Çılgın projede adım adım ihaleye doğru

OSMAN ÇOBANOĞLU - Türkiye ekonomisine milyarlarca dolar katkı sağlayacak Kanal İstanbul Projesi’nde ihale süreci çok yakında başlıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘hayalim’ dediği çılgın proje ile Boğaz’daki gemi kazalarının önüne geçilmesi hedeflenirken, İstanbul’un 100 yılına damga vuracak. 2011 yılında ilk defa kamuoyuna duyurulan, 2017 yılında da etüt çalışmalarına başlanan proje 45 kilometre uzunluğunda olacak. Proje kapsamında alternatif güzergâh tespiti yapılırken deprem, tsunami, rüzgâr ve dalga iklimi, jeolojik etütlerin yapılması dâhil birçok önemli çalışma tamamlandı. İTÜ, Boğaziçi, ODTÜ ve Gazi Üniversitesi gibi Türkiye’nin önde gelen üniversitelerin destek verdiği projenin Boğaz güvenliği açısından ise şart olduğu dile getiriliyor. Türk boğazlarının fiziki özellikleriyle seyir bakımından dünyadaki en zor su yollarından biri olduğu biliniyor. Boğazlardaki güçlü akıntılar, keskin dönüşler ve değişken hava şartları seyrüseferi son derece zorlaştırıyor. Özellikle tehlikeli madde taşıyan gemilerin sayısının ve taşınan yükün her geçen yıl artması geçişleri daha da tehlikeli bir hâle getiriyor. Boğazlardan geçiş sisteminin belirlendiği Montrö Antlaşmasının imzalandığı yıllarda İstanbul Boğaz’ından yılda geçen gemi/tanker sayısı 3 bin iken bu sayı 30 yıl sonra (1985 yılında) yaklaşık 6 kat artarak 24 bine, 1995 yılında ise iki kat daha artarak 50 bin ulaştı. Hâlen, her yıl bu miktarlarda gemi boğazı geçse de boğazlardan taşınan yük ve tehlikeli yük miktarı her geçen yıl artıyor. Ayrıca bir günde İstanbul’un iki yakası arasında karşılıklı sefer yapan şehir hatları gemileri, deniz otobüsleri ve botlarının sayısı 2 bin 500’ü aştığı belirtiliyor. Son 50 yılda 385 kaza ve 20 batık gemi olayı yaşandığı göz önünde bulundurulduğunda Kanal İstanbul’un Boğaz güvenli için ne denli önemli olduğu anlaşılıyor. Proje ile gemi  trafiğinin 100 yıl boyunca hiçbir sorun yaşanmadan yönetilebileceği belirtilirken, tehlikeli madde taşıyan gemilerden dolayı oluşabilecek riskler de minimize edilecek. 

HAFRİYATLARDAN ADA YAPILACAK
Küçükçekmece Gölü - Sazlıdere Barajı - Terkos doğusunu takip eden Kanal İstanbul’un inşaatında yaklaşık 10 bin kişi çalışacak. Bu rakam işletme aşamasında yaklaşık 800 olacak. Kanalın genişliği 275 metre, derinliği ise yaklaşık 21 metre olacak. Projede yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılması hedefleniyor. Yapılan kazılardan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1,1 milyar metreküp olarak hesaplanıyor. Projede çıkan hafriyatlarla birkaç ada yapılması da öngörülüyor.

1,2 MİLYONLUK ‘AKILLI ŞEHİR’ KURULACAK
∂ Proje kapsamında 1,2 milyon nüfuslu akıllı bir şehir kurulacak. Ayrıca kanalın çevresine birçok ek tesis yapılacak. Bu tesislerden bazıları şöyle: Karadeniz girişinde gemilerin kanala emniyetli giriş çıkışını sağlayacak dalgakıranlar, kumanda merkezleri, kılavuz kaptan ofisleri, römorkör rıhtımları, sağlıklı trafik seyri için fenerler, kanal içerisinde olabilecek bir arıza-kaza durumunda gerekli yardımın sağlanacağı acil müdahale istasyonları, acil durum rıhtımları, Karadeniz ve Marmara Denizi’nde yer alacak bekleme alanları.