Giriş
Tüketiciler alışverişte, kredi kullanımında, abonelik sözleşmelerinde ve hatta konut satışında belli şartlarda cezasız cayma hakkına sahip. Ancak inceleyerek mağazadan alınan mal eğer ayıplı değilse, iadesi mümkün değil. Burada mağaza inisiyatifi önemli. İşte cayma hakkıyla ilgili merak edilen detaylar...
KEYFE KEDER İADE OLMAZ
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun, tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunmasını amaçlıyor. Tüketicilerin zararlarının tazmini, satın alınan mal veya hizmetin ayıplı, kusurlu olması şartına bağlanmıştır. Mağazadan incelenerek alındıktan sonra ‘Ben bu elbisenin rengini beğenmedim, dolabımda buna benzer gömlek varmış, bu oyuncağı çocuğum sevmedi, eşim mobilya takımını istemiyor, bu masa odaya çok büyük geldi’ gibi gerekçelerle, alınan malı iade etmek veya değiştirmek her zaman mümkün değil.
MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
Bazı mağazalar tüketici memnuniyeti kapsamında koşulsuz değişim yapsa da bu herkes için geçerli değil. İade ve değiştirmenin temel şartı malın veya hizmetin ayıplı olması. Ancak uzaktan satışlarda ve mesafeli sözleşmelerde, cayma hakkını kullanmak için malın ayıplı olup olmadığına bakılmaz.
Satıcı ile alıcının karşılıklı olarak bir araya gelmeden gerçekleşen (internet ve telefon yoluyla gerçekleşen) satışlar, taksitli satışlar (mağazanın taksit uygulaması) ve ‘kapıdan satış’ diye bilinen satıcının işyeri dışında gerçekleştirdiği satışlar, cayma hakkı sağlayan alışveriş yöntemleridir.
İNTERNETTEN 14 GÜN
Tüketiciler, internet ve telefon yoluyla yaptığı alışverişlerde 14 gün, kapıdan satışlarda yine 14 gün ve taksitli alışverişlerde ise 7 gün içinde, koşulsuz ve cezasız cayma hakkına sahip. Tüketici, internetten satın aldığı malı ancak olağan bir gözden geçirmenin gerektirdiği ölçüde, kullanım talimatına uygun kullanabilir.
Tüketici, ürünü cayma süresi içinde talimatlara uygun kullandığı takdirde meydana gelen bozulmalardan sorumlu değildir. Bir de internet siparişi 30 gün içinde gelmezse koşulsuz cayma hakkı kullanılabilir. Cayma hakkının kullanılabilmesi için 14 veya 7 gün içerisinde talebin iletilmesi yeterli.
EVDE, KREDİDE, DEVREMÜLKTE
Bunların dışında tüketiciler, devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmelerinde, ön ödemeli konut satış sözleşmelerinde, tüketici kredisi sözleşmelerinde ve finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve ceza ödemeden sözleşmeden cayabilir.
KONUTTA SÜRELER
Tüketici 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden, ön ödemeli konut satış sözleşmesinden cayma hakkına sahip. Tüketici, bu süre içinde sözleşmeden cayma hakkını kullandığını satıcıya bildirirse, o güne kadar ödemiş olduğu satış bedelini iade alabilir.
Tüketici, cayma hakkını kullandığını noter aracılığıyla bildirmelidir. Ayrıca sözleşme tarihinden itibaren 24 aya kadar tüketicinin sözleşmeden dönme hakkı var. Ancak bu durumda satıcının bazı masraflar ile tazminat talep etme hakkı doğar. Satış şartı taksitli satış ise bu halde cayma konut devir veya teslim tarihine kadar mümkün oluyor.
Böyle olunca ise satıcı konutun satış veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi ve harç gibi yasal yükümlülüklerinden doğan masraflar ile sözleşme bedelinin yüzde 2’sine kadar tazminat ödenmesini isteyebilir.
ABONELİKLERDE DURUM
Belirsiz süreli veya süresi 1 yıl ve daha uzun bir sözleşmeyi herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve ceza ödemeksizin istediğiniz zaman feshedebilirsiniz. Süresi 1 yıldan az olan belirli süreli abonelik sözleşmelerinde ancak satıcı veya sağlayıcı tarafından sözleşme koşullarında değişiklik yapılırsa veya hizmetten yararlanmanıza engel olabilecek geçerli bir sebebin varlığı halinde sözleşmenizi feshedebilirsiniz.
Fesih bildiriminin satıcı veya hizmet sağlayıcıya ulaştığı tarihten itibaren en geç 7 gün içerisinde sözleşmeniz sonlandırılmalı.
Taahhütlü aboneliğini süresinden önce fesheden tüketicilerden yararlandığı indirim, cihaz ve diğer faydaların tahsil edilmemiş bedelleri talep edilebiliyor. Ödenecek tutar ise cayma tarihi itibarıyla ödenen faturanın üzerindeki indirimlerin toplamını geçemez.
Cayma zamanı da taahhütlü aboneliklerde önemli bir detay. Örneğin 24 aylık bir aboneliğiniz varsa ve siz 13’üncü ayda bunu feshetmek isterseniz ödeyeceğiniz indirim bedeli 13 ay üzerinden değil, kalan 11 ay üzerinden hesaplanır. Bu konudaki detay da ‘Abonelik Sözleşmesi Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesinde yer alıyor.
SÖZLEŞME YAPILSA DAHİ
Tüketici olarak çekmek istediğiniz krediden sözleşme yapılmış olsa da cayma hakkına sahipsiniz. Sözleşme yapıldıktan sonraki 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai ücret ödemeden tüketici kredisi sözleşmesinden cayabilirsiniz.
Cayma hakkını kullandığınızda, çekmiş olduğunuz kredi tutarını (anapara) ve anaparayı ödediğiniz tarihe kadar işleyen faizi, cayma bildiriminizi kredi verene gönderdikten sonraki en geç 30 gün içinde ödemeniz gerekir. Bu sürede ödeme yapılmaması halinde tüketici kredisinden cayılmamış sayılır.
YARIN: İNDİRİM ALDATMACASINDA NASIL BİR YOL İZLENMELİ?
