CHP Beykoz ve İBB Meclis Üyesi Gülay Demirel, Bakanlık, İBB ve Beykoz Belediyesi arasında tansiyonu oldukça yüksek bir konu olan Riva Deresi ile ilgili açıklamalarda bulundu. Demirel’in sosyal medya hesabında yayınladığı açıklamayı orijinal haliyle okuyucularımızla paylaşıyoruz.

RİVA DERESİ İLE İLGİLİ İBB, DSİ’DEN 6 AYDIR PROJE BİLGİSİ BEKLİYOR!

Yıllardır Riva deresi kirliliği ile ilgili kör sağır ve dilsiz olan yönetim ne CHP meclis üyeleri tarafından defalarca verilen önergelere, ne de bölge halkı ve sivil toplumun Riva deresinin ıslahı ile ilgili feryadına yanıt verdi.

Mayıs/2019 tarihinde İBB Meclis kürsüsün de İSKİ Genel Kurulunda yaptığım konuşma da başta Riva deresi olmak üzere İstanbul'daki derelerin sorunlarını yeniden gündeme getirmiştim.

Hemen sonrasında O zaman görevde olan İSKİ Genel Müdürü Fatih Turan'ı ziyaret ederek Riva ile ilgili durumun vahametini bir kez daha anlattım. Elbette durumun farkındalar.

Ancak derenin ıslahı için yapılması gereken kamulaştırma büyük bir bütçe gerektiriyordu. Merkezi Hükümet AKP, İBB AKP, Beykoz Belediyesi AKP olunca vatandaş sorunların daha hızlı çözüleceğini düşünüyordu.

Birçok çözülemeyen sorunda olduğu gibi halkın önceliği ile yönetenlerin önceliği örtüşmüyor ve sorunlar büyüdükçe büyüyordu.

Riva deresi can çekişirken sorumluk almak istemeyen kurumlar topu birbirine atıyor ve yıllar geçiyor Riva deresi kirliliğe mahkûm ediliyordu.

Başlayan balık ölümleri vicdanları sızlatırken, dere ve çevresindeki yeşil alanlarda Türkiye 'de nadir görülen türlerle birlikte endemik bitkilerde yok olmaktaydı.

Bölge halkı bu görüntü ve pis koku karşısında çaresizce her kuruma başvuruyor ama bir sonuç alamıyordu.

Oysa sorunun kaynaklarını herkes biliyordu. Bir de yetki karmaşası algısıyla bugünlere geldik.

Ancak, 2009 yılından bu yana gelişen süreç anlatılandan farklı gelişti.

2009 yılında gerçekleşen ilk toplantıda Riva Deresi’nin tümün ıslahı DSİ’ye bırakıldı.

2013 yılında karara bağlanan bir kamulaştırmasız el atma davasında DSİ, tazminat ödemeye mahkûm oldu.

2015 yılında İstanbul Valiliği, İBB’nin talebini yerinde bularak, Riva Deresi projesi ile ilgili İBB’ye yüklenen kamulaştırmaları iptal etti. Böylece DSİ’nin, İBB kamulaştırma yapmıyor suçlaması da boşa çıktı.

İmamoğlu’nun göreve geldiği yeni dönemde ise Riva’yı kirlilikten kurtarmak isteyen İBB’ye, DSİ 6 aydır bilgi vermiyor.

Başkan İmamoğlu’nun çıkışına yanıt veren DSİ ise Riva Deresi’nin ıslahının kendi sorumluluklarında olduğu kabul etti.

Bununla birlikte kurumdan yapılan açıklamada projenin yapım aşamasına geçilmemesinden İBB sorumlu tutuldu. Dere ıslah güzergâhlarının, İBB tarafından kamulaştırılarak ihtilafsız bir şekilde DSİ’ye teslim edilmediği için projenin inşaatının başlayamadığı ileri sürüldü.

