Çiğ sütteki artış

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN

Süt ve süt ürünlerinde son 3 aydır yaklaşık yüzde 25 zam yapıldı. Büyük markaların ürünleri, çiğ süt fiyatına 2017 Ağustos’ta yapılan zam sonrası ardı ardına zamlandı. Türk insanının sabah kahvaltılarında vazgeçilmezi olan peynir fiyatları 2017 Ağustos’tan bu yana yüzde 25 arttı. Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız süt ve süt ürünleri üreticileri ise fiyat artışının dünya ile paralel olduğunu çiğ süt fiyatlarında düşüş olmazsa herhangi bir düşüşün yaşanmayacağını belirtiyorlar.

KOOPERATİF GELİŞİMİ ŞART

Peynir ve tereyağında yaşanan artışın çiğ sütteki artışla ilişkilendirilmesi hakkında konuşan Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük, “Aslında şu anda yaşadığımız üretici ve tüketici mağduriyetinin temel nedeni kooperatifin Türkiye’de gelişmemesi yani eksikliğidir. Evet, çiğ süte son 3-4 yıl sonra bir zam geldi ki gelen zam bile üreticiler için yeterli değil. Yapılan zam sonrasında da peynir, tereyağı ve diğer süt ürünlerinin fiyatlarında artış yaşandı. Ancak piyasada bir düzen sağlamak; üretici ve tüketicinin mağdur olmaması isteniyorsa öncelikle kooperatifin geliştirilmesi gerekiyor. Üretici uygun fiyata, güvenli gıda tüketmek istiyorsa kooperatifçiliği benimseyecek ve oluşması için destekleyecek. Bunun şu an için başka yolu ya da çözümü yok. Yoksa her türlü zamdan yine tüketici etkilenecek. Ülkemizde kooperatifçiliği geliştirmek zorundayız. Bakın, üretici üretiyor ama o da kazanamıyor. Firmalar bir anda fiyatı düşürünce zarar ediyor. Aynı şekilde üretici direk fiyat artışına gittiğinde de direk tüketici zara görüyor. Her iki tarafın da mağduriyetinin giderilmesi için kooperatifçiliğin geliştirilmesinden başka yol yok” dedi.

ARTIŞ SADECE TÜRKİYE’DE OLMADI

Tire Organize Sanayi Bölgesi (TOSBİ) Yönetim Kurulu Başkanı Kosat Gürler, yönetim kurulu üyesi olduğu Gürsüt adına konuyu şöyle değerlendirdi: “Firma olarak üreticiden süt alıyor, peynir ve diğer süt ürünleri yapıyoruz. Hayvan çiftliğimiz yok. O nedenle de yapılan çiğ süt zammından direk etkilendik. Çiğ süte yaklaşık 4 yıl sonra ilk kez zam yapıldı. Zaten 3-4 yılda yapılan bu zammın olması gayet normal. Bu fiyat artışının nedeni ise arz-taleple de ilgili bir durum. Zaten bu zam olayı sadece Türkiye’de olmadı. Dünyada da tereyağı ve süt tozu fiyatları çok yükseldi. Bu fiyat artışları, Türkiye’de hayvancılık ya da süt ürünleri üreticilerinin hatası ya da eksikliğinden kaynaklanan bir durum değil. Dünya genelinde yıllardır yaşanılan bir durum. Bundan sonraki süreçte eğer çiğ süt fiyatları artmazsa peynir ve tereyağı fiyatlarının da artacağını düşünmüyorum.”

KDV İNDİRİMİ BEKLENİYOR

Çiğ süt fiyatına 2017 Ağustos’ta gelen 9 kuruşluk zam süt ürünlerine fiyat artışı olarak yansıdı. Ağustos ayından bu yana 33 lira olan markalı peynir, ekim sonunda 41.5 liraya yükseldi. 35 liralık tereyağının fiyatı 51 lira olurken, 4,5 liralık yoğurt ise 6 liraya çıktı. Fiyatı kontrol altında tutmak için kayıt dışı sütü önlemek ve arz dengesini kontrol etmek gerektiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, hükümetten ‘sosyal bir beslenme anlayışı’ için tüm hayvansal protein ürünlerinde sıfır KDV talep ediyor. Halen söz konusu ürünlerde KDV oranı yüzde 8 olarak uygulanıyor.