Emekçi kadınların ABD'si: Doğum izinleri yetersiz, eşitsiz

ABD'li kadınların neredeyse hiçbiri, doğum sonrası ücretli izin hakkına sahip değil. Yale Üniversitesi'nde çalışan bir psikiyatrist olan Kristin Budde, kendi ücretli doğum izninin de yalnızca 6 hafta olduğunu belirtiyor.

Dış Haberler

Psikiyatrist Kristin Budde çalıştığı hastanede yaşadığı bir anıyı şöyle anlatıyor: “Bir akşam saat 10.30 civarında, panik atak geçiren bir kadın hastamı görmek için acil koridorunda yürüyordum. Köşeyi dönmeden önce derin bir nefes aldım çünkü bir sonraki adımda ne ile karşılaşacağınızı bilemiyorsunuz. Bu bilinmezin yanısıra 3 aylık hamile olmam ve biraz midemin bulanıyor olması da etkiliydi tabii.  8 aylık hamile olduğunu gösteren şişkin karnıyla, endişeli genç bir kadın buldum karşımda. Beni selamladıktan sonra, 'Bunun için özür dilerim. Erkek arkadaşım işini kaybetti, ben de bu yüzden kendimi kaybettim' dedi. Ağlamaya başladı. 

Genç kadın evde kalıp bebeğe bakmak için işten ayrılırken tamamen erkek arkadaşının gelirine bel bağlamışlardı. Şimdi kirayı bile karşılamayan yarı zamanlı işinde çalışmaya devam etmek ile işi bırakıp tamamen gelirsiz kalmak arasında bir seçim yapmak durumundaydı. O gece, kararı hakkında düşünürken kalbi küt küt atmaya başlamış, nefesi hızlanmış, parmakları karıncalanmış. Öleceğini hissederek 911’i aramış.”

ABD'Lİ KADINLARIN SADECE YÜZDE 12'Sİ ÜCRETLİ İZNE ERİŞİYOR

Ücretli doğum izinleri, azalan bebek ölümleri, daha az doğum sonrası depresyon vakaları, daha fazla emzirme imkanı, daha çok doktor takibi ve daha alakadar babalarla bağlantılı. Başka bir deyişle, bu izinler çocuk ve ebeveynler için her şeyin çok daha iyisiyle bağlantılı. Fakat çoğu ABD'li kadının bu ücretli izin hakkına erişimi yok. Kadın işçilerin yalnızca yaklaşık yüzde 12’si ücretli izne erişebiliyor. Bu işçi kadınların yüzde 50’si Aile ve Sağlık İzni Hareketi (FMLA) yoluyla sağlanan “ücretsiz iş-güvenceli izin” hakkına sahip. Bu da, ABD'li emekçi kadınların yüzde 40’ının iş-güvencesiz izne tabi olması anlamına geliyor.  

Psikiyatrist Budde; “Önümüzdeki birkaç ay içinde kullanacağım 6 haftalık korkunç ücretli doğum iznini düşündüm. Peki, neden ikimizde Connecticut eyaletinin New Haven şehrinde yaşıyorken, bu genç kadının durumu benimkinden bile kötü?” diye soruyor ve ekliyor: “Doğum izinlerinin ne kadar yetersiz olduğu hakkında konuşup duruyoruz, ki kesinlikle öyleler. Fakat çoğunlukla, “seçkin” kadınlara sunulan ile herkese sunulan arasındaki o devasa eşitsizliği gözden kaçırıyoruz.”

'AYRICALIK' ÖNEM ARZ EDİYOR

2017’de yapılan bir araştırma, doğum izni alabilen kadınların çoğunlukla üniversite eğitimli, beyaz ve evli olduğunu gösteriyor. Ankete katılan izin kullanmış kadınların yüzde 71’i üniversite mezunuyken, yüzde 6’sından azı lise eğitimini tamamlamamış. Her ikisi de yaklaşık yüzde 12’lik bir dilim oluşturan evli kadınlar ve beyaz kadınlar ortalama nüfusa kıyasla izin kullanmaya daha yatkınlar. Budde, sonuçlar hakkında konuşurken “Üniversite mezunu, evli ve beyaz bir kadın olarak daha iyi bir muamele görmem şaşırtıcı değildi. 'Ayrıcalık' önem arz ediyor” diyor.

Doğum izni almayan kadınlar çoğunlukla üniversite mezunu olmayan, siyahi ve bekar kadınlar. Afro-Amerikan kökenli hasta, üniversiteye yalnızca birkaç dönem devam ettiği ve uzun süreli ilişki yaşadığı erkek arkadaşıyla yaşadığı fakat evli olmadığı için bu modele uyuyor. 

Başka bir çalışmanın ortaya koyduklarına göre ise, “Kötü doğum sonucu riski taşıyan çocukların çoğu, işverenleri tarafından doğum izni sağlanmayan ve bu tanımla yüzde 89’luk bir dilime karşılık gelen işçilerin çocukları.”

ABD'Lİ KADINLARIN YÜZDE 25'İ DOĞUM SONRASI 2 HAFTA İÇİNDE İŞE DÖNÜYOR

Eğer patronunuz size uyduruk bir sağlık sigortası sunuyor veya hiçbir şey sunmuyorsa, sağlık sigortası veya sağlık yardımı alma hakkına sahip olabilirsiniz. Fakat ailelerin yaklaşık yüzde 40’ında kadınlar tek veya ana gelir sahibi durumuna geldiği halde, doğum izinleri için çoğunlukla bir sosyal güvenlik ağı bulunmuyor. Bu yüzden, ABD'li kadınların yaklaşık olarak yüzde 25’i doğumlarını takip eden iki hafta içerisinde işlerine geri dönüyorlar.

ABD, Umman ve Papua Yeni Gine’nin içinde bulunduğu, yeni annelere herhangi bir süreyle doğum izni garantisi vermeyen üç ülkeden biri. 

Doktor Budde hikayesini şöyle bitiriyor: “Acil servise geri dönecek olursak, panik atak geçiren hastamı bir bardak su verip, biraz gözyaşı döktükten ve ona muhtemelen masraflarını karşılayamayacağı ayakta tedavi sağlayan bir klinik tavsiye ettikten sonra taburcu ettim. Erkek arkadaşının bir iş bulup bulamayacağını merak ettim. Acaba bu genç kadın işi bırakacak mı diye düşündüm. Keşke kendisine ve bebeğine odaklanabilmesi için üç dört aylık bir ücretli izin hakkı olsaydı diye düşündüm. Sahi aklıma gelmişken, keşke benim de öyle bir hakkım olsa."