AKP’li belediyenin rant hırsı yargı tanımıyor

Gökay BAŞCAN

AKP’li Hemşin Belediyesi’nin birçok yargı kararına rağmen ‘kentsel dönüşüm’ sevdası son bulmuyor. 2006’dan beri bölgede dönüşüm planlayan belediye, bir dizi yargı kararına rağmen ısrarından vazgeçmiyor; gerek Bakanlar Kurulu kararı çıkartarak gerekse planda revizyon yaparak planı uygulamaya çalışıyor. Son olarak 2019’da hazırlanan planın mahkemeye taşınması üzerine rapor hazırlayan bilirkişi, yine planların imar mevzuatına, şehircilik ilklerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı olduğunu belirtti.

Ayrıca bilirkişi raporunda imar planlarında yer alan nüfus hesaplamasının yanlış olduğu ve yapılması planlanan konut sayısının ihtiyacın iki katı olduğu belirtildi.

Kentsel dönüşüm sevdası ilk olarak 2006 yılında Hemşin Belediyesi ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ )tarafından yapılması planlanan ‘Kentsel Yenileme Projesi’ ile başladı. Projenin belediye meclisinde onaylanmasının ardından bölge halkı kararı yargıya taşıdı. Proje Rize İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Yine projeye ilişkin belediye ve TOKİ tarafından imzalanan kesin protokol, 2008 yılında Rize İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi.

BAKANLAR KURULU DEVREDE

Belediyenin karalarının iptal edilmesinin ardından devreye Bakanlar Kurulu girdi. Bakanlar Kurulu, 2012 yılında aynı bölgenin ‘Hemşin Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı’ ilan edilmesine karar verdi. Resmi Gazete’de yayımlanan karar bölge halkı tarafından yargıya taşındı. Danıştay 6. Dairesi Bakanlar Kurulu kararını iptal etti.

BELEDİYE ISRARCI

Yargı kararlarına rağmen vazgeçmeyen Hemşin Belediyesi 2014 ve 2015 yıllarında bir dizi Meclis kararı aldı. İlk olarak, 2014’ün Mayıs ayında 421 hektar alanda 1/5000 ölçekli ilave ve revizyon nazım imar planının onaylanmasına ilişkin karar alındı. Daha sonra 2014’ün Kasım ayında 1/1000 ölçekli ilave ve revizyon uygulama imar planının onaylanmasına ilişkin karar alındı. 2015’in Ağustos ayında ise 1/1000 ölçekli ilave revizyon uygulama imar planının Hemşin ilçe merkezindeki 5,1 hektarlık alanı, Hemşin Kentsel Dönüşüm ve Gelişim proje alanı olarak belirlenmesine karar verildi. Son olarak ise yine aynı tarihlerde “Karayolları kent içi geçişine ait 2 Adet 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı paftası ile 7 adet 1/1000 ölçekli uygulama imar planı paftasındaki değişikliklerin onaylanmasına karar verildi.

Hemşin Belediyesi’nce alınan kararlar yargıya taşındı ancak Rize İdare Mahkemesi davanın reddine karar verdi. Mahkemenin reddi üzerine istinafa taşınan karar Samsun Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesi’nde görüldü. Mahkeme, istinafa taşınan dava konusun işlemin iptaline karar verdi.

BİNA, İHTİYACIN İKİ KATI

Yine ‘ev yapıp satmaktan’ vazgeçmeyen belediye son olarak 2009 yılında Meclis’ten geçirdiği 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarıyla projede ısrarını sürdürdü. Yine bölge halkının yargıya taşıdığı kararın davası Rize İdare Mahkemesi’nde sürüyor. Mahkemenin talebi üzerine rapor hazırlayan bilirkişi planlarda nüfus artışının yanlış hesaplandığını belirtti. Planlarda ilçenin nüfusunun ‘4 bine yükselecek’ çıkaramının doğru olmadığı ve yapılacak birçok binanın boş kalacağı ifade edildi. Son olarak belediye 2019’un Eylül ayında hazırladığı 1/5000 ölçekli Nazım ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Meclis kararıyla onaylandı. Yeniden yargıya taşınan planların davası Rize İdare Mahkemesi’nde sürüyor. Mahkemenin talebi üzerine rapor hazırlayan bilirkişi, yine imar planlarını imar mevzuatına, şehircilik ilklerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı olduğunu belirtti. Raporda nüfus hesaplamasının yanlış yapıldığını ve yapılması planlanan evin ihtiyacın iki katı olduğunu ifade edildi.

HEMŞİNLİLER MAĞDUR

Kentsel dönüşüme karşı dava açanlardan Zekeriya Bekar, “Kentsel dönüşüm hak sahiplerini, Hemşinlileri mağdur etti” dedi. “Tarım alanlarını betona teslim ettiler” diyen Bekar, “TOKİ ranta dönük, al git ya da bana borçlan mantığıyla hareket ederek Hemşinlileri mağdur etti. Davalar sürerken kamulaştırma ve icra işlemleri yaptı. TOKİ bütün davaları kaybetti. Hemşin halkının dededen kalma mülkleri yok pahasına almaya çalıştı” ifadelerini kullandı. Beşinci kez bilirkişi raporu hazırlandığına dikkat çeken Bekar, “Hiçbir sosyal donatı alanı bırakmadan tamamen ucube binalar yapıldı. Bu son dava da lehimize çıkacağına inanıyorum. Yeşili bitirip kenti betona boğuyorlar. Ayağımızı yeşilden kesiyorlar” dedi.

***

Kamulaştırma kararları da yargıda

Yargı kararlarına rağmen kentsel dönüşümde ısrarcı olan Hemşin Belediyesi’nin kamulaştırma kararları da iptal edildi. İlk olarak 2015 yılında ilçe merkezinde 5,1 hektarlık alanın Hemşin Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenen bölgedeki taşınmazların Meclis tarafından kamulaştırılmasına karar verildi. Bölge halkının itirazları üzerine açılan davada Rize İdare Mahkemesi tarafından kamulaştırma kararı iptal edildi. Belediyenin kararlarının iptalin ardından bir kamulaştırma kararı da Cumhurbaşkanı kararıyla yapıldı. TOKİ tarafından acele kamulaştırılan taşınmazlara ilişkin açılan dava ise Danıştay 6.Dairesi’nde sürüyor.

***

Çürüyen evlerin balkonuna destek kazığı

Kentsel dönüşüm projelerine açılan davalar sürerken TOKİ tarafından yapılan evler ise çürümeye yüz tuttu. Heyelan bölgesine yapılan evlerin balkonları çökme noktasına gelirken destekleyici direkler monte edildi. Binaların çürüdüğüne ilişkin fotoğraf çeken ve sosyal medyadan paylaşan bir yurttaşa ise TOKİ’nin müteahhidi tarafından dava açıldı. Davada takipsizlik kararı verildi.