Ata’nın manevi evlatları

Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Atadan’ın eşi Mecdi Boysan’a göre Atamız gençliğinden beri çoğu kız ikisi erkek çocuğunu evlat edinir. Birinci Dünya Savaşında Van’da gördüğü kimsesiz ve muhtaç 8 yaşındaki Abdürrahim Tuncak ilk evladıdır. Zübeyde Hanımın yanında kalmış ve daha sonra Berlin Teknik Üniversitesinde öğrenim görmüş, Savarona Yatının alınmasında tercümanlık yapmış ve T.C. Merkez Bankasından emekli olmuştur. İkinci erkek evladı bir Bulgar göçmen ailesinin sığır güden çocuğu olan Mustafa Demir’dir. Subay olmuş ve 1987’de vefat etmiştir. İlk kız ise dünya savaşında ordunun Bitlis’e geri çekilmesi sırasında kendilerine sığınan 6-7 yaşlarında Afife adlı bir yetimdir. Kargaşada karargahına getirerek, İstanbul’daki evlerine göndermiş, okutmuş, büyütmüş sonra evlendirerek İzmir’e yollamıştır (Yurdakul; Atatürk’le Yaşanmış Bilinmeyen Hatıralar, 2008:198).

ZEHRA İLE RUKİYE

Latife Hanım’la evlenmesinin ardından, İstanbul’a gelişinde, Kâğıthane’deki Yetimler Yurdundan aldıkları Zehra adındaki evlatlığı bir süre Çankaya Köşkünde alıkoyduktan sonra, Arnavutköy Amerikan Kız Kolejine vermiş, oradan yurt dışına öğretime gönderilmiştir eğitim için. Ancak bu kızcağız, yaz tatilini geçirmek üzere 1935’te İstanbul’a dönerken, geçirdiği bunalım sonucu kendini Amiens gölü kıyılarında trenden aşağı atarak intihar etmiştir. Ancak bunu manevi kız kardeşi Sabiha Gökçen kesinlikle yalanlamıştır (www.habernediyor.com). Haberi duyan Atatürk çok büyük acı duymuş ve özel olarak gönderdiği memurlara Zehra’nın na’şını getirterek, Ankara’ya gömdürmüştür (Yurdakul, 2008). Bu sırada Konya taraflarında geziye çıkan Atatürk, orada acıklı hali kendisine anlatılan Rukiye adındaki kızı, Ankara’ya getirterek, Çankaya Köşkünde konuk etmiş, uzun bir zaman öğrenim ve eğitimine ilgi gösterdikten sonra, uygun gördüğü değerli bir jandarma yüzbaşısıyla evlendirmiş, düğünlerini de Dolmabahçe Sarayında yaptırmıştır.

NEBİLE İRDELP’İN DÜĞÜNÜ

En muhteşem düğün, Atatürk’ün yine Arnavutköy Amerikan Koleji’nde okuttuktan sonra, tanınmış hariciyecilerden biriyle evlendirdiği manevi evladı Nebile’nin, yine Ankara Palas salonlarında yaptırdığı düğündür. Bu düğünde yapılan dansın tango olduğu, Gelin Nebile’nin hâlâ giyilen geleneksel tango ayakkabısından ve Atatürk’ün gözleriyle Nebile’nin adımlarını süzdüğü çekilen fotoğraftan anlaşılır (Ergenekon, Ekim 2018,Tango ve Cumhuriyet, Aydınlık). “Nebile Beylerbeyli’dir. Cevat Abbas Bey, kimsesiz bir kız olduğunu söyleyince, Atatürk onu evlat edinir. Uzunca boylu, sarışın ve zarif bir kız olan Nebile, bir ara Serbest Parti zamanında politikaya da heveslenir. Hatta o esnada aynı partiye katılan Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Hanım’la aralarında, Atatürk’ün de aralarına girmesine gerektirecek derecede anlaşmazlıklar yaşanır. Avusturya’ya gittikten bir süre sonra gözlerindeki hastalık gösterilen özene ve yapılan tedaviye karşın iyileşemez. Bu arada da kocasından da ayrılır.” Atatürk’ün ölümünden sonra İsmet İnönü’nün himayesine girer ama Atamızla aynı zamanda hastalanarak, ondan beş sene sonra hayatını kaybetmiştir.

SABİHA, AFET VE SABRİYE

Sabiha Gökçen’e gelince Atatürk onu 1925’te Bursa gezisinde evlat edinir. Her haliyle ve bilhassa zekasıyla Atatürk’ün dikkatini çeker. Çankaya İlkokulu ve Üsküdar Lisesinden sonra 1935 yılında Türk Hava Kurumu Sivil Havacılık Okuluna girerek İlk Türk kadın savaş pilotu olmak onurunu kazanır. Mecdi Boysan’a göre Atatürk manevi evlatları arasında özellikle Sabiha Gökçen’le iftihar etmiştir. Afet İnan’ı Avrupa’ya öğretime gönderdiği sıralarda, evlat bilerek himayesine aldığı Sabriye adlı genç kız da Hukuk Fakültesini bitirerek yargıç olmuştur. Afet İnan toplum bilimci, tarihçi ve akademisyendir. Türkiye’deki insan bedenleri üzerine inceleme yapmış ve “Türkler: Bir Anadolu Halkı” eseriyle Türk Tarih Tezini ortaya koymuştur. Dil Tarih Coğrafya Fakültesinde ilk Türk Devrim Tarihi kürsüsünü kurmuştur. Cumhuriyetin toplum düzeni ve kadın kimliğinin biçimlenmesi için kadın hakları konusunda çalışmaya ilgi duyan Afet Hanım Atatürk’ün isteği ile 3 Nisan 1930’da Türk Ocağında Türk Kadınlarının seçim haklarına ilişkin bir konferans vermiştir.

ÜLKÜ ADATEPE

Benim de okuma yazmayı öğrendiğim ilkokul birinci sınıf Alfabe kitabın kapağında Atatürk’ün yanındaki küçük kızın adının Ülkü olduğunu öğrenmiştim. Doğumundan 6 yaşına kadar Çankaya köşkünde yaşamış ve yurt gezilerinde Atamıza eşlik ederek baba-kız ilişkisiyle Atatürk’ün çocuk sevgisinin simgesi olmuştur.

Atatürk evlat hasreti ve korumacılığı sayesinde yetiştirdiği manevi evlatlarına bir baba şefkatiyle bağlanmış, her ihtiyaçları ile ilgilenerek; kurduğu Cumhuriyete örnek insanlar yetiştirmiştir. Onları sofrasında oturtmuş, her arzularını yerine getirmiştir. Çankaya köşkünde, hepsinin bir arada bulunduğu zamanlarda, aralarına kıskançlık girmesin diye, iş bölümü yapmıştır. Masraflarıyla Hasan Soyak ilgilenmiş, harçlıklarını yine onun aracılığı ile vermiştir. Sinemaya, alışverişe ya da uygun gördüğü herhangi bir ziyarete gittiklerinde, yanlarında siyahi Nesip Efendi bulunmuştur. Manevi evlatlarının yuvalarını da Atatürk kurmuştur.