Böyle meraklar boş beyinlere hastır! Biraz kitap okuyun

Fatih Sultan Mehmed'in, Türk hükümdarları içinde hem mareşal hem entelektüel olarak locanın önünde geleceğini ifade ederek başladığı yazısında Ortaylı, "Fatih, kısa ömründe hem hükümdarlığı hem mareşalliği zamanındaki fütuhatıyla ve yarattığı renkli imparatorlukla hep önde geçer. Devrinde, Osmanlı fen alanında son hamleleri yaptı. Fatih, Timur’un Orta Asya’sının mirasını devralmaya da çalıştı." dedi.

Fatih Sultan Mehmed'in, bugün Batı ve Doğu denilen dünyanın ortak noktalarını birleştiren bir hükümdar olduğunu söyleyen Ortaylı, "Hep söylediğim gibi ne Rönesans İtalya’sında ne Reformlar Almanya’sında böyle hazırlıklı biri görülmez.

Kimse eski Yunanca metin okuyup Venedik elçisiyle kendi dilinde tartışmak, Farsça divan yazmak, Arapça çetin ceviz metinleri okumak kabiliyetine sahip değildi. Evet, İslam dünyasının entelektüel portresi, Fatih Sultan Mehmed’dir." diye yazdı.

Yeni Türkiye’nin aydınının haddini bilmez bir adam tipinde olduğunu yazan Ortaylı, yeni aydın tipinin Fatih'in ne yaptığıyla değil ne içtiğiyle uğraştıklarını söyledi.

BÖYLE MERAKLAR BOŞ BEYİNLERE HASTIR

"Ben söyleyeyim, hükümdarın göze batmış bir içki tercihi ve mönüsü yoktu." diyen Ortaylı, "Sarhoşlukla ilgili bir vakası, bir yazısı da görülmüyor. Bu meraka nereden saplandıklarını anlamıyorum. Büyük padişahın kayıtlı tek zararlı yiyecek seçeneği deniz ürünleriydi.

İflah olmaz gut (nekris) hastalığı da bundan ileri gelmiştir. Diyete dikkat etmeyen bir savaşçı, süvari hastalığıdır bu." dedi.

Ortaylı; Julian Raby, Celal Şengör gibi isimlerin Fatih Sultan Mehmed’in okuduğu kitaplarla ilgilenen insanların da olduğunu söylediği yazısında, Fatih'in kütüphanesinin başka lider ve komutanların kütüphaneleriyle mukayese edildiğini yazdı.

"Bizdeki kıt zekâlılarsa Fatih’in olmayan şarap mönüsü veya utanmaz bir yazarın yaptığı gibi, anlamadıkları şiirdeki sözde erkek aşkıyla ilgileniyor." diyen Ortaylı, "Böyle namalum olaylara meraklar ancak boş beyinlere hastır. Biraz kitap okuyun." diye öğüt verdi.