Türkiye´nin tarımda gerçekleştirdiği büyük üretimler son yıllarda neden düşüş yaşadı? Televizyonda sürekli duyar olduk. Ben duyarak kalmayı değil incelemeyi tercih ettim. Ve çeşitli araştırmalardan yararlanarak elde ettiğim bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Birçok hammaddeyi işleyip daha büyük kazançlara dönüştüremeyen ülkemiz(örneğin bor madeni),tarım ile gelişme gösteren bir ülke olmasına rağmen bakliyat üretiminde yaşanan azalmalardan dolayı dışa bağımlı hale geldi. Baklagillerin etkili olduğu tarım alanlarının azalması ve buna bağlı olarak da üretim miktarının düşmesi Türkiye´nin kuru bakliyat ithalatında artışa neden olmaktadır.2012 yılında 260 bin ton olan toplam bakliyat ithalatı,2014 yılında 433 bin tona,2015 yılında ise 470 bin tona yükselmiştir. Peki, sorun nerede, neden 1988 yılında 2 bin ton olan baklagil ithalatı bugün 200 kat artarak 400 bin tona yükseldi?
Anadolu´nun kan damarları gibi Anadolu´yu canlandıran baklagil tarımı neden kan kaybediyor? Çiftçinin cebini yakan, benzin fiyatları mı yoksa gübre fiyatları mı? Belki de Anadolu baklagil yetiştirmek için toprakları hazır bekliyor ama çiftçinin yaşadığı ekonomik sıkıntı toprakları küstürüyor. Türkiye´nin baklagil üretimiyle ilgili bir değerlendirme yapan Ziraat Mühendisleri Odası(ZMO),TUİK verilerine dayanarak 1988-2016 yılları arasındaki üretim ve ithalat rakamlarını açıklamış. Bakliyatların besin değerleri yüksek besin kaynaklarının başında gelmesi üretiminin önemini gözler önüne seriyor. Ve ZMO´nun bu gelişmelerle ilgili değerlendirmesinde, iklim ve toprak yönünden Türkiye´nin büyük bir baklagil üretimi potansiyeline sahip olduğuna dikkat çekerek,?Ülkemizin kuru tarım alanlarında nadasın daraltılmasında nohut ve mercimeğin, sulu tarım arazilerinde fasulye, bakla, bezelye ve börülcenin ekim nöbeti içerisinde bugünkünden daha fazla yetiştirilmesi mümkündür ?denildi.
Bakliyat ithalatında kırmızı mercimeğin ilk sırada olması üzerine ona neden böyle olduk diye sorsak şu cümleler dökülecek sanki ağzından: ?Türkiye´de üretim maliyetlerinin yüksekliği genel bir sorun. Üretimde kullanılan giderlerdeki fiyat yüksekliği üreticiyi zorluyor. Bu sadece baklagiller için değil birçok tarım ürünü için geçerli. İlaç, tohum, akaryakıt, gübre gibi temel üretim malzemelerinde dışa bağımlı olan Türkiye´ de üretim güçleşiyor. Üstelik bu malzemelerdeki fiyat artışı çiftçinin ürettiği ürünün fiyatı ile paralel bir artış göstermiyor. Üretici kazanç sağlayamayınca kar elde edebileceği başka işlere yöneliyor. Türkiye´de üretim dışı kalan 4 milyon hektar alan ülkemizin tarımda kaybını kanıtlar nitelikte.
Diğer ülkelere kazanç sağlayacağımıza kendi içimizde düzenlemelere giderek ülkemizin kazanmasını, topraklarımızın değerlenmesini, çiftçilerimizin yüzlerinin gülmesini sağlamalıyız.
Çözüm ararken şu soruyu da sormalıyız kendimize: Biz geçmişte kendi kendimize yeterken, ne oldu da dışa bağımlı olduk? MELİSA GÖNEN
