EKONOMİ SERVİSİ

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ülke tarımının en önemli sorunlarından birinin yağlı tohumlar olduğunu bildirerek, "Kullandığımız bitkisel yağın dörtte birini ancak üretebiliyoruz. Bu oran Türkiye gibi potansiyeli olan bir ülkeye yakışmıyor" dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye'nin bitkisel yağ üretiminin temel hammaddesi olan yağlı tohum üretimini hızla artırması ve bu alandaki açığı kapatması gerektiğini belirtti. Yağlı tohumların kırma aşamasının ardından kabuklarından ayrıldıktan sonra çeşitli işlemlerden geçirilerek ham yağ ve küspe olarak ikiye ayrıldığı bilgisini veren Bayraktar, küspenin, hayvan yemi olarak kullanılırken; ham yağın, rafine edilerek sofralık bitkisel yağa dönüştürüldüğünü bildirdi.
Bayraktar, ham yağın ayrıca gıda sanayi, biyodizel üretimi ile sabun ve boya gibi diğer sanayi dallarında da kullanıldığını belirtti.
Yağlı tohumda ABD ilk sırada
Dünya genelinde üretim miktarlarına bakıldığında en fazla üretilen yağlı tohumların soya fasulyesi, kolza (kanola), pamuk tohumu, ayçiçeği, yerfıstığı ve palm çekirdeği olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti: "ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, 2016 yılında 554.8 milyon ton yağlı tohum üretimi yapıldı. Dünya yağlı tohum üretiminde 337.8 milyon tonla soya fasulyesi ilk sırada yer aldı. Bu ürünü 67.8 milyon tonla kanola, 44.3 milyon tonla ayçiçeği, 42.2 milyon tonla yerfıstığı, 39.8 milyon tonla pamuk tohumu, 17.2 milyon tonla palm çekirdeği takip etti. Palm yağı çekirdek dışında palm kabuğundan da elde ediliyor. Yağlı tohum üretiminde 127.3 milyon tonla ABD'nin ilk sırada yer aldı. ABD'yi 106.8 milyon tonla Brezilya, 61.8 milyon tonla Arjantin, 55.5 milyon tonla Çin, 37.2 milyon tonla Hindistan izledi. Türkiye'nin yağlı tohum üretimi ise 2016 yılında, 3 milyon 481 bin tonu ancak buldu. 2016 yılında dünya bitkisel yağ üretimi 187 milyon ton olarak gerçekleşti. Dünya bitkisel yağ üretiminin 64.50 milyon tonu palm, 54.20 milyon tonu soya fasulyesi, 27.14 milyon tonu kanola, 16.91 milyon tonu ayçiçeği, 7.64 milyon tonu palmiye çekirdeği, 5.77 milyon tonla yer fıstığı, 4.58 milyon tonla pamuk tohumu, 3.4 milyon tonla Hindistan cevizi yağından oluştu. Endonezya'nın 39.98 milyon tonla ilk sırada yer aldığı bitkisel yağ üretiminde, bu ülkeyi, 26.59 milyon tonla Çin, 22.5 milyon tonla Malezya, 17.85 milyon tonla Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, 11.62 milyon tonla ABD, 9.98 milyon tonla Arjantin, 8.52 milyon tonla Brezilya izledi. Palm yağı üretiminde Endonezya ve Malezya ilk sırada yer aldı."
Asıl sorun ithalat
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, son günlerde palm yağı üzerinde basında tartışmalar devam ederken ülke için asıl sorunun bitkisel yağ kullanımının genel olarak ithalata dayanması olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi: "Türkiye son yıllarda yağlı tohumlar üretimini ve ihracatını artırsa da halen önemli düzeyde ithalata devam etmektedir. Kullandığımız ayçiçeğinin 3'te ikisi ayçiçeği ham yağ ve ayçiçeği rafine yağ olarak ithal edilmektedir. İkinci sırada tüketilen palm yağının ise tamamı ithalata dayanmaktadır.  Ocak-Kasım dönemleri itibarıyla 2015'te 3 milyar 176 milyon, 2016'da 3 milyar 107 milyon dolarlık ithalat yapılmıştır. Yağlı tohum ve türevlerinin ithalatı için 2015'de ödediğimiz döviz yıllık 3 milyar 540 milyon doları buluyor. Böyle devam ederse önümüzdeki 10 yılda yaklaşık 35 milyar dolar ödeyeceğiz demektir. Bu, olağanüstü bir rakamdır. Hızla üretimi artırmamız, bu rakamı azaltmamız zorunludur."