Dünya mirası Arslantepe
Üstün evrensel değerleri barındıran Arslantepe Höyüğü’nün UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmasıyla Türkiye’nin miras varlığı 19’a çıktı. Höyüğün bulunduğu Malatya da artık gezginlerin güzergâhında yer alabilecek
Dünya Miras Komitesi’nin bu yıl çevrimiçi düzenlenen 44. toplantısında, Malatya’nın Battalgazi ilçesindeki Arslantepe Höyüğü’nün UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınması kararlaştırıldı. Arslantepe ile Türkiye’nin UNESCO’ya kaydedilmiş 19 Dünya Miras varlığı var artık.
Arslantepe M.Ö. 4’üncü bin yıl boyunca Doğu Anadolu ve Mezopotamya toplumlarında devlet oluşum sürecinde çok ciddi değişiklikler gösteren bir yer oldu. Tarihte ilk devlet toplumu olan Arslantepe, merkezi otorite uygulayan bir yönetime sahip ve bölge ekonomisini kontrol eden bir yerleşimdi. Arslantepe’nin UNESCO’ya kaydedilmesi kararında kültürel gelenekler, toplumsal değerlerin değişimi, hiyerarşi, sosyal farklılıklar, ekonomik ayrıcalıklara dayanan yeni sosyal ve siyasi sistemlerin ortaya çıkışına tanıklık etmesi gibi üstün evrensel değerleri etkili oldu. Anıtsal mimarisiyle son derece ilgi çekici bir ören yeri olan Arslantepe ile çok renkli ve önemli bir şehir olan Malatya, nedense gezi programlarına dâhil edilmediği için, gezginlerin de yolu buraya pek düşmediğinden ihmal edilmiş bir noktadır.
Gözler Malatya’ya çevrildi
Arslantepe’nin UNESCO Miras Listesi’ne girmesiyle gözler Malatya’ya çevrildi. Bu sayede Malatya ve Arslantepe’ye ilgi artacak ve her gezginin görülmesi gerekenler listesinde yerini alacaktır hiç şüphesiz. Malatya çok ilginç kültür ve doğa güzellikleri sunan bir şehrimiz. Malatya’ya yolunuz düşerse öncelikle Arslantepe’yi detaylı bir şekilde gezin. Müzeye giren buluntular kolay kolay çıkarılmaz müzelerden ama belki de günün birinde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki Arslantepe buluntuları orijinal yerinde sergilenebilir diye umuyorum.
Malatya’da nereleri gezmeli?
Muhteşem bir Selçuklu mirası olan Battalgazi Ulu Cami de Battalgazi ilçesinde Eskimalatya denilen bölgededir. Şehir merkezine 10 kilometre uzaklıkta bulunan bu cami, 13. yüzyılın ilk çeyreğinde yapılmış, İran Büyük Selçuklu cami geleneğinin Anadolu’daki tek örneğidir.
Battalgazi ilçesi Eskimalatya bölgesinde 17. yüzyıla tarihlenen Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı da İpek Yolu üzerindeki yoğun ticaretin şahidi olarak büyüleyecek sizi. Battalgazi ilçe merkezindeki Roma surlarını da belki Evliya Çelebi’nin yazdıklarını okuyarak adımlamak isteyebilirsiniz.
Malatya şehir merkezinde yer alan ve 1843 yılında Hocazade Hacı Yusuf tarafından yaptırılmış olan Yeni Cami, 1893 yılındaki büyük depremde hasar görmüş ve şerefesine kadar sağlam kalan minaresi günümüze ulaşmıştır. Yıkılan caminin yerine 20. yüzyılın başlarında bugünkü cami inşa edilmiştir.
Malatya Arkeoloji Müzesi küçük ama oldukça hoş bir müzedir. Çeşitli sanat ve kültür hizmetleri için kullanıma açılmış olan Beşkonaklar da geleneksel Malatya konaklarını tanımanız için en iyi yerdir.
Atatürk Anı Evi ve Etnografya Müzesi, Atatürk’ün Malatya’yı ziyaretinde oturduğu oda ve günümüze kadar geçirdiği evreleriyle çok önemli ve güzel bir müzedir.
Malatya merkezde Çavuşoğlu Mahallesi’nde 19. yüzyıldan kalan Ermeni kilisesi, 10 kilometre uzaklıkta Çamurlu köyündeki Vank Manastırı Şapeli de bölgenin renkli yapısına işaret eder.
Arslantepe, Hititler’den Roma ve Bizans’a kadar birçok medeniyetin izlerini taşıyor.
Doğa sevenler için
Bunun dışında doğa sevenler için de çok şey sunar Malatya. Arslantepe ziyareti sırasında mutlaka görülmesi gereken Battalgazi’nin çınarı olarak bilinen yaşlı Orduzu çınar ağacıdır. Malatya’ya 110 kilometre uzaklıktaki Tohma Çayı Kanyonu’na giderseniz Somuncu Baba Türbesi, Darende ilçesi ve Günpınar Şelalesi’ni de görebilirsiniz.
Hekimhan ilçesine bağlı Girmana Kanyonu ve Arapgir Kozluk Çayı Kanyonu da birer doğa harikasıdır.
Kayısının başkenti Malatya’nın şehir merkezinde mutlaka görülmesi gereken bir başka yer de Şire Pazarı ve Bakırcılar Çarşısı’dır. Kayısının reçeli, pestili, nektarı, pekmezi, tatlısı, lokumu, sucuğu, çekirdeği dışında badem, ceviz, üzüm gibi kuru ürünler de bulacağınız Şire Pazarı’ndan çıkmak istemeyeceksiniz. Bakırcılar Çarşısı da hediyelik alışverişi için en iyi yer diyebilirim.
Adıyaman’ın Kâhta ilçesinden ulaşılan Nemrut Dağı’na Malatya’dan da rahatlıkla ulaşabileceğinizi biliyor muydunuz? Yaklaşık 100 kilometrelik Malatya-Pütürge-Tepehan-Büyüjöz köyü yolunu takip ederek Nemrut Dağı’na ulaşabilirsiniz. Adıyaman-Kâhta üzerinden gittiğiniz seferde olduğu gibi uzun bir tırmanışın sizi beklemiyor olacağını ve o maceralı iniş ve çıkışı bu yönden giderseniz yaşamayacağınızı da hatırlatayım.
Tarih boyunca ticaret yollarının kesiştiği bir noktada bulunan bu kent her çağda önemli bir yerleşim merkezi olmuştur.