ISLAHIN TÜMÜ DSİ’DE

Ancak, belgeler, sürecin DSİ’nin verdiği yanıttakinden farklı işlediğini gösterdi. İstanbul’da, Riva’nın da dâhil olduğu geniş çaplı dere ıslahı çalışması hakkında ilk kararlar, 7-9 Eylül 2009’da gerçekleşen, 31 yurttaşın yaşamını yitirdiği ve büyük maddi zararın ortaya çıktığı büyük sel felaketinin ardından alındı. 9 Eylül’de İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Bayındırlık ve İskân Bakanı Mustafa Demir, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, İstanbul Valisi Muammer Güler ve İBB Başkanı Kadir Topbaş’ın katılımıyla AKOM’da bir toplantı yapıldı. Toplantıda kurumlar arasında iş bölümü belirlendi. Riva Deresi’nin tümün ıslahı DSİ tarafından yapılacaktır denildi.

DSİ TAZMİNATA MAHKÛM OLDU

DSİ çalışmalara başladıktan sonra kamulaştırmasız el atmadan dolayı tazminat davasıyla karşılaştı.

2013 yılında karara bağlanan davada DSİ, çalışmaların “Riva Deresi ıslah projesi” kapsamında olduğu belirterek, sorumluluğun İBB’de olduğu ileri sürdü. Ancak, mahkeme verdiği kararda “Yapılan yazışmalar sonunda, DSi ile İstanbul Belediyesi arasında 5216 Sayılı Yasa ve 2010/5 sayılı Başbakanlık genelgesi doğrultusunda "Riva Deresi Anakol Çalışması" için bir anlaşma yapılmaması ve bu çalışmanın DSİ tarafından kararlaştırılıp, uygulanması; henüz bir kamulaştırmanın bulunmaması karşısında, el atma bedelinden DSİ’nin sorumlu bulunduğu” ifadelerine yer vererek, kamulaştırma ile ilgili İBB’yi sorumlu bulmadı. Yine aynı kararda kamulaştırmasız el atmadan dolayı DSİ’yi tazminat ödemeye mahkûm etti.

VALİLİK KAMULAŞTIRMALARI İPTAL ETTİ

DSİ, bu davadan sonra, 2015 yılında, Riva Deresi Islahı kapsamındaki kamulaştırma planlarını İBB’ye gönderdi. İBB, aynı yıl İstanbul Valiliği’ne başvurarak, kamu yararı iptal kararı aldırdı. Kararda şu ifadelere yer verildi:

“Büyükşehir Belediye Başkanlığından alınan 29.06.2015 tarihli ve 124252 sayılı yazıda, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 21.Maddesine göre kamulaştırma işlemlerinden vazgeçildiği belirtilmiştir. Bu nedenle; Büyükşehir Belediye Başkanlığının 29.06.2015 tarihli ve 124252 sayılı yazısına konu Valilik Makamının ilgi (a) onayı ile alınan Kamu Yararı Kararı’nın; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 21.Maddesi hükmü gereğince iptal edilmesini olurlarınıza arz ederim.” Böylece İBB’nin, DSİ’nin sorumluğundaki Riva Deresi ıslah çalışmaları ile ilgili hiçbir yetkisi kalmadı.

İBB BÖLGEYE ATIKSU VE KANALİZASYON TESİSLERİ İNŞA EDECEK

Ekrem İmamoğlu göreve geldikten sonraki yeni dönemde İBB, bölgenin doğal güzelliğini bitiren aşırı kirliliği önlemek amacıyla Riva Atıksu Toplama Havzası’nda Atıksu Arıtma Tesisi ve Atıksu Kanalizasyon Tesisleri inşa etme kararı aldı. Planlamanın yapılabilmesi için DSİ’den Riva Deresi ve kolları hakkında projeden taşkın sınırlarına kadar pek çok alanda bilgi istendi. Ancak, 2020 yılının ilk ayında yaptığı talebe hala yanıt alamadı.

Bu arada atıklarıyla bölgede kirliliğe yol açan ve ruhsatı bulunmakla birlikte çalışma izni olmayan Uçal Kâğıt Sanayi ve Ticaret A.Ş. de faaliyetten men edildi.

Gülay Demirel

CHP İBB Beykoz Belediye Meclis Üyesi