Diplomatlar Bolsonaro'ya karşı: Brezilya Dışişleri'nde utanç hâkim

DUVAR - Latin Amerika'nın en güçlü ve etkili ülkesi addedilen Brezilya'da popülist ve faşist Jair Bolsonaro'nun devlet başkanı seçilmesiyle başlayan değişim diplomasi çevrelerinden tepki çekiyor. Ülkenin eski büyükelçileri yeni dış politika yönelimi hakkında 'mide bulandırıcı' gibi ifadeler kullanırken, hâlâ görevde olan diplomatlar da Brezilya'nın saygın dış politika geleneğinin tepetaklak olmasından utanç duyduklarını söyledi. Tepki gösterilen noktaların başında, Bolsonaro'nun oğlu Eduardo Bolsonaro'nun fiili dışişleri bakanı gibi davranması geliyor.

Bolsonaro'nun altı ay önce devlet başkanlığına gelmesinden bu yana, Brezilya dış politikası sık sık Steve Bannon gibi Amerikalı faşist isimlerle anılıyor. Bu sırada ülkenin en büyük ticaret ortağı Çin'le ilişkiler zedelendi; İsrail politikasında ABD Başkanı Donald Trump'ın izinden atılan adımlar geleneksel çizgiyi rayından çıkardı ve ülkenin iklim değişikliğine karşı sesini yükseltme geleneğinden de vazgeçildi.

'BAKANLIKTA ŞAŞKINLIK VE UTANÇ HÂKİM'

The Guardian gazetesi, içinde bulunduğu sütunlu saraya atıfla 'Itamaraty' diye anılan ve liyakat esasıyla, iyi eğitimli diplomatları istihdam eden Brezilya Dışişleri Bakanlığı'nda son altı ayda yaşananları mercek altına alıp diplomatlarla görüştü. The Guardian, Brezilya dış politikasının duayenlerinin, bir zamanlar yumuşak gücü ile örnek gösterilen ülkede gelinen nokta karşısında şaşkınlık, rahatsızlık ve utanç duyduğunu yazdı.

ESKİ ABD ELÇİSİ: MİDEM BULANIYOR

Ülkenin eski ABD Büyükelçisi ve Bolsonaro'nun 'dış politika devrimi'ni en yüksek sesle eleştiren isimlerden biri olan Rubens Ricupero, açıkça "Midem bulanıyor" dedi. Eski diplomat, Ernesto Araújo gibi dışişleri deneyimi az olan ve Bolsonaro yanlısı 'fanatik' yazılarıyla tanınan Ernesto Araújo'nun Dışişleri Bakanlığı'na atanmasının hâlâ sindirilemediğini ekledi.

'PERSONEL BAKANI VE ÇİZGİSİNİ REDDEDİYOR'

Ricupero "Hâlâ görevde olan meslektaşlarından duyduğuma göre, diplomatik personel bakanı ve mevcut çizgiyi neredeyse tamamen reddediyor. Bir tür tarikatı temsil etmesi nedeniyle bakanlığın içinde de dışında da ciddiye alınmıyor" dedi.

'DIŞİŞLERİ'NDE CADI AVI HİÇ YAŞANMAMIŞTI'

Ancak Ricupero, üst düzey diplomatların hasar kontrolü yapmaya çalışmasına rağmen bakanlıkta sesini pek yükseltebilen olmadığını, ocak ayında üç eski dışişleri bakanı olan üst düzey diplomatın Hırvatistan, Kahire ve Katar'a gönderilerek uzaklaştırıldığını anlattı. Eski büyükelçi, "Bu çok yanlış. Itamaraty'de, hükümetler değiştiğinde cezalandırma amaçlı cadı avları, toplu işten çıkarmalar veya atamalar hiçbir zaman yaygın olmadı" dedi.

'AVRUPA'DAN UZAKLAŞMAK SADECE KAYBETTİRİR'

Çin, Almanya ve ABD'de büyükelçilik yapmış Roberto Abdenur ise The Guardian'a demecinde, "Mevcut dış politika Brezilya'yı, henüz var olmadığı bir döneme götürüyor, Ortaçağ'a" tepkisini gösterdi. Abdenur, Bolsonaro'nun Polonya ve Macaristan'da milliyetçi liderleri kucaklayarak Avrupa'nın büyük demokrasilerini kendisinden uzaklaştıracağı uyarısında da bulundu. Eski büyükelçi "Bundan kazanacak hiçbir şeyimiz yok. Sadece kaybedebiliriz" diye konuştu. Eski Dışişleri genel sekreteri Marcos Azambuja da olumsuz yönde bir değişim gözlemlediğini belirterek, "Bunun olacağını tahayyül etmemiştim" dedi.

'KOMŞULARA MÜDAHALE RAHATSIZLIK SEBEBİ'

Gazetenin görüştüğü bazı diplomatlar, Bolsonaro'nun komşularına müdahale eden tavrından da çok rahatsız olduklarını vurguladı. Buna göre, yeni devlet başkanının Arjantin'de Cristina Kirchner'e oy verilmemesi çağrısı yapması ve Venezuela'da kendini geçici devlet başkanı ilan eden Juan Guaido'dan yana taraf tutması tepki çekti. (DIŞ HABERLER)