Tarihte Türk devleti 16 mı, 116 mı?

Bu aralar tarihte kurulan 16 Türk devleti hikayesine takık durumdayım.
Neden mi?
Cumhurbaşkanlığı forsundaki düzenlemeye bir de Ak Saray sembolizesi eklendi de ondan.

İsterseniz en baştan alalım da kafalardaki karışıklığı giderelim.
1920’li yılların henüz başlarında, Atatürk’ün İzmir’de çekilen bir fotoğrafında görülen aracında bugünküne benzeyen flama vardır.
Kaynaklara göre, 22 Ekim 1925’de Sancak Talimatnamesi ile Cumhurbaşkanlığı forsuna düzenleme getirilirken, o flamadan esinlenilir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni sembolizenin en belirgin şekilde ifade edilmesi amacıyla ay ve yıldız, bayrakta olduğu gibi kullanılır.
Güneş ışınlarının sayısı ise 20’dir.
18 Şubat 1978’deki düzenlemeyle ışın sayısı 16’ya düşürülür.

Bu forsta 16 Türk devletinin sembolize edildiğini iddiasına gelince…
İddianın sahibi, “Cumhurbaşkanlığı Forsu ve Taşıdığı Anlam” kitabının yazarı Akib Özbek olup, resmi makamlar da üzerine balıklama atlamıştır.

Neden mi böyle dedik?
Şunun için…
Önce tarihte kurulan Türk devletleri deyince hemen akla gelenlerden başlıyoruz.
İskit Saka İmparatorluğu
Büyük Hun İmparatorluğu
Batı (Avrupa) Hun İmparatorluğu
Akhun İmparatorluğu
Göktürk İmparatorluğu
Uygur İmparatorluğu
Avar İmparatorluğu
Hazar İmparatorluğu
Büyük Selçuklu İmparatorluğu
Harzemşahlar İmparatorluğu
Büyük Timur İmparatorluğu
Babür İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu
Karahanlılar Devleti
Gazneliler Devleti
Karakoyunlu Devleti
Akkoyunlu Devleti
Anadolu Selçuklu Devleti
Azerbaycan Cumhuriyeti
Batı Trakya Cumhuriyeti
Hatay Cumhuriyeti
Türkiye Cumhuriyeti
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Kaç tane?
23…
İyi de ya olmayanlar?

Örneğin sayılan 16 devletin içinde Altınordu İmparatorluğu (Türk nüfusun yoğun olduğu ama yönetimin Moğollar’da bulunduğu) var, İskit-Saka İmparatorluğu yok.
Kim bu İskitler?
Birçok kaynağa göre, Türk kökenlidir İskitler.
Orta Asya’dan Avrupa’ya gelmiş ve imparatorluk kurmuşlardır.
Atatürk de, Türklerin Avrupa’daki en eski halklar içinde yer aldığını göstermek için, öncelikle incelettiği eski Türk devletleri içinde İskitler ilk sıralarda yer almıştır.

Örneğin AKP iktidarının her fırsatta vurgu yaptığı Osmanlı İmparatorluğu ile savaşan, Anadolu’yu yakıp yıkan ve bu sayede Bizans İmparatorluğu’nun ömrünü 50 yıl daha uzatan Timur İmparatorluğu forsta yer alır.
Ancak, Osmanlı’dan önce kurulan…
Anadolu’nun yeni Türk yurdu yapılmasının öncüsü Anadolu Selçuklu Devleti (1073-1308) niye bu forsta yoktur?

Başka?
Batı İran’da Türkmenlerin kurduğu Karakoyunlu Devleti…
Diyarbakır yöresine yerleşen yine Türkmenlerin kurduğu Akkoyunlu Devleti…
Milattan Önce 6. yüzyılda Türk kökenli İskit ve Sakaların, daha sonra Utiler ve Hun boylarının yurt bellediği Azerbaycan Cumhuriyeti…
Savaş koşullarında, Bulgar ve Yunan baskısına karşı Türklerin bir araya gelmesiyle 1913 yılında kurulan ve kısa ömürlü olan Batı Trakya Cumhuriyeti de anılan 16 devlet arasında yok.

