesinin bulunduğu şehrin dışında yaşıyormuş…
Bahçesi ile ilgilenen 250-300 kg ürün alırken, ilgilenmeyen en fazla 90 kg ürün alabiliyormuş” diyerek, binlerce dönüm araziyi, verimsizliğe terk ettiğimizi özetliyor…
* * *
Bir başka arkadaşım…
Gaziantep’te hayvancılık için verilen ‘parasal’ desteklerin, başka şeylere harcandığını ve hayvancılığı geliştirmediğini, yani yanlış politika uygulandığını, somut örneklerle anlatıyor…
* * *
“Yapısal sorunlar” dediğimiz şey, tam da bu örneklerdir…
Kamu, kaybedilen alışkanlıkların kazanılması için ‘reformsal’ adımlar atabilir, özellikle tarımsal yatırımlarda önderlik yapabilir…
Ama…
“Siz yapmıyorsanız, biz yaparız!” anlayışı olumsuzlukları azaltmaz, çoğaltır…
“Sizi nasıl kazanabiliriz?”, “Birlikte neler yapabiliriz?”, “Üreten, üreterek kazanan, üretmekten zevk alan bir toplum haline nasıl gelebiliriz” anlayışı, olumsuz örnekleri bitirir…