Daha başka?
Bugün Türkiye’nin 81 ilinden birisi olan Hatay, bir dönem (2 Eylül 1938 – 23 Temmuz 1939) devletti. İsmi de Hatay Cumhuriyeti’ydi.
Hatay da, Ak Saray’ın merdivenlerinde sembolize edilmeyenlerden.
Ne dersiniz?
AKP Milletvekili Tülay Pabuşçu’nun “90 yıllık reklam arası” saydığı döneme denk düştüğünden olabilir mi?

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti…
O da yok sayılanlardan!
Ne garip değil mi?
Dünyada yavru vatanı resmi olarak tek tanıyan ülke Türkiye…
Fakat Cumhurbaşkanlığı forsunda yok!

Şimdi anladınız mı bu fors işini…
Tarihte kurulan tüm Türk devletlerin tümünü sembolize etmediği…
Devlet sayısının 16 değil, çok daha fazla olduğunu…

Ayrıca…
Doğu Göktürk, Batı Göktürk, II. Göktürk imparatorlukları da tarihteki Türk devletleri.
Bunlar da yok!

Bitmedi…
Yüzyıllar önce sadece imparatorluklar kurulmadı.
Devletler, han ve beylikler de vardı.
Önce Devletler (1):
Kuzey Hun Devleti, Güney Hun Devleti, 1. Chao Hun Devleti (2), 2. Chao Hun Devleti, Hsia Hun Devleti, Kuzey Liang Hun Devleti, Lau-lan Hun Devleti, Tabgaç Devleti, Doğu Tabgaç Devleti, Batı Tabgaç Devleti, Cücen Devleti, Tukyu Devleti, Kuşhan Devleti, Turfan Uygur Devleti, Şato Türk Devleti, Tang Şato Türk Devleti, Tsin Şato Türk Devleti, Kan Çou Uygur Devleti, Türgeş Devleti, Karluk Devleti, Kırgız Devleti, Sabar Devleti, Onogur Devleti, Tugurkur Devleti, Uturgur Devleti, Basaraba Türk Devleti, Doğu Karahanlı Devleti, Batı Karahanlı Devleti, Oğuz Yabgu Devleti, Suriye Selçuklu Devleti, Kirman Selçuklu Devleti, Irak Selçuklu Devleti, Eyyubi Devleti, Hindistan Türk Devleti (Delhi Türk Sultanlığı), Mısır Türk Devleti, Timurlular Devleti.

Beyliklerle devam ediyoruz…
Uygur, Karluk, Tolunlular, Akşidiler, İzmirliler, Dilmaçoğulları, Danişmentli, Saltuklu, Sökmenlilier, Artuklu, Mengücük, Erbil, Çobanoğulları, Karaman, İnanç, Sahip, Pervane, Menteşe, Çandarlı, Karesi, Germiyan, Hamid, Saruhan, Aydın, Teke, Eratna, Dulkadir, Ramazan, Dobruca, Kadı Burhanettin, Eşref, Berçem ve Yaruklular…
Kaynakların “Türk” diye belirttiği beylikleri…

Şam, Musul-Halep, Azerbaycan ve Fars…
Bunlar da atabeylikler…

Büyük Bulgar Hanlığı, Volga Bulgar Hanlığı, Tuna Bulgar Hanlığı, Peçenek Hanlığı, Uz Hanlığı, Kuman Kıpçak Hanlığı, Özbek Hanlığı, Kazak Hanlığı, Kırım Hanlığı, Kasım Hanlığı, Astrahan Hanlığı, Hive Hanlığı, Sibir Hanlığı, Buhara Hanlığı, Kaşgar Hanlığı, Hokand Hanlığı, Türkmenistan Hanlığı…
Bu saydıklarımız da tarih sayfalarında yerini alan Türk hanlıkları.

İmparatorluk…
Devlet…
Cumhuriyet…
Beylik…
Atabeylik…
Ve hanlıklar…
Hepsinin toplamı 116.
Bunun için başlıkta 16 mı 116 mı diye sorduk…

KAYNAK
1-Doç. Dr. Anıl Çeçen – Tarihte Türk Devletleri
2-Çin kaynaklarındaki adlar